Verbum

büßen

1.

vt

1) адпаку́таваць (за віну)

mit dem Geld ~ — заплаці́ць штраф [пе́ню] за што-н.

2.

vi

1) ка́яцца

2) (für A) паплаці́цца за што-н.

schwer ~ — до́рага паплаці́цца

téuer

1.

a дарагі́

díese Wáre ist ~ — гэ́ты тава́р дарагі́

ihm ist nichts zu ~ — ён не скупі́цца

wie ~? — ко́лькі кашту́е?

téures Léhrgeld záhlen — паплаці́цца за што-н., навучы́цца на го́ркім во́пыце

2.adv до́рага

ein ~ erkáufter Sieg — перамо́га, яка́я дастала́ся дараго́й цано́й

wie ~ kommt díeser Stoff? — ко́лькі кашту́е гэ́тая матэ́рыя?

~ zu stéhen kómmen — до́рага абысці́ся

das soll ihm ~ zu stéhen kómmen — гэ́та яму́ так [дарма́] не про́йдзе

bezáhlen

vt

1) апла́чваць, плаці́ць (за што-н.)

ich hábe es téuer ~ müssen — я за гэ́та до́рага заплаці́ў (тс. перан.)

sich bezáhlt máchen — акупля́цца (тс. перан.); спра́ўдзіцца

2) (mit D) перан. паплаці́цца (за што-н. жыццём, здароўем)

Buch

n -(e)s, Bücher

1) кні́га

2) канцыля́рская кні́га, журна́л

im schwárzen ~ stéhen* — быць у «чо́рным спі́се»

es wird ihm schwer zu ~e stéhen* — ён до́рага за гэ́та запла́ціць

◊ Bücher máchen kéine Wéisen — ≅ адно́й то́лькі кні́жнай му́драсці не хапа́е

Geld

n -es, -er гро́шы

báres ~ — гато́ўка

zu ~ kómmen* — разбагаце́ць, нажы́цца

das kóstet viel ~ — гэ́та кашту́е шмат гро́шай

~er éinkassieren — збіра́ць гро́шы [узно́сы, пада́ткі]

bei ~(e) sein — разм. мець гро́шы, быць пры граша́х

~ éinheimsen — разм. заграба́ць гро́шы

j-n um sein ~ bríngen* — пазба́віць каго́-н. гро́шай

~(er) unterschlágen* — зрабі́ць растра́ту гро́шай

schwéres ~ kósten — до́рага абысці́ся [каштава́ць]

er hat ~ wie Heu — у яго́ про́цьма [бе́зліч] гро́шай

mit dem ~(e) um sich wérfen* [schméißen*] — раскіда́цца грашы́ма

Welt

f -, -en

1) свет

die gróße ~ — вялі́кі свет, вышэ́йшае грама́дства

die Álte ~ — Стары́ свет

die Néue ~ — Но́вы свет

am Énde der ~ — на краі́ све́ту

durch die wéite ~ zíеhen* — вандрава́ць па бе́ламу све́ту

sich in der Welt úmsehen* — паглядзе́ць свет

zur ~ kómmen*, das Licht der ~ erblícken — з’яві́цца на свет, нарадзі́цца

Kínder zur ~ bríngen*, Kínder in [auf] die ~ sétzen — нараджа́ць [пуска́ць] дзяце́й на свет

j-n, etw. aus der ~ scháffen — пако́нчыць з кім-н., чым-н., ліквідава́ць, зні́шчыць каго́-н., што-н., адпра́віць каго́-н. на той свет

aus der ~ géhen* — паме́рці

um álles in der ~! — дзе́ля ўсяго́ свято́га!

um nichts auf der ~! — ні за што на све́це; ні ў цкім вы́падку

2)

álle ~, die gánze ~ — уве́сь свет, усе́ лю́дзі

wie in áller ~? — і як то́лькі?

3)

es wird die ~ nicht kósten! — гэ́та не бу́дзе до́рага каштава́ць!

das ist nicht álle ~ wie viel — гэ́та не так ужо́ мно́га

kómmen

* vi (s)

1) прыхо́дзіць, прыязджа́ць, прыбыва́ць

j-n ~ lássen* — паклі́каць каго́-н., загада́ць каму́-н. прыйсці́

geláufen ~ — прыбе́гчы

er kommt wie gerúfen — ён прыйшо́ў якра́з дарэ́чы

2) дано́сіцца, далята́ць (пра гук)

3) адбыва́цца, здара́цца

4) набліжа́цца, надыхо́дзіць

der Wínter kommt — зіма́ надыхо́дзіць

5) ісці́ (па чарзе́)

zu Wórte ~ — выка́звацца, браць сло́ва

6) (з zu+inf) аказа́цца

nében j-m zu sítzen* ~ — аказа́цца сядзе́ць по́бач з кім-н.

auf j-n, etw. (A) zu spréchen ~ — загавары́ць пра каго́-н., што-н.

