гавары́ць

1. spréchen* vt, vi; réden vt, vi (з кім-н. mit D; пра каго-н., пра што-н. über A, von D);

гавары́ць па-няме́цку Deutsch spréchen*;

гавары́ць намёкамі durch die Blúme spréchen*;

гавары́ць без намёкаў frei von der Léber weg spréchen*;

2. (сказаць) ságen vt;

гавары́ць пра́ўду die Wáhrheit ságen;

гаво́раць, што… разм. man sagt, dass…;

3. (сведчыць аб чым-н., даказваць што-н.) zéugen vi; beságen vt;

аб чым гаво́раць фа́кты? was beságen die Tátsachen?;

яго́ ўчы́нак гаво́рыць аб му́жнасці séine Tat zeugt von Mut;

◊

гавары́ць зага́дкамі in Rätseln spréchen*;

пра гэ́та гаво́раць усе́ das ist in áller Múnde;

гэ́та гаво́рыць само́ за сябе́ das spricht für sich (selbst);

мно́га [ма́ла] чаго́ гаво́раць es wird so mánches gerédet [geságt];

не гаво́рачы ні сло́ва óhne ein Wort (zu ságen) [zu verlíeren]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

стано́вішча н.

1. (знаходжанне) Láge f -, -n;

зыхо́днае стано́вішча вайск. Ausgangslage f;

2. (пастава цела, поза) Láge f, Stéllung f -, -en;

спако́йнае стано́вішча Rúhelage f, Rúhestellung f;

3. (сітуацыя) Sáchlage f, Situatión f -, -en; Stand m -(e)s, Stände, Zústand m;

стано́вішча ў краі́не die Lándeszustände;

пры сённяшнім стано́вішчы bei der jétzigen [dérzeitigen] Láge;

вы́йсці з ця́жкага стано́вішча sich aus der schwíerigen Láge heráusarbeiten;

быць на вышыні́ стано́вішча auf der Höhe sein;

4. (стан, абставіны) Zústand, Láge f;

вае́ннае стано́вішча Kríegszustand m;

актуа́льнае стано́вішча die dérzeitige Láge;

надзвыча́йнае стано́вішча Áusnahmezustand m, Nótstand m;

сяме́йнае стано́вішча Famíli¦enstand m;

маёмаснае стано́вішча Vermögenslage f;

5. (грамадскае) Stéllung f, Láge f;

карыста́цца прывілеява́ным стано́вішчам éine Vórzugsstellung geníeßen* [haben];

займа́ць асаблі́вае стано́вішча éine Áusnahmestellung [Sónderstellung] éinnehmen*;

6.:

стано́вішча па-за гульнёй спарт. Ábseitsstellung f, Ábseits n -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

credit

[ˈkredət]

1.

n.

1) ве́ра f., даве́р -у m.

to give credit to something — даць ве́ры не́чаму, паве́рыць

2) паве́р -у, крэ́дыт -у m.; доўг, даўгу́ m.

3)

а) су́ма, запі́саная на прыбы́так

б) пра́вы бок бухга́льтарскае кні́гі

4) вераго́днасьць f.; до́брая рэпута́цыя, до́брае імя́

a citizen of credit — грамадзя́нін з до́брай рэпута́цыяй

5) прызна́ньне n.

She gets no credit for her work — Яна́ ня ма́е прызна́ньня за сваю́ пра́цу

6) то́е, што прыно́сіць го́нар, пахвалу́

The boy is a credit to his family — Хло́пчык — го́нар яго́нае сям’і

7) залічэ́ньне ку́рсу, залі́к -у m., залі́чаны прадме́т

2.

v.t.

1) дава́ць ве́ры, давяра́ць каму́-чаму́

2) крэдытава́ць

3) заліча́ць ву́чню прадме́т або́ курс

4) прыпі́сваць, прызнава́ць

•

- do credit to

- give a person credit for

- on credit

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Land

n -(e)s, Länder

1) краі́на, край

das gelóbte ~ — запаве́тная зямля́

áußer ~(es) géhen* — пакі́нуць радзі́му

wohér des ~es? — з які́х краёў?, ≅ адку́ль даро́гу ма́еш [ма́еце]?

