Verbum

Wéite

I

f -, -n

1) даль, да́леч; прасто́ра

in die ~n zíehen* — адпра́віцца [вы́брацца] у далёкую даро́гу

2) шырыня́, дыя́метр

3) праця́гласць, адле́гласць

4) геагр. шырата́

II

das ~ gewínnen* — ратава́цца уцёкамі

das ~ súchen — кі́нуцца наўцёкі, шука́ць рату́нку бе́гствам

sich ins ~ verlíeren* — падрабя́зна разважа́ць, адхіля́цца ад тэ́мы

ergreífen

* vt

1) хапа́ць, бра́цца (за што-н.); схапі́ць, злаві́ць

2) (з)ахо́пліваць; узру́шваць

die Flucht ~ — кі́нуцца наўцёкі

die Gelégenheit ~ — скарыста́цца з наго́ды

das Wort ~ — узя́ць сло́ва

Máß- nahmen ~ — прыня́ць за́хады [ме́ры]

Besítz ~ von etw. (D) — авало́даць чым-н.

die Initiatíve ~ — узя́ць на сябе́ ініцыяты́ву

flíegen

*

1.

vi (s)

1) лётаць, лята́ць

in die Luft ~ — узарва́цца, вы́бухнуць

2) імклі́ва мча́цца, ляце́ць

vom Platz ~ — уско́чыць з ме́сца

j-m in die Árme ~ — кі́нуцца каму́-н. у абды́мкі

2.

vt ве́сці (самалёт), пілатаваць

der Flíeger fliegt díese Maschíne zum érsten Mal — лётчык пілату́е гэ́ты самалёт у пе́ршы раз

Hals

m -es, Hälse

1) шы́я

j-m um den Hals fállen* — кі́нуцца каму́-н. на шдю

sich (D) etw. vom ~e scháffen — адрабі́цца ад чаго́-н.

sich (D) den ~ bréchen* — скруці́ць [злама́ць] сабе́ галаву́ [ка́рак]

~ über Kopf — стрымгало́ў

2) го́рла, гло́тка

aus vóllem ~e — на ўсё го́рла

mir tut der ~ weh — у мяне́ балі́ць го́рла

den ~ nicht voll kríegen können* — быць ненасы́тным [ненае́дным]

j-m den ~ stópfen — заткну́ць каму́-н. го́рла, заста́віць каго́-н. замо́ўкнуць

das hängt mir längst zum ~e heráus — гэ́та мне даўно́ абрды́ла

3) ры́льца (бутэлькі)

◊ éinen lángen ~ háben — быць на́дта ціка́ўным

wérfen

*

1.

vt

1) кі́даць

den Brief in den Kásten ~ — кі́нуць [апусці́ць] пі́сьмо ў скры́нку

die Tür ins Schloss ~ — зачыні́ць (з трэ́скам) дзве́ры

Blícke ~ — кі́даць по́зіркі

2) нараджа́ць (пра жывёлу)

3) накі́нуць

den Mántel über die Schúlter ~ — накі́нуць паліто́ на пле́чы

4) выкі́дваць

5)

mit dem Geld um sich (A) ~ — раскіда́цца граша́мі

2.

(sich) кі́дацца

(auf A) (на каго-н., што-н.)

sich zu Bóden ~ — кі́нуцца на зямэ́р

sich in die Kléider ~ — разм. ху́тка апрану́цца

2) (mit D) кі́дацца (чым-н.)

3) караба́ціцца, перако́швацца, дэфармава́цца

◊ sich in die Brust ~ — выхваля́цца

wénden

* vi

1.

vt

1) (толькі па слаб.спр.) пераваро́чваць; ніцава́ць (вопратку)

2) паваро́чваць, варо́чаць; круці́ць

kein Áuge von j-m ~ — не зво́дзіць вачэ́й з каго́-н.

das Heu ~ — варо́чаць се́на

bítte ~! — глядзі́ на адваро́це!

3) (an A) тра́ціць, выдатко́ўваць, расхо́даваць (што-н. на што-н.)

er hat viel Mühe und Kraft darán gewándt — ён прыкла́ў да гэ́тага мно́га сіл і намага́нняў

4) (толькі па слаб.спр.) паваро́чваць (назад)

2.

(sich)

1) паваро́чвацца; абаро́чвацца

sich zur Flucht ~ — кі́нуцца [пусці́цца] наўцёкі

2) (an j-n) звярта́цца (да каго-н.)

3) (толькі па слаб. спр.) мяня́цца, перамяня́цца (пра надвор’е і г.д.)

◊ das Blatt hat sich gewéndet — ≅ сітуа́цыя (рэ́зка) змяні́лася

fállen

*

I

vi (s)

1) па́даць

auf die [zur] Érde ~ — па́даць [упа́сці] на зямлю́

einánder in die Árme ~ — кі́нуцца адзі́н аднаму́ ў абды́мкі

~ lássen* — упусці́ць, вы́пусціць; адмо́віцца (ад каго-н., чаго-н.); адвярну́цца (ад каго-н.)

die Máske ~ lássen* — скі́нуць ма́ску

2) па́даць, паніжа́цца

das Barométer fällt — баро́метр па́дае

3) па́сці, загі́нуць

er fiel als Held — ён загі́нуў геро́ем

4) па́сці, зда́цца (пра горад і г.д.); па́сці, быць скі́нутым [зве́ргнутым] (пра ўрад)

5) ісці́, выпада́ць (пра снег, дождж, расу)

6) па́даць (пра святло)

7) па́даць, выпада́ць на до́лю

die Wahl fiel auf ihn — вы́бар паў на яго́ до́лю

das fällt ihm leicht [schwer] — гэ́та дае́цца яму́ лёгка [ця́жка]

die Entschéidung ist gefállen — рашэ́нне прыня́та

8)

j-m auf die Nérven ~ — нервава́ць, раздражня́ць каго́-н.

j-m ins Wort ~ — перабіва́ць каго́-н.

díese Fárbe fällt ins Gélbe — гэ́ты ко́лер адліва́е [аддае́] жо́ўтым

j-m zur Last ~ — быць каму́-н. ця́жарам

j-m zur Ópfer ~ — стаць ахвя́рай каго́-н.

◊ die Würfel sind gefállen! — жэ́рабя кі́нута!

II

vi (s) прыпада́ць; падпада́ць

auf éinen Sónntag ~ — прыпада́ць на нядзе́лю

únter éine Bestímmung ~ — падпада́ць пад дзе́янне пастано́вы [прадпіса́ння, зага́ду]