кватар’е́р, ‑а, м.
Службовая асоба ў вайсковых часцях, якая пасылаецца ўперад пры перамяшчэнні войска для падрыхтоўкі кватэр, выбару бівакоў. Ля першых хат Барысава сустрэлі кватар’еры, якіх ён пасылаў наперад, і паведамілі, дзе размяшчаць людзей. Дудо.
[Ням. Quartierherr.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канцэнтрава́ць несов., в разн. знач. концентри́ровать;
к. во́йскі — концентри́ровать войска́;
к. раство́р — хим. концентри́ровать раство́р;
к. ува́гу — перен. концентри́ровать внима́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
назе́мны в разн. знач. назе́мный;
~ная чыгу́нка — назе́мная желе́зная доро́га;
~ныя во́йскі — назе́мные войска́;
раке́ты ~нага базі́равання — раке́ты назе́много бази́рования
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пограни́чный паграні́чны, паме́жны, суме́жны;
пограни́чная полоса́ паграні́чная (паме́жная, суме́жная) паласа́;
пограни́чный пост паграні́чны пост;
пограни́чные войска́ паграні́чныя (паме́жныя) во́йскі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
регуля́рный в разн. знач. рэгуля́рны;
регуля́рный дохо́д рэгуля́рны дахо́д;
регуля́рная доста́вка газе́т рэгуля́рная даста́ўка газе́т;
регуля́рные войска́ рэгуля́рныя во́йскі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ар’ерга́рд ’частка войска ззаду асноўных сіл’ (БРС). З рус. арьергард (Крукоўскі, Уплыў, 82), якое ў Пятроўскую эпоху запазычана з франц. arrière‑garde (Шанскі, 1, А, 157; Фасмер, 1, 92). На французскую крыніцу беларускага слова ўказвалі БМ, 43–44; Юрігелевіч, 130.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прызва́цца, ‑завуся, ‑завешся, ‑завецца; ‑завёмся, ‑завяцеся; зак.
Разм. Пайсці ў армію па прызыву. І Ігнась падаваўся далей на ўсход, каб усё ж прызвацца ў войска. Гурскі. — А чаму табе, браце, у Мінскім ваенкамаце Не прызвацца было?.. Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чо́ха, ‑і, ДМ чосе, ж.
Верхняе мужчынскае адзенне каўказцаў, падобнае да чаркескі, але са стаячым каўняром і рукавамі да локця. Сагнуўся нават рог аленя, Дзе чохі доўгія вісяць. Усё сышлося пакаленне Шалеў ў войска выпраўляць. Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кавале́рыя, ‑і, ж.
Конніца, коннае войска. [Старшыня] служыў у кавалерыі, прывык хадзіць за канём і ўмеў хадзіць. Колас.
•••
Лёгкая кавалерыя — конніца з лёгкаўзброеных воінаў на спецыяльна падабраных быстраходных конях.
Цяжкая кавалерыя — конніца з цяжкаўзброеных воінаў на спецыяльна падабраных конях.
[Фр. cavalerie.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́дсвіст, ‑у, М ‑сце, м.
Свіст, які суправаджае танец, спеў, ігру і пад. Ліха рэзаў гармонік, екатаў бубен, з подсвістам, з прыпеўкамі таптала .. пыл развясёлае войска. М. Стральцоў. З ложка чулася адно мірнае, з тонкім .. подсвістам храпенне. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)