о́чи мн. (ед. о́ко ср.) во́чы, род. вачэ́й.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

поту́пить сов. апусці́ць, спусці́ць;

поту́пить взгляд апусці́ць во́чы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пригляну́ться сов., разг. спадаба́цца, упадаба́цца; кі́нуцца ў во́чы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

слёзатачы́вы, -ая, -ае.

1. Які выклікае моцнае выдзяленне слёз.

С. газ.

2. Які пакутуе безупынным выдзяленнем слёз.

Слёзатачывыя вочы.

|| наз. слёзатачы́васць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

масляні́сты, -ая, -ае.

1. У склад якога ўваходзіць масла.

Масляністая вадкасць.

2. перан. Які мае мяккі бляск.

Масляністыя вочы.

|| наз. масляні́стасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

за́сціць, за́шчу, за́сціш, за́сціць; незак., што і без дап. (разм.).

Засланяць, загароджваць (святло), перашкаджаць добра бачыць.

Адыдзі ад святла, бо засціш.

Слёзы засцяць вочы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

само́тны, -ая, -ае.

1. Які жыве ў адзіноце, адасоблена.

Самотнае жыццё.

2. Сумны, журботны.

Самотныя вочы.

|| наз. само́тнасць, -і, ж.

С. лягла на душу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пярша́к, першаку́, м. (разм.).

1. Тавар першага гатунку.

2. Першая, самая моцная самагонка.

Хапіў першаку, дык аж вочы на лоб.

|| памянш. першачо́к, -чку́, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ашчу́рыцца ’пралупіць вочы’ (Гіст. мовы, 2, 59). Ад шчурыцца ’прыжмурваць вочы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вы́тарачыць ’вытарашчыць вочы’ (З нар. сл., навагр.). Рус. дыял. вы́торочить ’абшыць, аблямаваць’ і ’высунуць, вытарашчыць вочы’; ’выстраіцца, убрацца’, вы́торочки ’вочы, зрэнкі’. У бел. запазычанне з рус., таму што слова цалкам ізаляванае. Не зусім ясна, ці звязана рус. выторочить ’тарашчыць вочы’ з вы́торочить, торочи́ть, торока (гл. таро́кі). Магчыма семантычнае развіццё: выторочить ’звольніць з тарокаў’ → ’выцягнуць, высунуць вонкі’ → ’вытарашчыць вочы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)