адмяні́ць сов.
1. (сделать недействительным) отмени́ть;
а. пастано́ву — отмени́ть постановле́ние;
2. прост. (заменить на более подходящее) замени́ть, перемени́ть;
~ні́це мне гэ́ты партфе́ль — замени́те (перемени́те) мне э́тот портфе́ль
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́пка, ‑і, ДМ ‑пцы; Р мн. ‑пак; ж.
Вокладка з кардону, скуры і пад. для захоўвання папер, малюнкаў і пад. Галоўны інжынер уважліва праглядаў паперы ў папцы, што ляжала ў яго на каленях. Карпаў. Адзін з.. [харыстаў] — той, што выконваў абавязкі бібліятэкара, — застаўся збіраць папкі з нотамі. Мехаў. // Від партфеля (звычайна без ручак). Хадзіў.. [выкладчык] у капелюшы, заўсёды пры гальштуку, насіў з сабой не партфель,.. а жоўтую папку. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аддзяле́нне, -я, мн. -і, -яў, н.
1. гл. аддзяліцца, аддзяліць.
2. Тое, што і аддзел (у 1 знач.).
А. банка.
А. міліцыі.
3. Асобная самастойная ўстанова, арганізацыя і пад. ў сістэме чаго-н.
Паштовае а. сувязі.
4. Самастойная частка канцэрта, тэатральнага паказу.
Другое а. канцэрта.
5. Ніжэйшае вайсковае падраздзяленне, што ўваходзіць у склад узвода.
Камандзір аддзялення.
6. Асобная, адгароджаная частка памяшкання.
Першае а. склада.
7. Адна з частак, на якія падзелена што-н., прызначанае для захоўвання розных рэчаў, прадметаў.
Партфель мае два аддзяленні.
|| прым. аддзяле́нчы, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.) і аддзялённы, -ая, -ае (да 5 знач.).
Аддзяленчыя штаты.
Аддзялённы камандзір.
Загад аддзялённага (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
teka
tek|a
ж.
1. папка;
2. партфель;
minister bez ~i — міністр без партфеля;
3. запіскі; нататкі;
~a historyczna — гістарычныя запіскі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
улажы́ць, улажу́, уло́жыш, уло́жыць; уло́жаны; зак.
1. што ў што. Палажыць, змясціць унутр.
У. кнігу ў партфель.
У. душу ў любімую справу (перан.).
2. што ў што. Змясціць у якое-н. прадпрыемства (сродкі, грошы).
У. сродкі ў будаўніцтва дарогі.
3. каго (што). Надаць каму-н. ляжачае становішча, прымусіць легчы.
У. хворага ў пасцель.
4. перан., каго (што). Тое, што і забіць (у 1 знач.; разм.).
У. на месцы з аўтамата.
5. што. Зрабіць укладку (валасоў).
У. валасы.
|| незак. уклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1—3 і 5 знач.) і укла́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. уклада́нне, -я, н. (да 1—3 і 5 знач.), укла́дванне, -я, н. і укла́дка, -і, ДМ -дцы, ж. (да 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
хапа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; незак., каго-што.
1. Браць рэзкім паспешлівым рухам рукі, зубоў, рота.
Х. кнігі і хутка складваць у партфель.
2. 3 цяжкасцю або прагна дыхаць.
Х. ротам паветра.
3. Лавіць, затрымліваць, браць сілай каго-н. (разм.).
Х. хуліганаў.
4. перан. Хутка, прагна ўспрымаць што-н., засвойваць на хаду (разм.).
5. 3 прагнасцю браць, купляць без разбору (разм.).
Х. што папала.
6. безас. Быць дастатковым.
Не хапае часу.
У нас усяго хапае.
|| зак. схапі́ць, схаплю́, схо́піш, схо́піць; схо́плены (да 1—4 знач.) і хапі́ць, хаплю́, хо́піш, хо́піць; хо́плены (да 1 знач.).
|| аднакр. хапану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́, (да 1, 2 і 4 знач.).
|| наз. хапа́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пуза́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. З вялікім жыватом, пузам. Ля камбайна, акрамя Шапавалава і Пятра,.. [Касцянок і Баранаў] убачылі старшыню калгаса Махнача, нізкага і пузатага чалавека з шырокім чырвоным тварам. Шамякін. Тут быў таран, мянёк пузаты, Шчупак, лінок, акунь, карась. Колас.
2. перан. Нізкі і шырокі, з пукатымі, акруглымі бакамі (пра прадметы). Пузаты чыгун. Пузаты партфель. □ Гаспадыня ўсё-такі злезла з печы, бразнула засланкай і выцягнула пузаты паліваны гарлачык, на якім трошкі прыгарэла жоўтая плеўка. Сабаленка. Рыма трымала ў руках баравік і абразала белы пузаты корань. Васілеўская.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апрану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., каго-што.
1. Адзець каго‑н. [Маці] апранула малую і паставіла за стол на лаву. Брыль. // Адзець, нацягнуць на сябе якую‑н. вопратку. Пад дзень.. [Толіку] стала холадна, і ён апрануў кажух. Чорны. Васіль Дзянісавіч надзеў халат, апрануў паліто, глыбей насунуў кепку і ўзяў у рукі партфель. Мележ.
2. Забяспечыць неабходнай вопраткай. Апрануць сям’ю.
3. Адзець прыгожа, выстраіць. Апрануць як на баль.
4. перан. Пакрыць. Веснавая цёплая ноч толькі што апранула зямлю і раскідала свае таемныя чары. Колас.
5. перан. Увасобіць што‑н. у якой‑н. форме. Апрануць мядзведзем.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вложи́ть сов., в разн. знач. улажы́ць, мног. паўклада́ць, паўкла́дваць; (много чего-л. — ещё) укла́сці, мног. паўклада́ць, паўкла́дваць;
вложи́ть кни́гу в портфе́ль улажы́ць кні́гу ў партфе́ль;
мно́го сил и средств вложи́л он в э́то де́ло мно́га сі́лы і сро́дкаў улажы́ў (укла́ў) ён у гэ́ту спра́ву;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
распа́раны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад распарыць.
2. у знач. прым. Які стаў мяккім пад уздзеяннем пары, гарачай вады і пад.; прыгатаваны параннем. Распараныя венікі. □ Многія рыбы ўлетку добра ловяцца на чорны і белы хлеб, на рознае распаранае зерне, гарох. Матрунёнак. На ферме, цёплай і чыстай, густа пахла варанай бульбай і распараным вотруб’ем — свіней нядаўна кармілі. Савіцкі.
3. у знач. прым. Разгарачаны, разамлелы (ад гарачыні, парання і пад.). Выходзячы з ванны ў паласатай піжаме, пачырванелы, распараны, Іван Трахімавіч сказаў жонцы: — Гануля! Зірні там у партфель. Я табе падарунак прывёз. Корбан. — Больш няма куды. Па завязку. — Дзмітрый высунуўся з люка, абцёр распараны твар. Беразняк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)