Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
талко́вапрыслразм vernünftig; zusámmenhängend (зразумела); wie es sich gebührt, gebührend
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
толко́вонареч.талко́ва;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пу́тнонареч., разг.талко́ва; до́бра;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
rzeczowo
дарэчы, талкова
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Недарэ́ка ’абмежаваны чалавек; заіка’ (Гарэц.), ’няўклюда, неахайны чалавек’ (Сл. ПЗБ), недарэ́кі ’неразумны, бесталковы; картавы, заікасты’ (Ян.), ’коснаязыкі’ (пух., Жыв. сл.), недарэ́члівы ’картавы, заікасты’ (Ян.), недарэ́чны ’няўдалы’ (Сл. ПЗБ). Магчыма, тут змяшаліся розныя па паходжанню словы: адны ўтвораны на мясцовай глебе з неда- ’дастаткова’ і рэ́кці ’сказаць’ (гл.), другія хутчэй за ўсё запазычаны з польск.niedorzeczny ’неразумны, дурны, няўдалы’, што ўзыходзіць да спалучэння do rzeczy ’трапна, талкова’ з пэўнай фанетычнай адаптацыяй (так Кюнэ, Poln.) або ўтворана ў беларускай мове з аналагічнага спалучэння, параўн. дарэ́чы ’ў належны час, у належным месцы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
суці́шыцца, ‑шуся, ‑шышся, ‑шыцца; зак.
1. Перастаць хвалявацца, супакоіцца, прыціхнуць, заціхнуць. [Пагода] зарыўся тварам у куп’ё і суцішыўся.Бажко.Прыйшоўшы ў камітэт, Клара суцішылася і вельмі талкова расказала .. [Андрэю] пра недахопы ў рабоце.Асіпенка.
2. Аслабець у праяўленні чаго‑н. Закончан бой, і зарыва пажару То ўспыхне, то суцішыцца ў акне.Лойка.Свішча вецер, глуха стогне, Завывае ля дамоў, То суцішыцца, прыглохне, То усходзіцца ізноў.Васілёк.
3. Прыйсці ў стан нерухомасці, спакою. Калі ж заліў суцішыцца да сну І стануць нанач мачты, як асверы, Ён [рыбак] пойдзе, узяўшы рыбіну адну, — Кату берагавому на вячэру.Лось.Навокал усё даўно суцішылася, усё замерла.Ус.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Verstand
m -(e)s ро́зум, разважа́нне, інтэле́кт
mit ~ — з ро́зумам, талко́ва
den [all séinen] ~ zusámmennehmen* — засяро́дзіцца
ich hábe ihm mehr ~ zú- getraut — я лічыў яго́ больш разу́мным
da steht éinem der ~ still! — я нічо́га не разуме́ю!
an ~ zúnehmen* — паразумне́ць, набра́цца ро́зуму
vom ~ kómmen* — звар’я́це́ць
zu ~(e)kómmen* — абразу́міцца, прыйсці́ да ро́зуму
j-n um den ~ bríngen* — зве́сці каго́-н. з ро́зуму
bei vóllem ~ und úngetrübtem Gedächtnis — пры сваі́м ро́зуме і цвёрдай па́мяці
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)