яно́¹, нескл., н. (разм.).

1. Ужыв. ў знач. займенніка «гэта».

Яно і відаць.

Так яно і выйшла.

2. Ужыв. ў знач. ўзмацняльнай часціцы.

Яно добра пасядзець у цяньку.

Вось яно што! (вось, значыць, у чым справа!).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

яно́² гл. ён.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

яно́

1. род., вин. яго́, дат. яму́, твор., предл. ім; мн. яны́; мест. личн., ср. оно́; см. ён;

2. частица, разг. оно́;

я. і лепш — оно́ и лу́чше;

◊ вось я. што! — вот оно́ что!;

вунь я. што! — вон оно́ что!;

я. і віда́ць — оно́ и ви́дно

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

яно́, яго́, яму́, яго́, ім, аб ім; займ. асаб. 3 ас. адз. н.

1. Ужываецца (з мэтай пазбегнуць паўтарэння) замест назоўніка ніякага роду адзіночнага ліку, які ў папярэднім кантэксце абазначае прадмет гаворкі. Люблю, як шуміць жыта Сваім вусатым калоссем. Шуміць, смугою спавіта, Што зернем яно налілося. Шымук. Бярэ на повад свёкар Цыбатае цяля. Яно глядзіць здаля Сваім тужлівым вокам. Голуб. У садку, на самай сярэдзіне, уцалела адна яблыня. Лісце яе, праўда, прыхапіла агнём, яно завяла. Якімовіч. // (у спалучэнні са словам «само»). Іменна тое, а не іншае; тое самае.

2. У спалучэнні з часціцай «вось» набывае ўказальны характар. Вось яно, тлумачэнне.

3. Ужываецца з пабочнымі словамі і ў безасабовых сказах у знач. узмацняльнай часціцы. [Яўхім:] — Праца, яно, вядома, нялёгкая, але заробак ёсць. С. Александровіч. — Яно добра маразком пагрэцца. Зарэцкі. // у знач. наз. яно́, яго́, н. Тое, што і гэта (у 4 знач.). [Голас:] — Куды, маладзічка, ідзеш? — Наташа спалохана азірнулася. — А ты не бойся. От ужо напалоханая... Ды яно ўсе цяпер такія. Асіпенка. // у знач. наз. яно́, яго́, н. Паказвае на якія‑н. акалічнасці, з’явы, падзеі і пад., пра якія ідзе гутарка, якія знаходзяцца перад вачамі. Садзімся сабе ў сваю машыну і едзем. Яно і добра. Корбан. Здарылася яно неяк так, што [Галя] расла адна. Ермаловіч.

4. Ужываецца ў значэнні займенніка «гэта», паказваючы на што‑н. раней названае, упамянутае. Мне кажуць, што старасць прыгнула мяне, Не тое гавораць, не так яно, не! А. Александровіч. / У спалучэнні з часціцай «і». Так яно і ёсць: палонка. «Ну і разява», у думках аблаяў сябе Дзімка. Аляхновіч. Яно і крыўдаваць не было на каго. Кавалёў.

•••

Вось яно што! Вось яно як! гл. вось ​2.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

яно́ асабовы займ es; das

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

эге́² і эге-ге́, выкл.

Ужыв. пры выяўленні чаго-н. важнага ці нечаканага ў знач. «вось яно што», «вось яно як»; для выказвання здзіўлення, недаверу.

Эге!

Аказваецца вось у чым справа!

Эге!

Куды хапілі!

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

оно́ мест., ср. яно́; см. он.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ё́н

займеннік, асабовы, 3-я асоба

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ё́н яна́ яно́ яны́
Р. яго́ яе́ яго́ і́х
Д. яму́ ё́й яму́ і́м
В. яго́ яе́ яго́ і́х
Т. і́м ё́й
ёю		 і́м і́мі
М. і́м ё́й і́м і́х

Крыніцы: krapivabr2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

кача́лка¹, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.

Крэсла з выгнутымі палазамі, на якіх яно качаецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

караблеваджэ́нне, -я, н.

Майстэрства кіравання ходам карабля, а таксама шэраг навуковых дысцыплін і практычных прыёмаў, на якіх яно заснавана.

Майстэрства караблеваджэння.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)