ую́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Невялікая вельмі рухавая рыба з падоўжаным чэрвепадобным целам і дробнай луской.

2. перан. Пра рухавага, жвавага чалавека, звярка або пра праныру, лаўкача.

Віцца ўюном.

Гэты ў. заўсёды выкруціцца.

|| прым. уюно́вы, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ую́н

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. Ую́н
Р. Уюна́
Д. Уюну́
В. Ую́н
Т. Уюно́м
М. Уюне́

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ую́н

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ую́н уюны́
Р. уюна́ уюно́ў
Д. уюну́ уюна́м
В. уюна́ уюно́ў
Т. уюно́м уюна́мі
М. уюне́ уюна́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ую́н, -на́ м. вьюн;

◊ ві́цца ўюно́м — ви́ться вьюно́м;

як у. на патэ́льні — погов. как вьюн на сковороде́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Уюн (в., Быхаўскі р-н) 2/498 (к.)

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

ую́н, ‑а, м.

1. Прэснаводная, вельмі рухавая рыба сямейства ўюновых з падоўжаным чэрвепадобным целам. Мяса ўюна тлустае, мяккае і крыху саладкаватае на смак. Матрунёнак.

2. перан. Разм. Рухавы, жвавы чалавек. [Сімачка] здрыганула ножкамі і ўюном выкаўзнулася, каб самой пабегчы да дзяцей. Гроднеў. // Пранырлівы, лаўкач. Гэты ўюн заўсёды выкруціцца.

•••

Віцца ўюном гл. віцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ую́н м.

1. заал. (рыба) Schmérle f -, -n;

2. перан. (пра чалавека, жывёл) Quirl m -s, -e, Wírbelwind m -es, -e;

◊

ві́цца ўюно́м каля́ каго-н. разм. um j-n (herúm)scharwénzeln; j-m den Hof máchen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Уюн звычайны 9/208—209 (укл.); 10/522

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

вьюн прям., перен. ую́н, -на́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)