Verbum

Váter

m -s, Väter

1) ба́цька

er ist der gánze [léibhaftige] ~ — ён уве́сь у ба́цьку

er ist séinem ~ wie aus dem Gesícht geschnítten — ён вы́літы ба́цька, ён ко́пія ба́цькі

2) pl прабацькі́, про́дкі, бацькі́

◊ er wúrde zu séinen Vätern versámmelt ≅ разм., уст. ён адпра́віўся на той свет, ён памёр

Schweiß

m -es, -e пот

in ~ geráten* — спаце́ць

von ~ tríefen* — абліва́цца по́там

das hat viel ~ gekóstet — гэ́та патрабава́ла мно́га намяга́нняў

der ~ bricht aus — пот выступа́е

der ~ rinnt in Strö- men — пот цячл гра́дам

in ~ gebádet — уве́сь у по́це [спаце́лы]

im ~e des Ángesichts — у по́це чала́

2) паляўн. кроў дзічы́ны; кроў саба́кі

Haut

f -, Häute

1) ску́ра

etw. áuf éigener ~ zu spüren bekómmen* — паспрабава́ць [паспыта́ць] што-н. на ўла́снай ску́ры

bis auf die ~ durchnässt sein — прамо́кнуць да ні́ткі

aus der ~ kríechen* — ле́зці са ску́ры

aus der ~ fáhren* — вы́йсці з цярпе́ння

sich auf die fáule ~ légen — ленава́цца, ло́дарнічаць

mit héiler ~ davónkommen* — вы́йсці сухі́м з вады́

er ist nur noch ~ und Knóchen — ён то́лькі (адна́) ску́ра ды ко́сці

in dersélben ~ stécken — быць у такі́м жа незайздро́сным стано́вішчы (як і іншыя)

2) шку́ра

3) абало́нка, пле́ўка

mit ~ und Háaren — уве́сь, ца́лкам

éine éhrliche ~ — разм. до́бры хлапчы́на

ganz

1.

a

1) уве́сь; цэ́лы; по́ўны

éine ~e Stúnde — цэ́лая [бі́тая, до́брая] гадзі́на

~ Európa — уcц Еўро́па

ein ~er Kerl — сапра́ўдны [до́бры] хло́пец

ein ~er Mann — сапра́ўдны [до́бры] мужчы́на, малайчы́на

2) цэ́лы, непашко́джаны

das Glas blieb ~ — шкля́нка не разбі́лася

2.

adv зусі́м, ца́лкам, даво́лі

~ am Ánfang — у са́мым пача́тку

~ gut — зусі́м до́бра

~ alléin — зусі́м адзі́н

~ gewíss — несумне́нна, безумо́ўна

~ recht — пра́вільна, слу́шна

~ und selbst — само́ сабо́й

~ und gar — ца́лкам

~ und gar nicht — зусі́м не

im Gróßen und Gánzen — уво́гуле, нао́гул

ich bin ~ Ohr — слу́хаю ўва́жліва

es geschíeht ihm ~ recht — так яму́ і трэ́ба

~ bléiben* — уцале́ць

Zeit

f -, -en

1) час

zur ~ — у цяпе́рашні час; цяпе́р

es ist höchste ~ — даўно́ пара́, са́мы час

die gánze ~ über — уве́сь час

von ~ zu ~ — ча́сам; раз-по́раз; зрэ́дку

die ~ drängt — час падганце

das hat noch ~ — на то́е яшчэ́ ёсць час

◊ kommt ~, kommt Rat — пераначу́ем – бо́лей [ясне́й] пачу́ем

die ~ bringt Rósen — час прыно́сіць свой плён

die ~ heilt (álle) Wúnden — час – са́мы ле́пшы ле́кар

2) час, перы́яд, эпо́ха

das war éine glückliche ~ — гэ́та была́ шчаслі́вая пара́

in álter ~ — у старажы́тны час

er war zu séiner ~ ein gróßer Künstler — у свой час ён быў вялі́кім мастако́м

mit der ~ géhen* — кро́чыць у нагу́ з ча́сам

Séele

f -, -n

1) душа́

aus tíefster ~ — ад усёй душы́ [глыбіні́ душд]

das brennt mir auf der ~ — гэ́та му́чыць мяне́ [кро́іць душу́]

sich (D) etw. von der ~ herúntersprechen* — вы́сказаць, што ёсць на душы́, аблягчы́ць душу́

sich in die ~ hinéin schämen — саро́мецца да глыбіні́ душы́

die ~ híngeben* [áushauchen] — вы́пусціць дух, паме́рці, адда́ць Бо́гу душу́

er ist mit Leib und ~ bei der Árbeit — ён уве́сь у рабо́це

sie sind ein Herz und éine ~ — яны́ жыву́ць душа́ ў душу́

éine ~ von einem Ménschen — душа́-чалаве́к

2)

kéine ~ war zu séhen — не было́ віда́ць ні адно́й душы́

3) бат. буймі́на

4) тэх. стрджань; жы́ла (кабеля)

5) вайск. кана́л (дула)

◊ sich (D) die ~ aus dem Léibe wárten — бяско́нца до́ўга чака́ць

j-m etw. auf die ~ bínden* — перакана́ўча прасі́ць каго́-н. заня́цца [паціка́віцца] чым-н.