Verbum

vor

1.

prp (А – на пытанне «куды?», D – на пытанне «дзе», «калі»?)

1) пе́рад (у прасторавым значэнні)

ein Kilóméter ~ dem Dorf — адзі́н кіламе́тр да вёскі

~ das Tor géhen* — вы́йсці за варо́ты

~ sich (A) hin brúmmen — мармыта́ць сабе́ пад нос

2) пе́рад, да (у тэмпаральным значэнні)

~ Sónnenuntergang — пе́рад захо́дам со́нца

zehn Minúten ~ fünf — без дзесяці́ (хвілі́н) пяць

nicht ~ acht — не ране́й васьмі́

3) таму́ наза́д

~ drei — Jáhren тры гады́ таму́ наза́д

4) ад (аб прычыне)

~ Angst — ад стра́ху

5) ад (каго-н., чаго-н. – бараніць і г.д.)

~ etw. schützen [wárnen] — барані́ць [перасцерага́ць] ад чаго́-н.

6)

~ állem — перш за ўсё

2.

adv

~! — напе́рад!

nach wie ~ — па-ране́йшаму

stéllen

1.

vt

1) ста́віць (што-н. куды-н.)

2) ста́віць, устана́ўліваць

die Uhr ~ — ста́віць гадзі́ннік

3) падава́ць; прыво́дзіць; прадстаўля́ць

zur Verfügung ~ — дава́ць [прадстаўля́ць] у распараджэ́нне

in Áussucht ~ — абнадзе́йваць

4) ста́віць, выстаўля́ць

éine Fráge ~ — зада́ць [паста́віць] пыта́нне

ein Gesúch ~ — пада́ць зацву

5) ста́віць, падвярга́ць

in Fráge ~ — ста́віць пад пыта́нне

etw. in Zwéifel ~ — ста́віць што-н. пад сумне́нне

2.

(sich)

1) стаць, станаві́цца

sich auf éigene Füße ~ — стаць на но́гі [самасто́йным]

2) устанаві́цца (пра цэны)

3) з’яві́цца (па выкліку)

sich dem Gerícht ~ — з’яві́цца ў суд

4) (zu D) адно́сіцца, ста́віцца (да чаго-н.)

wie stellst du dich dazú? — як ты да гэ́тага адно́сішся [ста́вішся]?

5) прыкі́двацца, прытвара́цца (хворым, дурным і г.д.)

únter

I

prp

1) (a – на пытанне «куды́?», D – на пытанне «дзе?») пад

~ dem Tisch — пад стало́м

~ den Tisch — пад стол; сяро́д, памі́ж

er saß ~ den Zú- schauern — ён сядзе́ў памі́ж [сяро́д] гледачо́ў

2) (D) ніжэ́й, ме́ней, менш

etw. ~ dem Preis verkáufen — прада́ць што-н. ніжэ́й цаны́

nicht ~ zehn Jáhren — не маладзе́й за дзе́сяць гадо́ў

3) (D) пры, з, пад

~ der Bedíngung — пры ўмо́ве, з умо́вай

~ Tränen — са сляза́мі, з пла́чам

4) пры, y час(д)

~ Wílhelm I. — пры Вільге́льме Пе́ршым

5) ад (з прычы́ны)

~ der Hítze léiden* — паку́таваць [марне́ць] ад спёкі

II

a (ужываецца толькі ў поўных формах)

1) ніжэ́йшы

die ~e Stúfe — ніжэ́йшая ступе́нь адука́цыі

die ~en Schúlklassen — пачатко́выя [мало́дшыя] кла́сы

2) ні́жні

die ~e Élbe — ні́жняе цячэ́нне Лльбы

Sáche

f -, -n

1) рэч, прадме́т

2) спра́ва; пыта́нне

mit j-m éine geméinsame ~ máchen — рабі́ць агу́льную спра́ву з кім-н.

das ist éine ~ für sich — гэ́та асо́бая спра́ва

séiner ~ gewíss sein — быць упэўненым у сваёй справядлі́васці

éine ~ déichseln — правярну́ць спра́ву

éiner ~ auf den Grund géhen* — глыбо́ка дасле́дваць пыта́нне

die ~ klappt — спра́ва ла́дзіцца [ідзе́ на лад]

die ~ steht gut — спра́ва [усё] у пара́дку

bei der ~ bléiben* — не адхіля́цца ад тэ́мы

bei der ~ sein — быць ува́жлівым, пагэ́дбіцца ў рабо́ту

nicht bei der ~ sein — быць рассе́яным [няўва́жлівым]

in ~n (G) — юрыд. па спра́ве

éine ~ untersúchen — ве́сці сле́дства па яко́й-н. спра́ве

zur ~ ! — да спра́вы!

zur ~ kómmen* — загавары́ць пра справу, перахо́дзіць да спра́вы

das tut nichts zur ~ — гэ́та нічо́га не зна́чыць, гэ́та не мянце спра́вы

3) pl рэ́чы, пажы́ткі

4) адзе́нне

áuflösen

1.

vt

1) развя́зваць, распуска́ць, расплята́ць (валасы)

2) раша́ць (ураўненне), выраша́ць (пытанне і г.д.)

die Klámmern ~ — раскрыва́ць ду́жкі

3) хім. раствара́ць

4) касава́ць (дагавор)

5) распуска́ць (арганізацыю і г.д.); расфармірава́ць (вайсковую часць і да т.п.)

2.

(sich)

1) раствара́цца

sich in Tränen ~ — залі́цца сляза́мі

2) вы́рашыцца

die Sáche löste sich von selbst auf — спра́ва вы́рашылася сама́ па сабе́

3) (сама)распуска́цца

óffen

1.

a

1) адкры́ты, адчы́нены

j-n mit ~en Ármen empfángen* [begrüßen] — сардэ́чна прыня́ць [сустрэ́ць] каго́-н.

mit ~em Mund dástehen* — быць разявя́кай; стая́ць, разцвіўшы рот

2) адкры́ты, шыро́кі, свабо́дны

3) адкры́ты, шчы́ры

4) адкры́ты, публі́чны

ein ~er Brief — адкры́тае пісьмо́

in ~er Ábstimmung — адкры́тым галасава́ннем

5) незаня́ты, вака́нтны

◊ ein ~er Kopf — све́тлая галава́

éine ~e Hand háben — быць шчо́дрым

~e Türen éinrennen* — лама́цца [бі́цца] у адчы́неныя дзве́ры

mit ~em Visíer — з адкры́тым забра́лам, адкры́та

2.

adv

1) адкры́та

~ bléiben* — застава́цца адкры́тым (пра пытанне)

~ hálten* — пакіда́ць [трыма́ць] адчы́неным пакіда́ць, захо́ўваць (вакантным месца); пакіда́ць за сабо́й пра́ва

~ lássen* — пакіда́ць адкры́тым [нявы́рашаным] (пытанне); пакіда́ць адчы́неным (акно)

~ stéhen* — быць адчы́неным [адкры́тым]

die Wahl steht Íhnen ~ — Вам дае́цца пра́ва выбіра́ць

es steht ihm ~ zu géhen óder zu bléiben — ён мо́жа пайсці́ ці заста́цца

2) адкры́та, шчы́ра

~ geságt — шчы́ра ка́жучы

~ (zutáge, zu Táge) líegen* — быць відаво́чным