схе́ма, -ы, мн. -ы, схем, ж.

1. Спрошчаны чарцёж, які адлюстроўвае пабудову, сістэму, сувязь частак чаго-н. у агульным плане.

С. радыёпрыёмніка.

2. Апісанне, адлюстраванне чаго-н. у агульных рысах.

С. даклада.

|| прым. схе́мны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

схе́ма

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. схе́ма схе́мы
Р. схе́мы схе́м
Д. схе́ме схе́мам
В. схе́му схе́мы
Т. схе́май
схе́маю		 схе́мамі
М. схе́ме схе́мах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

схе́ма схе́ма, -мы ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

схе́ма ж., в разн. знач. схе́ма;

начарці́ць ~му — начерти́ть схе́му;

с. арты́кула — схе́ма статьи́;

мы́сліць гато́вымі ~мамі — мы́слить гото́выми схе́мами

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

схе́ма, ‑ы, ж.

1. Спрошчаны чарцёж, які перадае сістэму, пабудову, сувязь частак чаго‑н. На гэтым экране кожны вучань можа пісаць, чарціць схемы, застаючыся за сваёй партай. Шыцік. Для нагляднасці я намаляваў нават схему руху гэтых уяўных паяздоў. Навуменка. Па схеме ўсё правільна, а ўстаноўка не працуе. Мыслівец. // Агульны план пабудовы, арганізацыі, размяшчэння чаго‑н. Каця паабяцала разам са сваімі сябрамі, што працавалі на аэрадроме, скласці схему, дзе падрабязна былі б адзначаны стаянкі самалётаў, запасы боепрыпасаў, памяшканні, дзе жылі лётчыкі. Няхай.

2. Апісанне, зробленае ў агульных рысах, папярэдні накід. Схема п’есы. Схема даклада. □ Штампы і схемы ляжаць і на многіх творах аб калгасным жыцці. «Беларусь».

3. Абстрактны паказ чаго‑н.; агульная формула, палажэнне (у думках, разважаннях). Багата якія важныя пытанні наогул не атрымлівалі адказу, не даследаваліся, таму што не ўкладваліся ў апрыёрныя схемы. «Полымя».

[Грэч. schema — вобраз.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

схема

т. 15, с. 304

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

схе́ма ж.

1. Schéma [ʃ-] n -s, -s і -ta; Plan m -(e)s, Pläne (план); вайск. Skízze f -, -n;

тра́нспартная схе́ма Verkéhrslini¦enplan m;

2. (выклад у агульных рысах) Übersicht f -, -en, Plan m;

3. эл. Scháltung f -, -en; Scháltbild n -es, -er (відарыс схемы)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

схе́ма

(гр. schema = вобраз, форма)

1) чарцёж, які перадае пабудову, сістэму, сувязь частак чаго-н., напр. машыны або прыбора;

2) апісанне, зробленае толькі ў агульных рысах, папярэдні накід;

3) абстрактны, павярхоўны паказ чаго-н.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Схе́ма ’спрошчаны чарцёж, агульны план, накід’ (ТСБМ, Некр. і Байк.), схэ́ма ’тс’ (Ласт.). Запазычана праз польскае пасрэдніцтва або непасрэдна з лац. schema ’выгляд, знешнасць, фігура’, што паходзіць з грэч. σχῆμα ’тс’ (Фасмер, 3, 815; ЕСУМ, 5, 490).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

блок-схе́ма

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. блок-схе́ма блок-схе́мы
Р. блок-схе́мы блок-схе́м
Д. блок-схе́ме блок-схе́мам
В. блок-схе́му блок-схе́мы
Т. блок-схе́май
блок-схе́маю		 блок-схе́мамі
М. блок-схе́ме блок-схе́мах

Крыніцы: piskunou2012, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)