ця́га

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. ця́га
Р. ця́гі
Д. ця́зе
В. ця́гу
Т. ця́гай
ця́гаю
М. ця́зе

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ця́га, -і, ДМ ця́зе, ж.

1. Рухаючая сіла, пры дапамозе якой перамяшчаецца штон., а таксама крыніца такой сілы (жывёла, машына, электрычнасць).

Паравая ц.

Конная ц.

2. Рух газаў, дыму (звычайна ў топачных і вентыляцыйных канструкцыях), які выклікаецца рознасцю ціску.

Печ дыміць ад слабой цягі.

3. перан. Імкненне, прыхільнасць да каго-, чаго-н.

Ц. да навукі.

Неадольная ц.

4. Стрыжань, які перадае рух ад адной часткі механізма да другой (спец.).

Стрэлачная ц.

5. У архітэктуры: тынкавальны або каменны паясок, які падзяляе вонкавыя і ўнутраныя сцены, абрамляе столь і пано.

6. Шлюбны палёт самца слонкі ў пошуках самкі (спец.).

|| прым. ця́гавы, -ая, -ае (у 1 знач.).

Цягавая сіла.

Ц. электрарухавік.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ця́га ж.

1. в разн. знач. тя́га;

электры́чная ц. — электри́ческая тя́га;

ко́нная ц. — ко́нная тя́га;

механі́чная ц. — механи́ческая тя́га;

у пе́чы мо́цная ц. — в пе́чи́ си́льная тя́га;

слу́жба ця́гіж.-д. слу́жба тя́ги;

2. (склонность к чему-л.) тя́га, влече́ние ср., тяготе́ние ср., пристра́стие ср., страсть;

ц. да му́зыкі — тя́га (влече́ние, тяготе́ние, пристра́стие, страсть) к му́зыке

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ця́га, ‑і, ДМ цязе, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. цягнуць (у 1, 5, 8, 9 і 15 знач.) і цягнуцца (у 3, 4 і 9 знач.).

2. Рухаючая сіла, а таксама крыніца такой сілы, якая цягне. Электрычная цяга. Конская цяга. □ Дым, капаць, вугальны пыл, шлак — звычайныя спадарожнікі паравой цягі. «Маладосць». // Сукупнасць тэхнічных сродкаў і машын (паравозы, электравозы і пад.), якія забяспечваюць эксплуатацыю рухомага саставу.

3. Рух газаў, дыму (галоўным чынам у топачных і вентыляцыйных канструкцыях), які выклікаецца рознасцю ціску. Манька глядзела, як весела гараць у пліце высушаныя дроўцы, і слухала, як гудзе ў коміне дым ад моцнай цягі. Пташнікаў.

4. Імкненне да чаго‑н., прыхільнасць да каго‑, чаго‑н. Гарасім вучыўся добра, але ў яго з’явілася нейкая хваравітая цяга да свяшчэнных кніг. Чарнышэвіч. Да гэтага Наталя і не западозрывала, што ў яе нутры наспявае нейкая моцная цяга да Рыгора. Гартны.

5. Спец. Стрыжань, прызначаны для перадачы цягавых намаганняў ад адной часткі механізма да другой. Тармазная цяга. Цяга кіравання.

6. У архітэктуры — тынкавальны або каменны паясок, які падзяляе вонкавыя і ўнутраныя сцены, абрамляе столь і пано. Карнізная цяга.

7. Спец. Шлюбны палёт самцоў слонак (вальдшнэпаў) пры пошуках самак. Сотні, а то і тысячы сцяжынак пракладалі мы разам. Пракладалі ў грыбных сасновых барах, на слончынай цязе ля звонкагалосай Рэкты. Карамазаў. // Паляванне ў час такога палёту. Вяртацца з вясенняй цягі. Хадзіць на цягу. Стаяць на цязе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цяга

т. 17, с. 190

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ця́га ж

1. спец (паветра, дыму і г. д.) Zug m -(e)s, bzug m;

няма́ ця́гі es zieht nicht;

2. тэх Zug m -(e)s, Zgkraft f -;

ко́нская ця́га Pfrdezug m;

3. (імкненне, прыхільнасць да чаго) Zug m -(e)s, Hang m -(e)s, Drang m -(e)s; Strben n -s;

ця́г да ве́даў Wssensdrang m, Wssensdurst m -es;

ця́г да вучо́бы Lust zum Lrnen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

палавая цяга

т. 11, с. 532

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

рэактыўная цяга

т. 13, с. 533

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

марфіні́зм, -у, м.

Нездаровая цяга да марфіну як наркотыку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

какаіні́зм, -у, м.

Хваравітая цяга да какаіну як наркатычнага сродку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)