ВА́ЛЬТЭР ФОН ДЭР ФО́ГЕЛЬВАЙДЭ

(Walther von der Vogelweide; каля 1170 — каля 1230),

нямецкі і аўстрыйскі паэт-мінезінгер. Паводле розных версій, нарадзіўся або ў Ціролі (Аўстрыя), або ў Швейцарыі, або ў Сярэдняй Германіі. Вёў жыццё вандроўнага паэта, жыў пры дварах Філіпа Швабскага, Германа Цюрынгскага, Фрыдрыха II. Пісаў лірычныя песні (у асн. пра каханне, часта з маральна-дыдактычным адценнем) і шпрухі—песні-павучанні. Насуперак традыцыі меланхалічнага мінезангу, што панавала пры Венскім двары, апяваў радасці жыцця і кахання, сцвярджаў права чалавека на зямное шчасце. Пераадольваючы схематызм мінезангу, узбагаціў яго каларытнымі жывапіснымі дэталямі і новымі матывамі (гал. гераіня верша «Каханая, хай Бог...» не высакародная дама, а простая дзяўчына са шчырым сэрцам). Упершыню ўвёў у куртуазную паэзію нар. песенныя структуры («У гаі, пад ліпкай...» — славутая песня з вясёлым нар. рэфрэнам «тандарадай» і інш.). Яго песні адметныя прастадушнасцю, дэмакратычнасцю, шчырасцю інтанацыі і вытанчанасцю.

Тв.:

Рус. пер. — Стихотворения М., 1985.

Г.В.Сініла.

т. 3, с. 494

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Ордэн 7/573

- » - Айчыннай Вайны 1-й ступені 7/574—575 (укл.)

- » - Айчыннай Вайны 2-й ступені 7/574—575 (укл.)

- » - Аляксандра Неўскага 1/182; 7/574—575 (укл.)

- » - Багдана Хмяльніцкага 1-й ступені 7/574—575 (укл.); 11/68

- » - Багдана Хмяльніцкага 2-й ступені 7/574—575 (укл.); 11/68

- » - Багдана Хмяльніцкага 3-й ступені 7/574—575 (укл.); 11/68

- » - «Знак Пашаны» 7/574—575 (укл.)

- » - Кутузава 1-й ступені 6/225; 7/574—575 (укл.)

- » - Кутузава 2-й ступені 6/225; 7/574—575 (укл.)

- » - Кутузава 3-й ступені 6/225; 7/574—575 (укл.)

- » - «Маці-гераіня» 7/98, 574—575 (укл.)

- » - «Мацярынская слава» 1-й ступені 7/574—575 (укл.)

- » - «Мацярынская слава» 2-й ступені 7/574—575 (укл.)

- » - «Мацярынская слава» 3-й ступені 7/574—575 (укл.)

- » - Нахімава 1-й ступені 7/447, 574—575 (укл.)

- » - Нахімава 2-й ступені 7/447, 574—575 (укл.)

- » - «Перамога» 7/574—575 (укл.)

- » - Працоўнага Чырвонага Сцяга 7/574—575 (укл.)

- » - Славы 1-й ступені 7/574—575 (укл.)

- » - Славы 2-й ступені 7/574—575 (укл.)

- » - Славы 3-й ступені 7/574—575 (укл.)

- » - Суворава 1-й ступені 7/574—575 (укл.); 10/102

- » - Суворава 2-й ступені 7/574—575 (укл.); 10/102

- » - Суворава 3-й ступені 7/574—575 (укл.); 10/102

- » - Ушакова 1-й ступені 7/574—575 (укл.); 10/520

- » - Ушакова 2-й ступені 7/574—575 (укл.); 10/520

- » - Чырвонага Сцяга 7/574—575 (укл.)

- » - Чырвонай Зоркі 7/574—575 (укл.)

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)