Махля́к ’намоклыя дровы’ (воран., Сл. ПЗБ). Паводле Грынавяцкене (там жа, 3, 15), з літ. maklė́kas ’вымаклае палена’. Аб пераходзе к > х гл. Карскі, 1, 373.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Не́ча ’няма чаго’ (Бяльк.), нечё ’тс’ (Нас.), рус. пена ’тс’. З нечага ’тс’ з выпадзеннем г: нечаа > неча, параўн. ча < чаго (Карскі 2-3, 84).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Палядзе́ць ’паглядзець’ (Янк., Шн. 2, Сл. ПЗБ), паляну́ць зак. (Бяльк., Сл. ПЗБ), палянь ’паглядзі’ (Грыг.). З паглядзець у выніку знікнення ‑г‑ (гл. Карскі, 1, 371).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пля́цьма ’пляма’ (Касп.; ушац., Жыв. сл.). З пляшкі (гл.). Мена ‑и‑ > -//Ч як (адваротная з’ява) ‑д:г‑ > ‑и‑: малодзыіы > малайцы ^ рабыні > райцы (Карскі, 1, 35 I).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пту́шма прысл. ’чарадой’ (Нас.). Дэрыват ад птушка (гл.) з замяшчэннем суфікса назоўніка пры дапамозе суфікса прыслоўя ‑ма© гл. аб словаўтварэнні Карскі 2-3, 67.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сухабздзей ’хударлявы чалавек’ (віц., Мат.). Складанае слова, дзе суха (гл. сухі) з’яўляецца азначэннем да незафіксаванага *бздзей (ад бздзець ’псаваць паветра’), гл. Карскі 2-3, 100.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сямна́ццаць, сямна́нцаць ’лічба 17’ (Карскі 2-3, 94), семна́ццаць ’тс’ (ТСБМ, Некр. і Байк., ТС), семна́нцаць ’тс’ (Некр. і Байк., Стан.). Гл. сем і -наццаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лапту́х ’мяшок для торфа’ (барыс., Жд. 2), ’мяшок’ (рэч., Мат. Гом.). У выніку пераходу р- у л- (Карскі, 1, 315) з рап‑ тух, рэптух ’тс’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Малазён ’немаўля, грудное дзіця’ (Федар. 7). Утворана, як маладзей (гл.), з mold‑ і суф. ‑ěnъ. Мена дз > з (гл. Карскі, 1, 350–351). Да малады́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мяшонка ’мяшанка’ (Бяльк.; паўн.-усх., КЭС), ’мятая бульба, замешаная мукой’ (іўеў., Сцяшк. Сл.). Да мяша́ць (гл.) > мяша́нка. Аб мене а > о гл. Карскі, 1, 94–102.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)