Verbum

прыста́віць, -а́ўлю, -а́віш, -а́віць; -а́ўлены; зак.

1. каго-што. Паставіць ушчыльную да чаго-н., прыкласці.

П. зэдлік да ложка.

2. каго (што). Прызначыць для догляду, нагляду пры кім-, чым-н.

П. варту да чаго-н.

|| незак. прыстаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. прыстаўле́нне, -я, н.

дагле́дзець, -гле́джу, -гле́дзіш, -гле́дзіць; -гле́дзь; -гле́джаны; зак., каго-што.

1. Паклапаціцца аб кім-, чым-н., акружыць увагай, стварыць добры догляд.

Д. хворага.

Д. дзяцей.

2. Заўважыць, не выпусціць з-пад увагі (звычайна з адмоўем).

Не дагледзіш вокам — заплаціш бокам (прыказка).

|| незак. дагляда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

дзіві́цца, дзіўлю́ся, дзі́вішся, дзі́віцца; незак.

1. з каго-чаго. Прыходзіць у здзіўленне.

Лесаруб дзівіўся з сына, як той карчуе пні.

Дзіўлюся з вашай настойлівасці і ўмельства.

2. кім-чым, на каго-што. Захапляцца.

Ён дзівіўся чысцінёй вуліц і парадкам.

Кожную ночку на зорку дзіўлюся.

шы́цца¹, шы́юся, шы́ешся, шы́ецца; незак. (разм.).

1. Лезці, прабірацца і пад. ў вузкае месца, туды, дзе цесна; хавацца куды-н.; пранікаць, залазіць куда-н.

Ш. ў натоўп.

Куры шыюцца ў крапіву.

2. перан. Старацца быць падобным на каго-н., прыкідвацца кім-н.

Ш. ў дурні.

ядна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. Злучацца, збліжацца, утвараючы адзінае цэлае.

Дзве брыгады яднаюцца.

2. Аб’ядноўвацца, згуртоўвацца для агульных дзеянняў.

Народы ядналіся ў барацьбе з агульным ворагам.

3. Уступіць у блізкія, сяброўскія адносіны, падтрымліваць сувязь з кім-н.

Суседзі яднаюцца.

|| наз. ядна́нне, -я, н.

ла́кмус, -у, м. (спец.).

Фарбавальнае рэчыва, якое змяняе колер насычанай ім паперы пад дзеяннем кіслот на чырвоны, а пад дзеяннем шчолачаў — на сіні колер.

|| прым. ла́кмусавы, -ая, -ае.

○

Лакмусавая папера — папера, пакрытая лакмусам.

◊

Лакмусавая паперка — сродак выяўлення, праверкі адносін паміж кім-н. і інш.

мало́дшы, -ая, -ае.

1. Меншы па гадах у параўнанні з кім-н., самы малодшы па ўзросце.

М. брат.

М. ў сям’і.

2. Ніжэйшы чынам, ніжэйшы па службовым становішчы.

М. навуковы супрацоўнік.

М. лейтэнант.

3. Пачатковы, ніжэйшы (пра клас, курс і пад.).

Настаўнік малодшых класаў.

рукаві́цы, -ві́ц, адз. рукаві́ца, -ы, ж.

Род пальчатак з аддзяленнем толькі для вялікага пальца.

Кажуховыя р.

Брызентавыя р. (рабочыя).

◊

Трымаць у вожыкавых рукавіцах каго (разм.) — абыходзіцца з кім-н. строга, сурова.

|| памянш. рукаві́чкі, -чак, адз. рукаві́чка, -і, ДМ -чцы, ж.

|| прым. рукаві́чны, -ая, -ае.