падста́віць, -та́ўлю, -та́віш, -та́віць; -та́ўлены; зак.

1. каго-што. Паставіць пад што-н.

П. таз пад кран.

П. ножку каму-н. (паставіць нагу так, каб аб яе спатыкнуўся ці ўпаў хто-н. іншы; таксама перан.: нядобрасумленнымі сродкамі перашкодзіць каму-н. у якой-н. справе; разм.).

2. што. Пасунуўшы, наблізіць.

П. крэсла госцю.

3. перан., каго-што. Пазбавіць усялякай аховы, зрабіць даступным для нападу.

П. фігуру пад удар.

4. каго-што. Паставіць узамен.

П. лічбу ў формулу.

|| незак. падстаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. падстано́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тэлескапі́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да тэлескопа, уласцівы яму. Тэлескапічная труба. // Які ажыццяўляецца пры дапамозе тэлескопа. Тэлескапічныя назіранні за Венерай.

2. Спец. Які моцна павялічвае. Тэлескапічныя акуляры.

3. Спец. Які падымаецца і апускаецца ў выніку павароту вакол сваёй восі накшталт тэлескопных труб. Тэлескапічны кран. □ З гэтага завода выйшлі металічныя апалубкі са ступеньчатай рэгуліроўкай, тэлескапічныя перасоўныя вышкі, машына для наклейкі рубероіда з адначасовыя пакрыццём бітума — цэлую брыгаду страхароў замяняе... Мыслівец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адкруці́ць сов.

1. (гайку и т.п.) отвинти́ть, открути́ть, отверну́ть;

2. (поворачивая) откры́ть, отверну́ть;

а. кран — откры́ть (отверну́ть) кран;

3. (что-л. свитое, закрученное) открути́ть;

4. (снять, разматывая) отмота́ть;

а. бінт — отмота́ть бинт;

5. (вертя, сломать, оторвать) открути́ть, отверну́ть;

а. ля́льцы нагу́ — открути́ть (отверну́ть) ку́кле но́гу;

6. (крутя, провести некоторое время) открути́ть;

я сваё ўжо ~ці́ў — я своё уже́ открути́л;

◊ а. галаву́ — сверну́ть го́лову;

а. ву́шы — оборва́ть у́ши

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падста́віць сов.

1. в разн. знач. подста́вить;

п. усло́нчык — подста́вить скаме́ечку;

п. плячо́ — подста́вить плечо́;

п. падпо́рку — подста́вить подпо́рку;

п. слана́ пад пе́шку — подста́вить слона́ под пе́шку;

п. галаву́ пад кран — подста́вить го́лову под кран;

п. лі́чбу ў фо́рмулу — подста́вить число́ в фо́рмулу;

2. (пад што) подве́ргнуть (чему);

п. пад небяспе́ку — подве́ргнуть опа́сности;

◊ п. но́жку — подста́вить но́жку;

п. (свой) лоб — подста́вить (свой) лоб;

п. галаву́ — подста́вить го́лову

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

подверну́ть сов.

1. (подвинтить) падкруці́ць, мног. пападкру́чваць;

подверну́ть кран падкруці́ць кран;

подверну́ть га́йку падкруці́ць га́йку;

2. (загнуть края) падгарну́ць; (штаны) падкаса́ць, мног. пападка́сваць; (рукава) закаса́ць, мног. пазака́сваць; (подмотать, напр., портянку) падкруці́ць, мног. пападкру́чваць, падмата́ць;

подверну́ть одея́ло падгарну́ць ко́ўдру;

подверну́ть ска́терть падгарну́ць абру́с;

подверну́ть рука́в закаса́ць рука́ў;

3. падвярну́ць; вы́круціць; вы́віхнуць, спрыві́ліць;

подверну́ть но́гу падвярну́ць нагу́;

4. (свернув в сторону, подъехать) падвярну́ць;

подверну́ть к до́му падвярну́ць да до́ма;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

но́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

1. Памянш. да ноша.

