Ánschlag

m -(e)s, -schläge

1) штуршо́к, уда́р (gegen A – аб што-н.)

2) аб’я́ва, афі́ша

3) зама́х; план, заду́ма

éinen ~ auf j-n máchen — рабі́ць зама́х на каго́-н.

4) каштары́с; ацэ́нка

in ~ bríngen* — уне́сці ў каштары́с

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

БЕЛАРУ́СКАЯ СЕ́КЦЫЯ СТУДЭ́НТАЎ ГО́РАЦКАГА СЕЛЬСКАГАСПАДА́РЧАГА ІНСТЫТУ́ТА.

Існавала з сак. 1917 да вясны 1924 у Горках (цяпер у Магілёўскай вобл.); да аднаўлення ў 1919 Горацкага земляробчага ін-та наз. Бел. секцыя вучняў горацкіх с.-г. школ. Мела на мэце «пашыраць свядомасць паміж беларусамі, знаёміць з літаратурай, тэатр. творамі, гісторыяй, культ. і эканам. становішчам Беларусі і дапамагаць бел. нац. руху захопліваць шырэйшыя нар. праслоі». Ініцыятары стварэння Г.Гарэцкі, С.Журык, Я.Чарняўскі. Пры секцыі заснаваны аддзелы: гіст.-эканам., літ., тэатр., муз., чыстага мастацтва. Члены тэатр. аддзела інсцэніравалі паэму «Тарас на Парнасе», ставілі п’есы У.Галубка, В.Дуніна-Марцінкевіча, Я.Купалы і інш. У 1918 распрацоўвала бел. тэрміналогію па сельскай гаспадарцы, выдала лістоўку для сялян «Як чытаць па-беларуску». У 1923 падрыхтавала план-сетку па пераводзе некаторых школ Горацкага пав. Смаленскай губ. на бел. мову навучання. Спыніла існаванне пасля далучэння Горацкага пав. да БССР.

т. 2, с. 428

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

фон ​1, ‑у, м.

1. Асноўны колер, тон, на якім пішацца карціна. Як увойдзеш у .. хату [Базыля], дык адразу ў вочы кідаецца партрэт Леніна на чырвоным фоне. Нікановіч. // Тое, на чым нанесены ўзор; поле (пра матэрыял і пад.). Фон пояса. // Задні план карціны, малюнка і пад., які садзейнічае вылучэнню асноўных частак адлюстравання. Агульнаму суроваму настрою карціны адпавядае і скупы зімовы пейзаж, на фоне якога разгорнута кампазіцыя. Ліс. // Задні план чаго‑н.; тое, на чым вылучаецца хто‑, што‑н. Здаецца, лістоў на .. [дрэвах] зусім не было. У кожным разе яны стваралі толькі фон пад гэтымі белымі .. кветкамі. Дубоўка. На фоне бледнага шэра-блакітнага неба вылучаюцца белыя ствалы бяроз. В. Вольскі. На фоне алешніку.. [дуб] будзе выглядаць волатам. Пальчэўскі.

2. перан. Агульная аснова, на якой хто‑, што‑н. вылучаецца; акружэнне, абставіны, агульныя ўмовы, дзе што‑н. адбываецца. Вайна і рэвалюцыя — тут ужо не проста фон, а тыя рэальныя фактары, што абумоўліваюць лёс герояў твора. Адамовіч. Асташынскія падзеі на фоне класавай барацьбы 1932 года ўздымаюцца да агульнапольскіх маштабаў. У. Калеснік.

3. Які‑н. асноўны спосаб уздзеяння на глебу пры яе апрацоўцы. Фоны апрацоўкі зямлі.

[Фр. fond.]

фон ​2, ‑у, м.

Спец.

1. Шум, трэск, перашкоды (у тэлефоне, радыёпрыёмніку і пад.).

2. Адзінка гучнасці.

[Ад грэч. phōnē — гук.]

фон ​3,

1. Часціца перад нямецкімі прозвішчамі, якая паказвае на дваранскае паходжанне. Смелы разведчык выконвае адказнае даручэнне: з дакументамі кінааператара .. здымае фон Адлера, а потым у час нарады генерала з афіцэрамі ўзрывае фашысцкі штаб. Дзюбайла.

2. у знач. наз. фон, ‑а, м. Разм. Немец-дваранін або немец-памешчык. [Супрун] трапіў батраком да нейкага фона. Машара.

[Ням. von.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сустрэ́чны

1. Gégen-; entgégenkommend; gégenläufig (перавозкі);

сустрэ́чны цягні́к Gégenzug m -(e)s, -züge;

сустрэ́чны зыск [іск] юрыд Gégenklage f -, -n, Wíderklage f;

сустрэ́чны план Gégenplan m -(e)s, -pläne;

сустрэ́чны ве́цер Gégenwind m -(e)s, -e;

сустрэ́чны бой вайск Begégnungsgefecht n -(e)s, -e;

2. у знач наз м Vorübergehende (sub) m -n, -n;

пе́ршы сустрэ́чны der érste Béste, der Érstbeste

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

за́дні, ‑яя, ‑яе.

