Verbum

аўтамабі́ль, -я, мн. -і, -яў, м.

Механічны транспартны сродак, які мае не менш за чатыры колы, размешчаныя не менш чым на дзвюх восях, за выключэннем колавых трактароў і самаходных машын.

Легкавы а.

Грузавы а.

|| прым. аўтамабі́льны, -ая, -ае.

А. транспарт (аўтамабілі, аўтобусы і пад.).

адзіно́кі, -ая, -ае.

1. Аддзелены ад іншых падобных; без іншых, да сябе падобных.

А. дуб.

2. Які не мае сям’і, блізкіх; які адчувае сябе чужым сярод людзей, далёкім ад іх.

А. чалавек.

3. Які праходзіць, адбываецца ва ўмовах адзіноты.

Адзінокая старасць.

|| наз. адзіно́касць, -і, ж.

самака́т, -а, М -ка́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Механічнае рухальнае прыстасаванне, на якім катаюцца, адштурхоўваючыся ад зямлі нагой, і якое мае выгляд планкі на двух колцах з прымацаванай да яе ручкай накшталт веласіпеднага руля.

2. уст. Назва веласіпеда, матацыкла, аўтамабіля.

|| прым. самака́тны, -ая, -ае.

се́льскі, -ая, -ае.

1. гл. сяло.

2. Які мае адносіны да жыцця і дзейнасці вёскі, вясковы.

С. клуб.

Сельская мясцовасць.

○

Сельская гаспадарка — галіна народнай гаспадаркі, якая займаецца вырошчваннем сельскагаспадарчых культур і развядзеннем жывёл для атрымання прадукцыі раслінаводства і жывёлагадоўлі, а таксама першасная перапрацоўка гэтай прадукцыі.

назо́ўнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. У граматыцы: часціна мовы, якая абазначае прадмет або апрадмечанае паняцце, мае катэгорыю роду і змяняецца па склонах і ліках.

2. У матэматыцы: лік у простых дробах, які паказвае, на колькі частак падзелена адзінка.

|| прым. назо́ўнікавы, -ая, -ае.

непісьме́нны, -ая, -ае.

1. Які не ўмее чытаць і пісаць.

Н. чалавек.

2. перан. Які не мае адпаведных ведаў у якой-н. галіне, недасведчаны ў чым-н.

Н. рэцэнзент.

3. Які выкананы без належнага ведання справы, з памылкамі.

Н. чарцёж.

|| наз. непісьме́ннасць, -і, ж.

няўхі́льны, -ая, -ае.

1. Які не мае адхіленняў ад чаго-н.; пастаянны.

Н. рост вытворчасці.

2. Такі, што нельга парушыць, які не падлягае адвольнаму змяненню; абавязковы.

Н. закон.

3. Непазбежны, які вынікае з абставін; немінучы.

Над кожным злачынцам звісае няўхільная кара.

|| наз. няўхі́льнасць, -і, ж.

палявы́, -а́я, -о́е.

1. гл. поле.

2. Які знаходзіцца або які робіцца ў полі (не ў садзе, не ў лесе, не ў гарах).

Палявыя травы.

Палявая мыш.

Палявыя работы.

3. Які мае адносіны да баявых дзеянняў, паходны.

Палявая артылерыя.

Палявая пошта.

П. статут.

Палявая форма.

прапарцыяна́льны, -ая, -ае.

1. У матэматыцы: які знаходзіцца ў адносінах прапарцыянальнасці (у 2 знач.).

Прапарцыянальныя велічыні.

2. Які знаходзіцца ў пэўных колькасных адносінах, адпаведнасці з чым-н.

Прапарцыянальнае прадстаўніцтва.

3. Які мае правільныя прапорцыі (у 2 знач.); суразмерны.

П. склад цела.

|| наз. прапарцыяна́льнасць, -і, ж.

штрафны́, -а́я, -о́е.

1. гл. штраф.

2. Які мае адносіны да спагнання за парушэнне якіх-н. правіл.

Ш. ўдар (у футболе). Штрафная лава (у спорце: для тых, хто часова выдалены з поля за парушэнне правіл гульні). Ш. батальён, штрафная часць (з тых, хто правініўся).