тру́шчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; незак., што (разм.).

1. Біць, крышыць на дробныя часткі.

Т. шкло.

2. Ламаць, крышыць, разбураць.

Танкі трушчылі ўсё на сваім шляху.

|| зак. стру́шчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тру́шчыць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. тру́шчу тру́шчым
2-я ас. тру́шчыш тру́шчыце
3-я ас. тру́шчыць тру́шчаць
Прошлы час
м. тру́шчыў тру́шчылі
ж. тру́шчыла
н. тру́шчыла
Загадны лад
2-я ас. тру́шчы тру́шчыце
Дзеепрыслоўе
цяп. час тру́шчачы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

тру́шчыць несов. кроши́ть, лома́ть; дроби́ть, бить;

т. шкло — дроби́ть (бить) стекло́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тру́шчыць, ‑шчу, ‑шчыш, ‑шчыць; незак., каго-што.

Разм.

1. Біць, крышыць на дробныя часткі. Ногі рвуцца самі, лезуць у снег, крышаць нешта цвёрдае і хрусткае пад сабою — гэта ступаюць на шкло, трушчаць яго на друзачкі... Пташнікаў.

2. Ламаць, крышыць, разбураць. А міны ўсё вылі і вылі, трушчылі дрэвы, ссякалі галлё, запальвалі зямлянкі. Шамякін. Там, дзе дзік ламачча трушчыць, Дзе мелодый — незлічона, У славутай нашай пушчы — Рай для птушак і вучоных. Панчанка.

3. Знішчаць каго‑, што‑н. [Соміку] яскрава ўявілася, як рушыцца ўніз грузны кавалак, падбірае, камечыць і трушчыць пад сабою Рыгора. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тру́шчыць (zer)krümeln vt, zerbröckeln vt, zerstückeln vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Тру́шчыць ‘біць, ламаць, крышыць, разбураць крохкае, далікатнае’ (Янк. 3.), тры́шчыць ‘тс’ (Нас.), трю́шчыць ‘тс’ (Бяльк.), тру́шчыць ‘многа есці неспажыўнога’ (Янк. 3.), ‘есці са смакам, з апетытам’ (Адм.), ‘есці, хрумстаць’ (іўеў., Сл. ПЗБ), тру́шчыць, тро́шчыць ‘ламаць, разбіваць; есці з хрустам’ (ТС), трушчэ́ць ‘расціскаць’, ‘лузаць арэхі’ (Варл., капыл., ЛА, 1), трушчэ́ць, трушча́ць ‘хрусцець (пра снег, лёд пад нагамі)’ (Нас., Байк. і Некр.). Відаць, узыходзіць да труск ‘друзачкі, дробныя частачкі’ з варыянтным вакалізмам, характэрным для экспрэсіўных слоў (Сной у Бязлай, 4, 233), параўн. тру́сціць ‘ламаць, разбіваць на кавалкі’ (Нас., Некр. і Байк.). Параўн. укр. дыял. тру́щити ‘лушчыць’, якое разглядаецца як вынік кантамінацыі трощити ‘ламаць, разбіваць’ і лущити ‘лушчыць’ (ЕСУМ, 5, 662). Падабенства з літ. triùškinti, дыял. triùškyti ‘біць, разбіваць з хрустам’, triuškéti ‘хрумстаць пры разжоўванні ежы’ насуперак Лаўчутэ (Балтизмы, 133) не дае падстаў лічыць запазычаннем.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

стру́шчыць гл. трушчыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

трушчэ́ць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. трушчу́ трушчы́м
2-я ас. трушчы́ш трушчыце́
3-я ас. трушчы́ць трушча́ць
Прошлы час
м. трушчэ́ў трушчэ́лі
ж. трушчэ́ла
н. трушчэ́ла
Загадны лад
2-я ас. трушчы́ трушчы́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час трушчучы́

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

тру́шчыцца несов., возвр., страд. кроши́ться, лома́ться; дроби́ться, би́ться; см. тру́шчыць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Трушча́віна ‘трэска’ (ТС). Да трушчыць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)