заваро́т, -у, М -ро́це, мн. -ы, -аў, м.

Рэзкая змена напрамку руху, паварот (у 1 знач.), а таксама месца, дзе змяняецца напрамак.

З-за завароту ракі выплыла лодка.

○

Заварот кішак — непраходнасць кішэчніка, выкліканая перакручваннем кішэчных петляў.

|| прым. заваро́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

со́вацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.

1. гл. сунуцца¹.

2. Хадзіць з месца на месца, звычайна без справы; мітусіцца (разм.).

С. з хаты ў хату.

С. з кутка ў куток.

3. Перамяшчацца куды-н.

Лодка соваецца па вадзе.

|| наз. со́ванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падво́дны¹, -ая, -ае.

1. Які знаходзіцца, ажыццяўляецца пад паверхняй вады.

Падводная частка карабля.

Падводнае плаванне.

2. Пра судны, флот: здольны плаваць пад вадой.

Падводная лодка (баявы карабель). Падводныя сілы флоту (усе падводныя лодкі ВМФ дзяржавы або аднаго з яе флотаў).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шала́нда, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -ла́нд і -аў, ж.

1. Невялікая несамаходная з мелкай пасадкай баржа для пагрузкі і разгрузкі суднаў, для перавозкі грунту з землечарпальных снарадаў.

2. На Чорным моры: парусная пласкадонная рыбацкая лодка.

|| прым. шала́ндны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нырну́ць сов. и однокр., в разн. знач. нырну́ть;

н. з вы́шкі — нырну́ть с вы́шки;

ло́дка ~ну́ла ў хва́лі — ло́дка нырну́ла в во́лны;

н. у нато́ўп — нырну́ть в толпу́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

заво́зня

1. (лодка) спец. заво́зня, -ні ж.;

2. вазо́ўня, -ні ж.; або́зня, -ні ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

буса́чнік, ‑а, м.

Суднавы рабочы, які карыстаецца бусаком; вясляр, што кіруе бусаком, калі лодка адплывае або прычальвае да прыстані, берага; багоршчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кано́э, нескл., н.

Адкрытая спартыўная лодка без уключын, у якой грабуць адналопасцевым вяслом, стоячы на адным калене (бываюць адзіночкі і двойкі).

[Англ. canoe ад ісп. canoa — човен.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пласкадо́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Пласкадонная лодка. [Стары] махнуў рукой і пачаў забіваць пакулле ў днішча пласкадонкі. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Кая́к ’лёгкая скураная аднамесная лодка з двухлопасцевым вяслом у некоторых народаў Поўначы’ (ТСБМ), ’лодка з плоскім дноў’ (Сцяшк. МГ). Параўн. рус., укр. кая́к, польск. kajak ’разнавіднасць малой спартыўнай лодкі’ (з XX ст., гл. Слаўскі, 2, 23), чэш., славац. kajak, серб.-харв. kàjak. Запазычанне з эскімоскай мовы праз ням. і англ. У XVII ст. у ням. мове з’явілася ў форме kajakka (пазней Kajak). У мове эскімосаў першапачатковае значэнне слова — «аднамесная крытая лодка для мужчын». Гл. яшчэ Клюге, 339.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)