упаўзці́, -зу́, -зе́ш, -зе́; -зём, -зяце́, -зу́ць; упо́ўз, упаўзла́, -ло́; -зі́; зак.

Улезці, забрацца куды-н. паўзком.

Жук упоўз у шчыліну.

|| незак. упаўза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

упаўзці́

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. упаўзу́ упаўзё́м
2-я ас. упаўзе́ш упаўзяце́
3-я ас. упаўзе́ упаўзу́ць
Прошлы час
м. упо́ўз упаўзлі́
ж. упаўзла́
н. упаўзло́
Загадны лад
2-я ас. упаўзі́ упаўзі́це
Дзеепрыслоўе
прош. час упо́ўзшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

упаўзці́ сов.

1. вползти́;

змяя́ ўпаўзла́ ў нару́ — змея́ вползла́ в нору́;

2. перен., разг. (с трудом войти) вползти́, втащи́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

упаўзці́, ‑зу, ‑зеш, ‑зе; ‑зём, ‑зяце; пр. упоўз, упаўзла, ‑ло; зак.

1. Паўзучы, узлезці ўнутр чаго‑н. (аб паўзунах, насякомых). Змяя ўпаўзла ў нару. Жук упоўз у шчыліну.

2. Паўзком забрацца куды‑н. А старэйшы сын дык упоўз у хату на каленях, ледзьве цераз парог перабраўся. Чорны. // перан. Разм. З цяжкасцю, павольна ўвайсці куды‑н. У дзверы ўпоўз тоўсценькі, чырвоненькі, нібы пераспелая вішня, віцэ-прэзідэнт сталёвай кампаніі. Мікуліч.

3. перан. Разм. Закрасціся, пранікнуць (пра страх, трывогу, сумненне і пад.). І ва ўсё гэтае буянае свята раптам упаўзла трывога. Караткевіч. / у вобразным ужыв. І прыйшоў такі час, калі на падворак Гарася ўпаўзла цішыня, упаўзла і пасялілася на ім назаўсёды. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

упаўзці́ hinéinkriechen* vi (s) (у напрамку ад таго, хто гаворыць); heréinkriechen* vi (s) (у напрамку да таго, хто гаворыць)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

упаўза́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да упаўзці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

упаўза́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. упаўзаць — упаўзці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вползти́ сов.

1. упаўзці́;

2. (наверх) успаўзці́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

wpełznąć

зак. запаўзці, упаўзці

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

wczołgać się

зак. запаўзці, упаўзці

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)