уе́сці, уе́м, уясі́, уе́сць; уядзі́м, уясце́, уяду́ць; уе́ў, уе́ла; уе́ш; зак.

1. што і без дап. (пераважна з адмоўем). Пражаваць, з’есці.

Сала такое салёнае, што не ў.

2. перан., каго (што). Укалоць заўвагай, рэплікай (разм.).

|| незак. уяда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уе́сці

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. уе́м уядзі́м
2-я ас. уясі́ уясце́
3-я ас. уе́сць уяду́ць
Прошлы час
м. уе́ў уе́лі
ж. уе́ла
н. уе́ла
Загадны лад
2-я ас. уе́ш уе́шце
Дзеепрыслоўе
прош. час уе́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

уе́сці сов.

1. смочь есть;

тако́е салёнае, што не ўясі́ — тако́е солёное, что не смо́жешь есть;

2. уе́сть, уязви́ть, уколо́ть;

ну і ўеў жа я яго́ сяго́ння! — ну и уе́л (уязви́л, уколо́л) же я его́ сего́дня!

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уе́сці, уем, уясі, уесць; уядзім, уясце, уядуць; пр. уеў, уела; заг. уеш; зак.

1. што і без дап. (пераважна з адмоўем «не»). Узяць у рот, пражаваць, з’есці. Не ўесці мяса. Сала салёнае, што не ўесці.

2. (з адмоўем «не»). Разм. Паесці. [Гвардыян:] — А гаспадарка — ёй трэба догляд. І не ўясі, не адпачнеш ніколі як людзі. Зарэцкі.

3. перан.; каго. З’едліва паддзець, укалоць. Такі ўеў Мікола скептычна настроенага да яго гістарычных вышукаў Цішку. Навуменка. Пайшлі ў разведку боем — далі фельетон у газеце. За жывое, як кажуць, уелі. Мыслівец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уе́сці

1. etw. éssen* können;

на жаль, я не магу́ ўе́сці гэ́ту стра́ву léider kann ich díese Spéise nicht éssen;

2. разм. (сказаць непрыемнае каму-н.) stícheln vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

уяда́ць гл. уесці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уяда́ць несов. уеда́ть, уязвля́ть, ука́лывать; см. уе́сці 2

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уяда́ць гл. уесці

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

уе́сть сов., прост.

1. (измучить, замучить) зае́сці, загры́зці;

2. (уязвить, поддеть) уе́сці, падкало́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уяда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Незак. да уесці (у 3 знач.).

2. Абл. Сварыцца. Жанчына не пераставала ўядаць. То сілком саджала малога на калені, то станавіла яго на ногі і бязлітасна выцірала яму носік, прыгаворваючы. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)