7) каштава́ць, абысці́ся

téuer zu stéhen ~ — до́рага абысці́ся

das kommt mir zu téuer — гэ́та для мяне́ задо́рага

8) (auf A) прыхо́дзіцца (на долю каго-н.); (an A) дастава́цца (каму-н.)

es kommt auf jéden 100 Éuro — на ко́жнага прыхо́дзіцца (па) сто е́ўра

ein Únglück kam über ihn — яго́ напатка́ла няшча́сце

9)

auf séine Kósten ~ — акупі́ць свае́ выда́ткі; апраўда́ць свае́ спадзява́нні

hínter ein Gehéimnis ~ — разве́даць та́йну

nicht auf den Námen ~ — не быць у ста́не прыпо́мніць імя́

jétzt kómme ich daráuf — за́раз я прыпаміна́ю

wie kómmen Sie daráuf? — як Вам гэ́та прыйшло́ ў галаву́?

10)

(um A) стра́ціць (што-н.)

ums Geld ~ — стра́ціць гро́шы

ums Lében ~ — загі́нуць

11)

áußer Fássung ~ — вы́йсці з сябе́

zur Spráche ~ — абмярко́ўвацца

das kommt nicht in Fráge — пра гэ́та не мо́жа быць і гаво́ркі

zu sich ~ — апрыто́мнець

an den Tag ~ — вы́явіцца

zum Áusdruck ~ — знайсці́ вы́раз

stéhen

*

1.

vi (h, рэдка s)

1) стая́ць, знахо́дзіцца (вертыкальна)

auf dem Kópfe ~ — стая́ць на галаве́

Modéll ~ — пазі́раваць (мастаку)

j-m im Wége ~ — стая́ць каму́-н. папяро́к даро́гі

2) стая́ць, знахо́дзіцца (дзе-н.)

Тränen stánden ihr in den Áugen — на яе́ вача́х вы́ступілі слёзы

3) стая́ць (быць у якім-н. стане)

Schlánge ~ — стая́ць у чарзе́

Réde und Ántwort ~ — трыма́ць адка́з пе́рад кім-н.

álles steht auf dem Spiel — усё паста́ўлена на ка́рту

mit j-m im Bríefwechsel ~ — перапі́свацца з кім-н.

im Begríff ~ etw. zu tun — наме́рвацца што-н. зрабі́ць; быць у мі́ласці ў каго-н.

ich stéhe Íhnen zu Díensten — я да Ва́шых паслу́г

er soll kómmen, wie er steht und geht — няха́й ён прыхо́дзіць як ёсць

wie steht es um… (A) — у які́м ста́не знахо́дзяцца спра́вы (з кім-н., чым-н.)

4) стая́ць, ме́цца, прысу́тнічаць, быць у наяўнасці

in der Zéitung steht — у газе́це надрукава́на [напі́сана]

es steht geschríeben… — напі́сана…

5) (für einander, zu D) стая́ць (адзін за аднаго, за каго-н., што-н.)

für j-n, für etw. ~ — руча́цца за каго́-н., за што-н.

6) (zu D) адно́сіцца, ста́віцца (да каго-н., чаго-н.)

7) стая́ць, не ру́хацца; не дзе́йнічаць, не працава́ць

8) быць да тва́ру, падыхо́дзіць, пасава́ць

9) з мадальным адценнем: трэ́ба [мо́жна] чака́ць

es steht zu wünschen — (па)жада́на

~ bléiben* — спыня́цца; застава́цца

~ lássen* — пакі́нуць (на месцы)

álles ~ und líegen lássen* — пакі́нуць усё (рэчы, маёмасць)

10)

séinen Mann ~ — пастая́ць за сябе́

das wird ihm téuer zu ~ kómmen — гэ́та бу́дзе яму́ до́рага каштава́ць

wie steht's, wie geht's? — як ма́ецеся [ма́ешся]

2.

(sich):

hier steht es sich bésser — тут стая́ць ле́пей [зручне́й]

sich müde ~ — стамі́цца ад до́ўгага стая́ння

er steht sich gut — ён ма́е до́бры заро́бак

sich mit j-m gut [schlecht] ~ — [не] ла́дзіць з кім-н.