богаствара́льніцтва, ‑а, н.

Рэлігійна-філасофская плынь у Расіі, якая ўзнікла сярод некаторай часткі сацыял-дэмакратычнай інтэлігенцыі ў перыяд сталыпінскай рэакцыі і ставіла сабе за мэту стварыць новую рэлігію без бога.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гнастыцы́зм, ‑у, м.

Рэлігійна-філасофская плынь ранняга хрысціянства, у аснове якой ляжала містычнае вучэнне пра «гносіс» як асаблівае пазнанне, быццам бы здольнае раскрыць таямніцы жыцця і шляхі да выратавання душы.

[Ад грэч. gnostikos — які пазнае́.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адзаві́зм, ‑у, м.

Апартуністычная плынь у РСДРП, што ўзнікла пасля рэвалюцыі 1905 г. і патрабавала адазвання сацыял-дэмакратычных дэпутатаў з Дзяржаўнай думы і аднаўлення ад легальных форм масавай партыйнай работы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэвізіяні́зм, ‑у, м.

Варожая марксізму ідэйна-палітычная плынь, якая заключаецца ў рэвізіі, пераглядзе або скажэнні асноўных палажэнняў марксізма і падмене іх ненавуковымі тэорыямі, накіраванымі супраць сацыялістычнай рэвалюцыі і дыктатуры пралетарыяту.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абпаўза́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да абпаўзці. На сярэдзіне ракі, дзе плынь была найбольш быстрай, адна пройма раптам вырасла ў доўгую вузкую паласу вады. Байцы вымушаны былі далёка абпаўзаць яе. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Тыку́я (ты​эку́я) ‘струга, шырокі і глыбокі праток вады на балоце’ (івян., мсцісл., ЛА, 5). Няясна; магчыма, утворана як прасл. *češu‑ja ‘луска’ ад прасл. *tekti ‘цячы’, аднак фанетыка незразумелая. Параўн. укр. течея́плынь, паток, ручэй’ ад укр. дыял. течи́ ‘цячы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

імпрэсіяні́зм, ‑у, м.

Плынь у буржуазным мастацтве другой палавіны 19 — пачатку 20 стст., якая імкнулася да перадачы суб’ектыўных адчуванняў мастака, мімалётных уражанняў і настрояў, узятых без сувязі з рэчаіснасцю, з грамадскім жыццём.

[Фр. impressionisme.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сіндыкалі́зм, ‑у, м.

Дробнабуржуазная апартуністычная плынь у рабочым руху канца 19 — пачатку 20 стст., прыхільнікі якой адмаўлялі неабходнасць класавай барацьбы пралетарыяту, стварэння пралетарскай дзяржавы і разглядалі эканамічную барацьбу як адзіны шлях да сацыялізму.

[Фр. syndicalisme.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сацыя́л-дэмакра́тыя, ‑і, ж.

1. Агульная назва сацыялістычных партый, якія ўзніклі ў другой палове 19 ст. Расійская сацыял-дэмакратыя.

2. Палітычны кірунак у міжнародным рабочым руху, які перарадзіўся з сацыялістычнай у дробнабуржуазную апартуністычную плынь.

[Ад лац. socialis — грамадскі і слова дэмакратыя.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сацыя́л-шавіні́зм, ‑у, м.

Апартуністычная плынь у міжнародным рабочым руху, якая ўзнікла ў час першай сусветнай вайны (1914–1918 гг.), высунула ідэю абароны буржуазнай айчыны ў імперыялістычнай вайне і прапаведвала класавы мір з буржуазіяй.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)