Verbum

Witz

m -es, -e

1) до́сціп, жарт, дасці́пнасць

lass déine ~e! — кінь свае́ жа́рты

~e réißen* [lóslassen*, máchen] — жартава́ць

2) без pl дасці́пнасць

dazú reicht sein ~ nicht aus — на гэ́та ў яго́ не хо́піць ро́зуму

séinen ~ betätigen [zéigen] — пака́зваць свой до́сціп [жарт]

lássen

*

1.

vt

1) пакіда́ць, кі́нуць; не чапа́ць

áußer Acht ~ — не звярта́ць ува́гі, пакі́нуць без ува́гі

lass mich in Rúhe! — не чапа́й мяне́!

sich (D) Zeit ~ — не спяша́цца

wo hast du das Buch gelássen? — куды́ ты дзеў кні́гу?

~ wir es dabéi (bewénden) — пакі́нем гэ́та так

2) кі́нуць, перастава́ць

lass das Wéinen! — кінь [пераста́нь] пла́каць

das Ráuchen ~ — кі́нуць [пераста́ць] куры́ць

lass das! — кінь гэ́та

ich weiß nicht, was ich tun oder ~ soll — я не ве́даю, што мне рабі́ць

2.

vi (von D) адмаўля́цца (ад чаго-н.), расста́цца (з кім-н.)

von séinem Entschlúss ~ — адмо́віцца ад свайго́ рашэ́ння

er kann nicht von ihr ~ — ён не мо́жа расста́цца з ёю

3.

з мадальным значэннем

1) дава́ць магчы́масць, дазваля́ць, распараджа́цца, зага́дваць, прымуша́ць, застаўля́ць

er hat mich schréiben ~ — ён даручыў мне напіса́ць

lass das Kind spíelen! — няха́й дзіця́ гулце

sich (D) éinen Ánzug máchen ~ — заказа́ць (пашы́ць) сабе́ кася́рм

es daráuf ánkommen ~ — не спыні́цца ні пе́рад чым

sich séhen ~ — пака́звацца (у грамадстве)

von sich hören ~ — падава́ць ве́сткі аб сабе́

lass uns géhen! — дава́й по́йдзем! (суразмоўцаў двое)

lasst uns géhen! — дава́йце по́йдзем! (суразмоўцаў не менш трох)

sein

*

I

1.

vi (s)

1) быць, існава́ць

es sind — ёсць, быва́юць

das kann doch nicht ~ — гэ́та немагчы́ма, гэ́тага не мо́жа быць

kann ~ !, mag ~! — мо́жа бы́ць!, магчы́ма!

das braucht nicht sofórt zu ~ — гэ́та не да спе́ху

etw. ~ lássen* — пакі́нуць які́-н. наме́р

lass das ~! — пакі́нь гэ́та, разм. кінь гэ́та!

kéiner will's gewésen ~ — ніхто́ не хо́ча прызна́цца (у тым, што ён зрабіў)

wie dem auch sei — як бы там ні было́

ihm ist es nur ums Geld — яго́ ціка́вяць то́лькі гро́шы

es ist an ihm (etw. zu tun) — цяпе́р яго́ ча́рга (што́сьці зрабі́ць)

ihr gewésener Mann — яе́ былы́ муж

2) быць, знахо́дзіцца

er ist da — ён тут

er ist nicht da — яго́ тут няма́

in Betríeb ~ — быць у эксплуата́цыі

3) пахо́дзіць, быць ро́дам (адкуль-н.)

4) быць, з’яўля́цца (у функцыі звязкі)

es war kalt — было́ хо́ладна

sie ist krank — яна́ хво́рая

5) з inf + zu указвае на павіннасць або магчымасць:

díeses Buch ist zu káufen [zu háben] — гэ́тую кні́жку магчы́ма [мо́жна] купі́ць

die Áufgabe ist zu lösen — зада́нне неабхо́дна [трэ́ба] вы́канаць

2.

дапаможны дзеяслоў, які ўжываецца для ўтварэння перфекта і плюсквамперфекта

II

pron poss m (f séine, n séin, pl séine; без.наз. m séiner, f séine, n séines, pl séine) яго́; пры ўказанні на прыналежнасць да дзейніка: свой (свая́, сваё, свае́)

sie nahm ~ Buch — яна́ ўзяла́ яго́ кні́гу

er gab ihr ~ Buch — ён даў ёй сваю́ кні́гу

er tut ~ Möglichtes — ён ро́біць усё магчы́мае

álles zu ~er Zeit — усё ў свой час