bei uns zu ~e — у на́шай краі́не

◊ aus állen Hérren Ländern — ≅ з усі́х канцо́ў све́ту, адусю́ль

2) без pl зямля́, гле́ба

3) -(e)s, Länder зямля́, праві́нцыя

4) без pl су́ша

über ~ und Méer — вако́л све́ту

an(s) ~ géhen* [stéigen*, kómmen*] — вы́садзіцца [сысці́] на бе́раг

zu Wásser und zu ~e — на вадзе́ i (на) су́шы, па вадзе́ i (па) су́шы

5) без pl се́льская мясцо́васць, вёска

auf dem ~e — у вёсцы, на да́чы, за го́радам

aufs ~ géhen* — пае́хаць у вёску

aufs ~ zíehen* — перае́хаць у вёску

die Éinfalt vom ~e — вяско́вая прастата́; пагардл. дзераве́ншчына

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Mann

m -(e)s, Männer

1) мужчы́на

álter ~ — стары́ (чалаве́к)

2) муж

éinen ~ bekómmen* — вы́йсці за́муж

3) чалаве́к, асо́ба (у спалучэнні з лічэбнікамі не скланяецца)

húndert ~ — сто чалаве́к

húndert ~ stark — вайск. ко́лькасцю ў сто чалаве́к

álle ~ an Bord! — марск. усе́ наве́рх!

auf den ~, pro ~ — на чалаве́ка, на душу́, на бра́та

bis auf den létzten ~ — да апо́шняга чалаве́ка

4) чалаве́к (з прысутнай яму характарыстыкай «які»)

ein ~ der Öffentlichkeit — грама́дскі дзе́яч

der ~ des Táges — геро́й дня

ein ~ von Wort — чалаве́к [гаспада́р] сло́ва

ein ~ von Mut — му́жны чалаве́к

5) -(e)s, pl Léute салда́т, радавы́, бае́ц; матро́с; рабо́чы

◊ an den réchten ~ gelángen — патра́піць на патрэ́бнага чалаве́ка

séinen ~ stéhen* — пастая́ць за сябе́

~! — (па)слу́хай! (зварот, фам.)

~ Góttes! — разм. ты што! (неадабральна)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

fássen

1.

vt

1) хапа́ць, браць, лаві́ць

éinen Verbrécher ~ — cхапі́ць [арыштава́ць] злачы́нца

2) устаўля́ць у апра́ву [ра́му]

3) змяшча́ць

das Glas fasst ein Líter — у шкля́нку ўвахо́дзіць (адзі́н) літр

das können kéine Wórte ~ — гэ́тага не́льга вы́казаць ніцкімі сло́вамі

4) перан. разуме́ць, ахо́пліваць (розумам)

5) вайск. паража́ць, накрыва́ць агнём

6)

zu j-m Vertráuen ~ — прася́кнуцца даве́рам да каго́-н.

Hóffnung [Mut] ~ — акрыя́ць; ажы́ць ду́хам [душо́й]

sich (D) ein Herz ~ — сабра́цца з ду́хам, набра́цца хра́брасці

j-n ins Áuge ~ — сачы́ць за кім-н.

éinen Beschlúss ~ — прыня́ць рашэ́нне

Wúrzel ~ — пусці́ць карані́; перан. укарані́цца, прыві́цца

2.

vi схо́пліваць, схва́тваць

der Mörtel fasst — раство́р схва́твае [цвярдзе́е]

der Nágel fasst nicht — цвік не трыма́ецца

3.

(sich)

1) супако́йвацца, браць сябе́ ў ру́кі, сабра́цца з ду́мкамі

2)

sich kurz ~ — быць сці́слым

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

légen

1.

vt

1) кла́сці, палажы́ць

von sich (D) etw. ~ — зняць з сябе́ што-н. (частку вопраткі)

ein Schloss vor die Tür ~ — паве́сіць замо́к на дзве́ры

2) укла́дваць (трубы); ста́віць (міны)

den Fúßboden ~ — насціла́ць падло́гу

3) садзі́ць (бульбу і т.п.)

4)

Éier ~ — не́сці [кла́сці] я́йкі

j-m Kárten ~ — варажы́ць каму́-н. на ка́ртах

Wert [Gewícht] auf etw. (A) ~ — надава́ць значэ́нне чаму́-н.

den Grund zu etw. (D) ~ — пакла́сці асно́ву чаму́-н.

den Hund an die Kétte ~ — пасадзі́ць [навяза́ць] саба́ку на ланцу́г

ein Haus in Á- sche ~ — спалі́ць дом датла́ [дашчэ́нту]

in Trümmer ~ — разруйнава́ць, разбуры́ць

Híndernisse in den Weg ~ — рабі́ць перашко́ды

j-m etw. (A) zur Last ~ — абвінава́чваць каго́-н. у чым-н.

2.

