імша́, ‑ы, ж.
Каталіцкая абедня. Служыць імшу. □ У касцёле ўсё яшчэ свяціліся вокны, яшчэ прабілася імша. Пестрак. // Музычны харавы твор на тэкст такой абедні, звычайна з суправаджэннем арганаў і аркестра.
[Фр. messe.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ме́са, ‑ы, ж.
1. Тое, што і імша. Біскуп сам служыць прыехаў месу. Танк.
2. Музычны харавы твор на тэкст каталіцкага набажэнства, звычайна ў суправаджэнні арганаў ці аркестра. Меса Ліста.
[Фр. messe.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дыктава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; незак.
1. Павольна вымаўляць, чытаць што-н., каб слухачы маглі запісваць.
Д. тэкст.
2. Прапаноўваць што-н. для безагаворачнага выканання.
Так яму дыктавала сумленне.
|| зак. прадыктава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны.
|| наз. дыкто́ўка, -і, ДМ -то́ўцы, ж. (да 1 знач.).
Пісаць пад дыктоўку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ды́ктар, ‑а, м.
Супрацоўнік радыё або тэлебачання, які чытае тэкст перад мікрафонам. Дыктар чытаў палымяна, выразна вымаўляючы кожнае слова. Дудо. Спакойны знаёмы голас дыктара перадаваў важнейшыя падзеі за папярэдні дзень. Паслядовіч.
[Ад лац. dictor — той, хто гаворыць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лібрэ́та, нескл., н.
1. Слоўны тэкст вялікага музычна-вакальнага твора (оперы, аперэты і пад.). // Кароткі пераказ зместу оперы, балета (змешчаны звычайна ў тэатральнай праграме).
2. План сцэнарыя для балета ці кінафільма.
[Іт. libretto.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Літарату́ра ’сукупнасць твораў пісьменства народа’, ’від мастацтва — стварэнне вобразаў пры дапамозе мовы, слова’, ’сукупнасць друкаваных твораў адной галіны ведаў’ (ТСБМ), літэратура (Яруш.). З польск. literatura < лац. litterātūra ’пісьмовы тэкст, навука пра мову, адукацыя, навука, пісьменства’ < littera. Крукоўскі (Уплыў, 85) крыніцай запазычання лічыць рус. мову.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
укра́сціся сов., в разн. знач. вкра́сться;
у тэкст укра́лася памы́лка — в текст вкра́лась оши́бка;
укра́ўся ў душу́ страх — вкра́лся в ду́шу страх
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пра́ўлены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад правіць.
2. у знач. прым. Які быў у рамонце. Праўленыя боты.
3. у знач. прым. З папраўкамі, выпраўлены (пра тэкст, рукапіс і пад.). Праўлены экземпляр рукапісу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэ́кставы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да тэксту (у 1, 2 знач.). Тэкставыя варыянты. // Які змяшчае тэкст. Тэкставая фотатэлеграма.
2. Спец. Які з’яўляецца тэкстам (у 4 знач.). Тэкставы шрыфт. // Выкананы тэкстам. Тэкставы набор.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кадзі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.
Зашыфраваць (зашыфроўваць); паведамленне пэўнымі ўмоўнымі знакамі 1 (кодам). Галай вывеў вонкі доўгую антэну дальняй сувязі, падключыў да рацыі поўную магутнасць акумулятараў і пачаў кадзіраваць тэкст перасцярогі. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)