та́к-то
1. нареч. (гэ́та) так, так вось; (в сочетании с прил. — сказ.) (гэ́та) такі́, такі́ вось;
та́к-то ты исполня́ешь про́сьбы гэ́та так (так вось) ты выко́нваеш про́сьбы;
он не та́к-то уж добр ён не такі́ ўжо до́бры;
2. част. вось так;
та́к-то бы́ло де́ло вось так была́ спра́ва;
◊
не та́к-то не так ужо́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пако́лькі, злуч.
Таму што, так як.
П. ты там сёння будзеш, то я туды не пайду.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
няве́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.
Жонка сына.
Як добрая свякроў, то добрая і н. (прыказка).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ско́кам нареч., разг. вприпры́жку;
◊ то с., то бо́кам — и так и э́так
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тоII союз
1. (в начале главного предложения) дык, то;
когда́ так, то я согла́сен калі́ так, дык (то) я зго́дзен;
е́сли по́здно уже́, то не ходи́ калі́ по́зна ўжо, дык (то) не ідзі́;
2. (при перечислении) то;
то хо́лодно, то жа́рко то хо́ладна, то го́рача;
не то снег, не то дождь не то снег, не то дождж;
3. (с частицей «ли») то;
то ли по незна́нию, то ли по нежела́нию ці то па няве́данні, ці то па нежада́нні;
◊
то и де́ло, то и знай раз-по́раз, сюд-ту́д.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сяк, прысл.
У выразах: (і) так і сяк; ні так, ні сяк; то так, то сяк; ці так ці сяк гл. так.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
то́-то част.
1. (в том-то и дело, именно) у тым (вось) і спра́ва, вось менаві́та, то́-та ж.;
вот то́-то, все вы так рассужда́ете у тым вось і спра́ва, (што) усе́ вы так разважа́еце;
2. (при восклицании в знач. «вот») вось дык;
то́-то ди́во! вось дык дзі́ва!;
то́-то бы́ло ра́дости! вось было́ ра́дасці!;
3. (поэтому-то, вот почему) вось чаму́, таму́ вось;
он бо́лен. — То́-то его́ не ви́дно ён хво́ры. — Вось чаму́ яго́ не віда́ць;
4. (угроза) то́-та ж.;
то́-то же, смотри́! то́-та ж, глядзі́!;
◊
(вот) то́-то и оно́!, (вот) то́-то и есть! у тым вось і спра́ва!
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
То́-та ’то́-та ж’, ’у тым вось і справа’, ’вось іменна’ (ТСБМ, Нас., Растарг.), то́та ’так, але’ (Бяльк.), то́‑то ’то’ (маст., Хромчанка, дыс.), ’так’: от то‑то й ёсь (Сержп. Прык.). Параўн. рус. то́‑то (же) ’вось так’. Адзайменнікавая часціца, утвораная ад той (гл.) шляхам рэдуплікацыі формы н. р. займенніка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ДВАЙНО́ГА АДМАЎЛЕ́ННЯ ЗАКО́Н,
закон логікі, паводле якога адмаўленне адмаўлення (г.зн. паўторанае двойчы адмаўленне) дае сцвярджэнне. Напр.: «Калі няправільна, што сусвет не з’яўляецца бясконцым, то ён бясконцы». Гэты закон вядомы з часоў антычнасці. Стараж.-грэч. філосафы Зянон Элейскі і Горгій выкладалі яго так: калі з адмаўлення якога-н. выказвання выходзіць супярэчнасць, то мае месца двайное адмаўленне зыходнага выказвання, г.зн. яно само. Д.а.з. запісваецца ў вылічэнні выказванняў сучаснай матэм. логікі наступным чынам: a→A, што чытаецца так: «двайное адмаўленне a мае вынікам A′» (знак → — знак імплікацыі, які адпавядае злучніку «калі, то»). Другі закон логікі, які гаворыць аб магчымасці не здымаць, а ўводзіць 2 адмаўленні, называюць зваротным Д.а.з.; двайное сцвярджэнне мае вынікам сваё двайное адмаўленне. Напр.: «Калі Шэкспір пісаў санеты, то няпраўда, што ён не пісаў санеты». Аб’яднанне гэтых 2 законаў дае поўны Д.а.з.: двайное адмаўленне раўназначна сцвярджэнню. Напр.: «Планеты не нерухомыя толькі ў тым выпадку, калі яны рухаюцца».
т. 6, с. 74
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Табато́ж (табато́ш) ’так, але, ага; сапраўды’ (Скарбы). У выніку ўнівербацыі спалучэння *то бо то же, параўн. з іншым парадкам тож ба то ’ў тым та і справа, вось так’ (ашм., Стан.), tož‑by‑to ’тс’ (Варл.) або з усечанай формы спалучэння то‑бо‑то‑што ’тс’ (Некр. і Байк.). Параўн. то‑бо‑то, тож бо то, тобта, то, тож, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)