Выбэ́ндюваты ’капрызіць, перабіраць’ (брэсц., Нар. лекс.). Няясна, незвычайны фанетычны воблік слова прымушае бачыць у ім запазычанне хутчэй за ўсё з польскай мовы (ці не наватвор ад польск. będzie ’будзе’?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мулёўка ’дупло’ (петрык., Шатал.). Няясна. Магчыма, роднасным да яе будзе польск. muleszka ’ракавінка слімака, выкінутая на бераг мора’, якое Варш. сл. (2, 1067) адносіць да muł ’мул, твань, іл’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Самура́й ’гарэзлівае дзіця’, перан. ’насякомае’ (Мат. Гом.). Тыпалагічна хутчэй першасным значэннем будзе ’насякомае’, потым ’гарэзлівае дзіця’. Тады з ⁺са‑мур‑ай, да кораня ‑мур‑, які ў мурашка, муравей (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адбо́й, -бо́ю, м.
1. гл. адбіць.
2. Сігнал (першапачаткова барабанны), які апавяшчае аб заканчэнні чаго-н.
А. паветранай трывогі.
3. перан. Перапынак у працы, дзеянні; спачын.
Біць (даць) адбой (таксама перан.: адмаўляцца ад свайго рашэння, думкі).
◊
Адбою няма (не будзе) ад каго-чаго (разм.) — вельмі многа каго-, чаго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
упэ́ўнены, -ая, -ае.
Які цвёрда верыць у што-н., перакананы ў чым-н.; цвёрды, рашучы.
У. ў поспеху.
У. ў сабе (не сумняваецца ў сваіх сілах, магчымасцях). Упэўнена (прысл.) гаварыць.
У. крок.
У. адказ.
◊
Будзь упэўнены — не сумнявайся, не турбуйся (усё будзе так, як трэба).
|| наз. упэ́ўненасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мі́ленькі, -ая, -ае.
1. Прыемны на выгляд, прыгожы.
Міленькае дзіця.
2. Блізкі сэрцу, дарагі, каханы.
М. дружок.
3. у знач. наз. мі́ленькі, -ага, м., мі́ленькая, -ай, ж. Каханы чалавек.
4. Ужыв. як ласкавы або фамільярны зварот.
Прынясі дроўцаў, м.
◊
Як міленькі (разм.) — без пярэчанняў, абавязкова.
Будзе працаваць як м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цвёрда,
1. Прысл. да цвёрды.
2. перан.; безас. у знач. вык. Абавязкова, надзейна. [Курц:] — Выпісаць машыны і паставіць кваліфікаваных людзей. Пакуль гэта ўсё будзе, справа, вядома, зацягнецца, але затое гэта будзе верна і цвёрда. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
векапо́мны, ‑ая, ‑ае.
Які будзе доўга помніцца; незабыўны. Векапомныя падзеі. Векапомныя дні.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абы́¹, злуч.
1. Далучае ўмоўныя і мэтавыя даданыя сказы; ужыв. пераважна з часц. «толькі».
Усё будзе добра, абы толькі на зямлі быў мір.
Ты хочаш прымірыць усіх, абы ціха было.
2. Ужыв. з даданымі сказамі часу; адпавядае злуч. «толькі», «як толькі» (разм.).
Абы вольная хвіліна, то яе ўжо ў хаце няма.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыбы́ць, -бу́ду, -бу́дзеш, -бу́дзе; -бы́ў, -была́, -ло́; -бу́дзь; зак.
1. Прыйсці, прыехаць (афіц.).
Цягнік прыбыў своечасова. П. да месца прызначэння.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Павялічыцца, прыбавіцца.
Вада прыбыла.
|| незак. прыбыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. прыбыццё, -я́, н. (да 1 знач.) і прыбыва́нне, -я, н.
Расклад прыбыцця цягнікоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)