1. Які знаходзіцца ззаду проціл. пярэдні. Заднія ногі каня. Задняе кола. □ Коля з Мішам занялі месцы на задні лаўцы. Якімовіч. // у знач. наз. за́дні, ‑яга, і за́дняя, ‑яй, ж. Пра чалавека, які рухаецца; стаіць і пад. ззаду за кім‑, чым‑н. Увагу Дзмітрыя прыцягнуў натоўп каля пакгаўза. Заднія ўзнімаліся на дыбачкі, выцягвалі шыі, падскоквалі. Беразняк.

2. Накіраваны назад (пра напрамак руху). Шафёр развярнуўся і заднім ходам падаў машыну да самых дзвярэй. Пальчэўскі.

•••

Задні праход гл. праход.

Адысці на задні план гл. адысці.

Без усякай задняй думкі гл. думка.

Даць задні ход гл. даць.

Заднім днём гл. дзень.

Заднім розумам моцны гл. моцны.

Ляжаць без задніх ног гл. ляжаць.

Спаць без задніх ног гл. спаць.

Хадзіць (стаяць) на задніх лапках гл. хадзіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

block​2 [blɒk] v.

1. блакі́раваць; затры́мліваць;

All the roads are still blocked after the heavy snowfall. Па дарогах нельга праехаць з-за моцнага снегападу.

2. перашкаджа́ць, ствара́ць ця́жкасці;

block an appointment перашко́дзіць назначэ́нню (на пасаду)

3. блакі́раваць (у спорце)

block in [ˌblɒkˈɪn] phr. v. накі́дваць план або́ чарнаві́к

block off [ˌblɒkˈɒf] phr. v. перакрыва́ць (дарогу)

block up [ˌblɒkˈʌp] phr. v. зачыня́ць; затыка́ць;

My nose is blocked up. У мяне заложаны нос.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

muck​2 [mʌk] v. угно́йваць (глебу)

muck about [ˌmʌkəˈbaʊt] phr. v. BrE, infml

1. лайда́чыць, стро́іць ду́рня, гультаява́ць, хварэ́ць на па́на

2. прычыня́ць нязру́чнасць

muck in [ˌmʌkˈɪn] phr. v. BrE, infml ра́зам бра́цца (за якую-н. справу)

muck out [ˌmʌkˈaʊt] phr. v. пачы́сціць (хлеў, стайню)

muck up [ˌmʌkˈʌp] phr. v. BrE, infml

1. пэ́цкаць, забру́джваць

2. сапсава́ць; завалі́ць (план, задумку і да т.п.);

He mucked up his last exam. Ён заваліў апошні экзамен.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

nod​1 [nɒd] n. ківо́к (у знак згоды або прывітання);

give a nod ківа́ць галаво́й

♦

give smb./smth. the nod infml выка́зваць адабрэ́нне каму́-н.; дава́ць зго́ду/дазво́л на што-н.;

The director gave my plan the nod. Дырэктар ухваліў мой план;

a nod is as good as a wink ≅ намёк зразуме́лы; до́ўга тлума́чыць не трэ́ба;

on the nod BrE, infml без фарма́льнасцей; без галасава́ння; па ўзае́мнай зго́дзе

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

вы́цягнуць, -ну, -неш, -не; -ні; -нуты; зак.

1. што. Прыклаўшы сілу, выняць умацаванае, завязлае і пад. або выдаліць што-н. уцягнутае.

В. кій з плота.

В. воз з гразі.

В. стрэмку.

2. каго-што. Дастаць, выняць, цягнучы адкуль-н.

В. шуфляду са стала.

В. шчупака.

В. усе жылы (перан.: змучыць якімі-н. непрыемнасцямі). З яго слова не выцягнеш (перан.).

3. што. Цягай, усмоктваннем выдаліць.

Пластыр выцягнуў увесь гной.

4. што. Нацягнуўшы, павялічыць у даўжыню.

В. скуру.

В. дрот.

5. што. Выпрастаць, распасцерці.

В. рукі.

Легчы, выцягнуўшы ногі.

6. перан., каго. Дапамагчы выйсці з цяжкага становішча, выбавіць (разм.).

В. з бяды.

7. каго. Прымусіць, пераканаць выйсці куды-н., пайсці адкуль-н. (разм.).

В. з дому.

8. каго-што і без дап. 3 цяжкасцю, з напружаннем выканаць, зрабіць што-н. ці дапамагчы каму-н. (разм.).

В. план.

В. экзамен на чацвёрку.

В. слабага вучня.

9. што. Потайкам забраць чужое; украсці (разм.).

В. грошы з кішэні.

|| незак. выця́гваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. вы́цяжка, -і, ДМ -жцы, ж. (да 3 і 4 знач.; спец.) і выцяжэ́нне, -я, н. (да 3 і 4 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

procent, ~u

м. працэнт; адсотак;

wykonać plan w stu ~ach — выканаць план на сто працэнтаў;

pięć procent — пяць працэнтаў;

procent od kapitału — працэнт з капіталу;

być pewnym (czego) na sto procent — быць упэўненым у чым на сто працэнтаў (на ўсе сто)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)