сябру́к, ‑а, м.

Разм. Прыяцель, сябар; таварыш. Уладзік .. быў хлопчык жвавы, непаседлівы, скоры да бойкі [са] сваімі сябрукамі... Колас. Кранаўшчык, — відаць, вясёлы хлопец, — з вышыні сігналіць сябрукам: — Цэгла ёсць!.. А. Вольскі. А імёны для сыноў Мы абралі нашых Незабыўных сябрукоў. Зарыцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ча́шачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

У батаніцы — вонкавая частка лісцікаў калякветніка, якая ахоўвае нераскрытую кветку і вяночак кветкі. // Пра вяночак кветкі. На цёмнай гладзі сонных луж балота, За снег нябёснай вышыні бялей, Закрасавалі чашачкі лілей. Багдановіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сірэ́на, -ы, мн. -ы, -рэ́н, ж.

1. У грэчаскай міфалогіі: марская істота ў выглядзе жанчыны з хвастом рыбы, якая сваім мілагучным спевам заваблівала маракоў у гібельныя месцы.

2. мн. Атрад водных млекакормячых, якія жывуць у цёплых морах і рэках.

3. Прыбор для атрымання гукаў рознай вышыні (спец.).

4. Прыстасаванне для падачы рэзкіх, моцных гукавых сігналаў, а таксама гукі, якія падаюцца такім прыстасаваннем.

Раптам завыла с. аўтамашыны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

слаба... і слаба-...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:

1) слабы (у 1 знач.), напр.: слабаактыўны, слабавыражаны, слабадакладны (спец.);

2) слабы (у 2 знач.), напр., слабабачанне (спец.);

3) слабы (у 6 знач.), напр.: слабаалкагольны, слабасалёны;

4) з малой колькасцю чаго-н., напр.: слабаваданосны, слабагліністы, слабажалезісты;

5) злёгку ці недастаткова, напр.: слаба-жоўты, слабазаселены, слабапранікальны, слабаразвіты, слабарастваральны;

6) малы, напр., слабарослы (пра расліны: малой вышыні; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

квадра́нт, ‑а, М ‑нце, м.

1. У матэматыцы — чацвёртая частка круга.

2. Любая з чатырох абласцей (вуглоў), на якія плоскасць дзеліцца дзвюма ўзаемна перпендыкулярнымі прамымі.

3. Старадаўні вугламерны астранамічны прыбор, які служыў для вызначэння вышыні нябесных цел.

4. Прылада для наводкі гармат.

[Ад лац. quadrans, quadrantis — чвэрць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мая́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак.

Выступаць на фоне чаго‑н., узвышацца над наваколлем. Засталася ззаду шырокая балотная даліна, на якой, як вокам глянуць, усё маячылі стагі і стагі. Пестрак. А небаскроб перада мной — Стаіць пад месяцам, маячыць, Чапляе хмары ў вышыні. Броўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

развучы́цца, ‑вучуся, ‑вучышся, ‑вучыцца; зак., з інф.

Страціць навыкі, уменне рабіць што‑н. Андрэйка зусім развучыўся думаць, не можа знайсці рашэнне самай простай задачкі. Гамолка. Маёр гаварыў заўсёды, што лётчык павінен лятаць кожны дзень. Інакш ён, развучыцца, будзе баяцца хуткасці, вышыні... Алешка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фугава́ць, ‑гую, ‑гуеш, ‑гуе; незак., што.

1. Стругаць фуганкам. Там работа ішла поўным ходам: печ разабралі, страху знялі, габлявалі і фугавалі дошкі для падлогі. Дубоўка.

2. Выраўноўваць, раўняць паверхню дошак для падгонкі і склейвання.

3. Выраўноўваць па вышыні (зубы пілы). Фугаваць пілу.

[Ад ням. fugen — прыганяць, дапускаць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

луна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. Плаўна лятаць, рухацца ў паветры.

Буслы лунаюць у вышыні.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Павольна развявацца.

Лунаюць сцягі над плошчай.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Плысці, распаўсюджвацца (пра песні, музыку і пад.).

Песні лунаюць — настрой узнімаюць.

4. перан. Знаходзіцца ў стане ўзвышаных або далёкіх ад рэчаіснасці мар.

◊

Лунаць у воблаках (у надхмар’і) (неадабр.) — знаходзіцца ў летуценным стане, не заўважаючы навакольнага.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ро́слы, ‑ая, ‑ае.

Высокага росту. [Сямён] быў такі ж, як і раней: рослы, шыракаплечы, з моцнай шыяй, з бялявым непакорным [віхром]. Мележ. Ён быў самым рослым у класе — І мянушку далі яму «Тата». Блатун. // Які дасягнуў значнай вышыні, высокі (пра расліны). Рослыя ліпы і клёны Цягнуцца ўгору ля вокан. Калачынскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)