Verbum

Úrteil

n -(e)s, -e

1) меркава́нне, ду́мка

sein ~ über j-n, etw. (A) fällen [ábgeben*] — вы́казаць сваё меркава́нне нако́нт каго́-н., чаго́-н.

sich (D) ein ~ über etw. (A) bílden — скла́сці сабе́ ду́мку [меркава́нне] аб чым-н.

2) рашэ́нне

3) юрыд. прысу́д, прыгаво́р

ein ~ (aus)spréchen* [fällen] — вы́несці прыгаво́р [прысу́д]

óhne ~ und Recht — без суда́

Kopf

m -(e)s, Köpfe

1) галава́

mit blóßem ~ — з непакры́тай галаво́й

2) галава́, ро́зум

ein héller ~ — све́тлая галава́

den ~ hóchhalten* — не схілі́ць галавы́

~ hoch! — вышэ́й галаву́!

den ~ hängen lássen* — заняпа́сці ду́хам

sich (D) etw. in den ~ sétzen — браць што-н. сабе́ да галавы́

Hals über ~ — стрымгало́ў

mit dem ~ durch die Wand géhen* — ісці́ напрало́м

er ist nicht auf den ~ gefállen — ён не дурны́ [не ду́рань]

sich (D) den ~ über etw. (A) zerbréchen* — лама́ць сабе́ галаву́ над чым-н.

sich (D) etw. aus dem ~ schlágen* — вы́кінуць сабе́ што-н. з галавы́

sich (D) etw. durch den ~ géhen lássen* — абду́мваць што-н.

den ~ aufs Spiel sétzen — рызыкава́ць галаво́ю

ich weiß nicht, wo mir der ~ steht — у мяне́ галава́ кру́ціцца

~ stehen* — стая́ць на галаве́

◊ es steht álles ~ — пану́е по́ўны беспара́дак, усё ідзе́ дагары́ нага́мі

3) асо́ба, чалаве́к

die Grúppe ist elf Köpfe stark — у гру́пе адзіна́ццаць асо́б [чалаве́к]

das kóstet drei Rúbel pro ~ — гэ́та кашту́е (па) тры рублі́ з [на] чалаве́ка

4) загало́вак (у газеце)

5) гало́ўка, пле́шка (цвіка)

◊ den Nágel auf den ~ tréffen* — папа́сці ў са́мую кро́пку

6) кача́н (капусты)

típpen

I

vt друкава́ць на друкава́льнай [пі́шучай] машы́нцы

II

vi злёгку датыка́цца (j-m auf A – да каго-н. за што-н.)

sich (D) an die Stirn ~ — пасту́каць сабе́ па́льцам па лбе

◊ darán ist nicht zu ~ — тут нічо́га не зме́ніш, тут не падкапа́ешся

III

vi разм.

1) рабі́ць ста́ўку (на што-н.)

2) меркава́ць (што-н.)

Wert

m -(e)s, -e

1) ва́ртасць; цана́

im ~(e) von fünf Éuro — ва́ртасцю [цано́ю] у пяць е́ўра

óhne ~ — які́ не ма́е кашто́ўнасці

im ~(e) stéigen* [sínken*] — падыма́цца [па́даць] у цане́

2) кашто́ўнасць, значэ́нне

gróßen ~ auf etw. (A) légen — надава́ць чаму́-н вялі́кае значэ́нне [ува́гу]

sáchhafte ~e — рэ́чавыя кашто́ўнасці

er ist séines ~es bewússt — ён ве́дае сабе́ цану́

stécken

1.

vt

1) утыка́ць; со́ваць; укла́дваць, устаўля́ць

den Rest stéckte er sich in die Tásche — рэ́шту ён су́нуў сабе́ ў кішэ́нь

den Ring an den Fínger ~ — надзе́ць пярсцёнак на па́лец

j-n ins Gefängnis ~ — кі́нуць [пасадзі́ць] каго́-н. у астро́г [турму́]

2) садзі́ць (расліны)

3) разм. укла́дваць, змяшча́ць (грошы ў прадпрыемства)

4)

sich (D) ein Ziel ~ — паста́віць сабе́ мэ́ту

2.

* vi знахо́дзіцца, быць, тарча́ць?

wo steckst du (wíeder)? — дзе ты зноў тарчы́ш [падзе́ўся]?

dahínter steckt étwas — за гэ́тым што́сьці ма́ецца [хава́ецца]

bis in die Óhren in der Árbeit ~ — по́ўнасцю пагрузі́цца ў рабо́ту

ich möchte nicht in séiner Haut ~ — разм. мне не хаце́лася б быць у яго́ ску́ры [на яго́ ме́сцы]

~ bléiben* — 1) засе́сці, затрыма́цца; 2) запіна́цца

~ lássen* — пакі́нуць, не выця́гваць

Stirn

f -, -en лоб, чало́

éine flíehende ~ — пака́ты лоб

das steht ihm auf der ~ geschríeben — гэ́та напі́сана ў яго́ на (і)лбе

sich vor die ~ schlágen* — сту́кнуць сабе́ па (і)лбе (пры раптоўнай думцы)

j-m etw. an der ~ ánsehen* — ба́чыць што-н. па чыі́м-н. аблі́ччы

die ~ rúnzeln — хму́рыць лоб

j-m die ~ bíeten* — даць каму́-н. адпо́р

vertréten

* vt

1) замяня́ць, замяшча́ць

j-n im Amt ~ — замяня́ць каго́-н. па слу́жбе

2) прадстаўля́ць, рэпрэзентава́ць

3) абараня́ць (інтарэсы)

éinen Stándpunkt ~ — займа́ць яку́ю-н. пазі́цыю

4) перагаро́джваць

j-m den Weg ~ — перагарадзі́ць каму́-н. шлях [даро́гу]

5)

sich (D) den Fuß ~ — вы́віхнуць сабе́ нагу́

sich (D) die Béine ~ — разм. размя́ць но́гі, прайсці́ся

◊ j-m die Brücke ~ — садзе́йнічаць каму́-н.

régen

vt

1. ру́хаць, варушы́ць;

kein Glied ~ können быць не ў ста́не (з)варушы́цца;

kéinen Fínger ~ і па́льцам не крану́ць (каб што-н. зрабіць)

2. ~, sich варушы́цца;

sein Gewíssen régte sich у ім загавары́ла сумле́нне;

er regt sich tüchtig ён мно́га працу́е;

er hat sich nicht gerégt ён не дава́ў аб сабе́ знаць; разм. ён не заплаці́ў