2. Ахапак, вязка (сена, саломы, дроў і пад.). Майскім вечарам Ірына несла на сабе з бліжняга алешніку ношку дроў. Даніленка. Пад’ёмны кран плаўна і лёгка апісаў дугу, быццам у яго клыках быў не дзевяцітонны груз, а ношка саломы. Гроднеў.

3. Здабыча пчалы за адзін вылет. Ліпавы цвет каштоўны не толькі тым, што ён дае мёд высокай якасці. З яго пчолы бяруць вельмі добрыя ношкі. Гавеман.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

плі́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

1. Памянш. да пліта (у 1 знач.). Падлога з керамічных плітак. // Невялікі плоскі чатырохвугольны кавалак чаго‑н. Плітка шакаладу.

2. Памянш. да пліта (у 2 знач.); невялікая пліта. Кватэра яе парадавала. Даволі прасторны пакой, маленькая, але ўтульная кухня, дзе ўсё пад рукой: газавая плітка, беленькая ракавіна, бліскучы кран, павярнулі — палілася вада. Шамякін.

3. Электрычны награвальны прыбор для прыгатавання ежы. Святлана ўключыла плітку, паставіла грэць чай. Шахавец.

•••

Мятлахская плітка — керамічная плітка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

отверну́ть сов.

1. (отвинтить) адкруці́ць, мног. паадкру́чваць;

отверну́ть га́йку адкруці́ць га́йку;

отверну́ть кран адкруці́ць кран;

2. (отломить) разг. адкруці́ць, мног. паадкру́чваць, адлама́ць, мног. паадло́мліваць, паадло́мваць;

отверну́ть ку́кле ру́ку адкруці́ць (адлама́ць) ля́льцы руку́;

3. (повернуть в сторону) адвярну́ць, мног. паадваро́чваць;

отверну́ть лицо́ (от кого-л.) адвярну́ць твар (ад каго-небудзь);

4. (откинуть) адхілі́ць, мног. паадхіля́ць, адхіну́ць, мног. паадхіна́ць;

отверну́ть полу́ шу́бы адхілі́ць крысо́ фу́тра;

отверну́ть одея́ло адхілі́ць (адхіну́ць) ко́ўдру;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

закруці́цца сов.

1. (о гайке, винте) завинти́ться;

2. (поворачиваясь) закры́ться, заверну́ться;

кран ~ці́ўся — кран закры́лся (заверну́лся);

3. зави́ться, закрути́ться;

4. заку́таться, заверну́ться;

5. (начать кружиться) закружи́ться;

6. заверте́ться; заегози́ть, заюли́ть;

7. (обвиться, намотаться) закрути́ться, замота́ться;

пу́га ~ці́лася вако́л пугаўя́ — кнут закрути́лся (замота́лся) вокру́г кнутови́ща;

8. (начать крутиться) закрути́ться, заверте́ться;

~ці́ліся ко́лы — закрути́лись (заверте́лись) колёса;

9. (подняться столбом) взви́хри́ться;

10. разг. (дойти до изнеможения) закрути́ться, зама́яться;

зусі́м ~ці́ўся, трэ́ба адпачы́ць — совсе́м закрути́лся (зама́ялся), на́до отдохну́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бэ́лька, ‑і, ДМ ‑льцы; Р мн. ‑лек; ж.

Драўляны, жалезны або жалезабетонны брус, які ўмацаваны канцамі ў дзве процілеглыя сцяны або ўстоі і служыць падтрымкай насцілу (падлогі, столі і інш.). Спачатку першыя бэлькі працягнуліся над адным паверхам, потым яны леглі над другім, затым над трэцім. Мележ. Дваццацідвухметровы вежавы кран спрытна падаваў на апошні паверх бетонныя бэлькі і цяжкія, пліты і ўкладваў іх на месца. Грахоўскі. // Трама. — На бэльцы праснака кавалак, дастань ды з’еш з малаком, — заўважыла Ганна, увайшоўшы з Якавам. Лобан. У хаце гарэла лямпа-пяцілінейка, падвешаная да бэлькі над сталом. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)