(sich)

1) кла́сціся, лажы́цца

sich zu Bett ~ — кла́сціся спаць

sich vor Ánker ~ — стаць на цкар

2) сціха́ць

der Sturm légte sich — бу́ра сці́хла

sich auf etw. (A) ~ — энергі́чна бра́цца за што-н.

sich aufs [auf das] Bítten ~ — перайсці́ да про́сьбаў

sich für j-n ins Zeug ~ — заступі́цца за каго́-н.

sich in die Rúder [ins Rúder] ~ — нале́гчы на вёслы; заўзя́та ўзя́цца за спра́ву; разм. наці́снуць на што-н.

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

verséhen

*

1.

vt

1) (mit D) забяспе́чваць (чым-н.)

mit der Únterschrift ~ — падпіса́ць (дакумент)

2) выко́нваць, не́сці (абавязкі)

j-s Stélle [Amt] ~ — замяня́ць каго́-н. па слу́жбе, выко́нваць чые́-н. абавя́зкі

2.

(sich)

1.

(mit D) запаса́цца (прадуктамі, харчамі), забяспе́чваць сябе́ (чым-н.)

2) (bei D) памылі́цца, недаглядзе́ць, дапусці́ць памы́лку (з-за няўважлівасці)

3) (G) прадчува́ць, прадба́чыць (што-н.)

sich kéines Árg(e)s ~ — не падазрава́ць нічо́га благо́га; нічо́га не падазрава́ць

4)

éhe er sich's versáh… — не паспе́ў ён азірну́цца [апа́мятацца], як…

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

by

[baɪ]

1.

prep.

1)

а) блі́зка; по́бач, ля

by a river — каля рэ́чкі, блі́зка рэ́чкі

Sit by me — Сядзь каля́ мяне́

б) паўз, мі́ма; за

a path by the river — сьце́жка паўз рэ́чку

We went by the house — Мы прайшлі мі́ма до́му

2) па, праз

by the way —

а) па даро́зе

б) між і́ншым

to go by the bridge — е́хаць (ісьці́) праз мост

3) (тво́рны склон без прыназо́ўніка)

а) to destroy by fire — зьні́шчыць агнём

б) to travel by train — падаро́жнічаць цягніко́м

4) на

а) (пры мно́жаньні, дзяле́ньні або́ падава́ньні паме́раў)

multiply by two — памно́жыць на два

a room five by six metres — пако́й пяць мэ́траў на шэсьць

б) to sell by the pound — прадава́ць на фу́нты

в)

taller by a head — вышэ́йшы на галаву́

larger by half — бо́льшы на пало́ву

5) зго́дна з чым

by agreement — зго́дна з умо́вай

by law — зго́дна з зако́нам

6) каля, не пазьне́й, як

be there by nine o’clock — будзь там каля́ дзявя́тае гадзі́ны

7) у, у ча́се

by day — удзе́нь

by night — уно́чы

8) па

step by step — крок па кро́ку, паступо́ва

little by little — пакрысе́

2.

adv.

1) тут жа, каля́

near by — блі́зка

2) мі́ма, паўз

days gone by — міну́лі дні

A car dashed by — Пране́слася а́ўта

3) набо́к, збо́ку; недалёка

to put something by — пакла́сьці не́шта збо́ку

•

- by all means

- by and by

- by and large

- by chance

- by oneself

- by the by

- by the way

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

gélten

*

1.

vi

1) быць ва́ртым

die Éhre gilt mehr als das Lében — го́нар даражэ́й за жыццё

2) быць сапра́ўдным

der Fáhrausweis gilt nicht — біле́т не сапра́ўдны

3) мець значэ́нне [вагу́]

sein Wort gilt étwas — яго́ сло́ва ма́е вагу́

j-n ~ lássen* — лічы́цца з кім-н.

das lásse ich ~ — я зго́дзен з гэ́тым, я нічо́га не ма́ю су́праць гэ́тага

lássen* wir's ~ — няха́й бу́дзе так

4) (D) даты́чыцца (каго-н.)

das gilt von ihm — гэ́та ты́чыцца яго́

5) (für A, als N) лічы́цца, сла́віцца як

2.

vimp es gilt — (zu + inf) патрэ́бна, неабхо́дна; спра́ва ў тым, каб…

es gilt Lében und Tod — спра́ва ідзе́ аб жыцці́ i сме́рці

es gilt! — до́бра!, у зго́дзе!

es gilt éinen Versúch — ва́рта рызыкну́ць, мо́жна паспрабава́ць

◊ Bánge máchen gilt nicht! — мяне́ [нас] не запало́хаеш!

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)