іудзе́і, -яў, адз. іўдзе́й, -я, м.

Тое, што і яўрэі.

|| ж. іўдзе́йка, -і, ДМ -дзе́йцы, мн. -і, -дзе́ек.

|| прым. іўдзе́йскі, -ая, -ае.

Іўдзейскае веравызнанне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

іудзе́і, ‑яў; адз. іудзей, ‑я, м.; іудзейка, ‑і, ДМ ‑дзейцы; мн. іудзейкі, ‑дзеек; ж.

Першапачаткова жыхары Іудзеі, пазней яўрэі наогул.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Іудзеі 5/181; 12/664

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

іудзе́й,

гл. іудзеі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

іудзе́йка,

гл. іудзеі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

іудзе́йства, ‑а, н.

1. Іудзейская рэлігія, веравызнанне. Прыняць іудзейства.

2. зб. Іудзеі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

іудзе́йскі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да Іудзеі, іудзеяў, належыць ім. Іудзейскае веравызнанне.

2. Тое, што і яўрэйскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ГАЛІЯ́Ф,

у біблейскай міфалогіі волат-філістымлянін, забіты ў адзінаборстве пастухом Давідам, які пасля стаў царом Іудзеі.

т. 4, с. 465

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

сінедрыён, ‑а, м.

Гіст. Савет старэйшыя, вышэйшая дзяржаўная ўстанова з палітычнымі і судовымі функцыямі ў Старажытнай Іудзеі. // перан. Разм. уст., цяпер іран. Сход, савет, судзілішча.

[Грэч. synedrion — сход.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фарысе́й, ‑я, м.

1. У Старажытнай Іудзеі — член рэлігійна-палітычнай партыі, якая абараняла інтарэсы заможных і вызначалася фанатызмам і крывадушшам.

2. перан. Ханжа, крывадушнік. [Лабановіч пра сябе:] А ён... проста — манюка, хітрэц, фарысей, ашуканец,.. фальшываманетчык, бо выдае сябе не за тое, што ён ёсць... Колас.

[Ад стараж.-яўр. pārāš.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)