ста́ўка

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ста́ўка ста́ўкі
Р. ста́ўкі ста́вак
Д. ста́ўцы ста́ўкам
В. ста́ўку ста́ўкі
Т. ста́ўкай
ста́ўкаю		 ста́ўкамі
М. ста́ўцы ста́ўках

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ста́ўка², -і, ДМ ста́ўцы, мн. -і, ста́вак, ж.

1. Месцазнаходжанне вышэйшага военачальніка, стратэгічнага кіраўніцтва ў час вайны.

2. Вышэйшы орган кіраўніцтва ўзброенымі сіламі ў час вайны.

С.

Вярхоўнага галоўнакамандуючага.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ста́ўка¹, -і, ДМ ста́ўцы, мн. -і, ста́вак, ж.

1. У азартных гульнях: сума грошай, якую ігрок ставіць на карту.

Невялікая с.

2. Устаноўлены размер заработнай платы; аклад.

3. Норма вылічвання падатку, аплаты чаго-н. (спец.).

Тарыфная с.

Павышэнне ставак.

4. Максімальна дапушчальны працоўным заканадаўствам і рэгламентам арганізацыі аб’ём працы, адпаведны пэўнай штатнай пасадзе (звычайна ўстаноўленая колькасць гадзін выкладчыцкай нагрузкі ў ВНУ).

Працаваць на палову стаўкі.

5. перан., на каго-што. Разлік, арыентацыя на каго-, што-н., імкненне грунтаваць свае дзеянні на чым-н.

С. на свае сілы.

С. на мясцовыя ўлады.

○

Вочная стаўка — адначасовы перакрыжаваны допыт асоб для праверкі паказанняў, якія прыцягваюцца па адной справе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ста́ўка ж., в разн. знач. ста́вка;

С. Вярхо́ўнага Галоўнакама́ндуючага — ист. Ста́вка Верхо́вного Главнокома́ндующего;

вялі́кая с. — кру́пная ста́вка;

тары́фная с. — тари́фная ста́вка;

◊ во́чная с. — о́чная ста́вка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ста́ўка ​1, ‑і, ДМ стаўцы; Р мн. ставак; ж.

1. У азартных гульнях — сума грошай, якую ігрок ставіць на карту і якая ў выніку пройгрышу пераходзіць у банк да банкаўшчыка. Пачыналі гуляць спакойна, з невялікіх ставак. Машара. // Сума грошай, на якую закладаюцца. Да пачатку сустрэч публіка [у капіталістычных краінах] робіць грашовыя стаўкі на таго ці іншага баксёра. «ЛіМ».

2. Размер заработнай платы; аклад. Высокая стаўка. Тарыфная стаўка. □ [Петражыцкі:] — Седзіцё. Стаўка ідзе, ці дождж, ці снег. Пташнікаў.

3. Наменклатурная адзінка. [Павел Іванавіч:] — У нас пакуль што і стаўкі няма для вызваленага сакратара камітэта. Кулакоўскі.

4. перан.; на каго-што. Разлік, арыентацыя ў сваіх дзеяннях, планах на каго‑, што‑н. [Цыля:] — Рыбакоў цікавы чалавек .. Ён — марксіст. .. У яго стаўка на рабочых. Асіпенка. Робячы стаўку на шырокае народнае паўстанне, Кастусь думаў і пра яго кіраўнікоў і арганізатараў. Якімовіч. Была зроблена стаўка на мясцовых камсамольцаў, якім лягчэй было спалучаць нелегальную работу з легальным жыццём у вёсках. Дзенісевіч.

5. Спец. Норма вылічвання падатку з якога‑н. аб’екта фінансавага аблажэння; норма аплаты пры правядзенні якой‑н. фінансавай аперацыі. Стаўкі падаходнага падатку.

•••

Стаўка біта — тое, што і карта біта (гл. карта). [Кунц:] Калі ён сапраўды не Лескавец, мая стаўка біта. Губарэвіч.

ста́ўка ​2, ‑і, ДМ стаўцы; Р мн. ставак; ж.

1. Месцазнаходжанне военачальніка і яго штаба. Нейкае нядобрае прадчуванне гняло дыверсанта ўсю дарогу, калі ён ішоў у Новае Сяло, дзе цяпер знаходзілася галоўная стаўка фашысцкага камандавання з усімі адпаведнымі штабамі і службамі. Ваданосаў.

2. Орган вярхоўнага галоўнакамандавання. Прыехаў сюды Лазавік летась, у лістападзе, з атрадам маракоў для разгону царскай стаўкі ў Магілёве. Хомчанка. Пры абмеркаванні пытанняў выкарыстання ў будучай аперацыі розных родаў войск і іх матэрыяльна-тэхнічнага забеспячэння да работы нарады ў Стаўцы прыцягваліся Галоўны маршал артылерыі Н. Н. Воранаў, Галоўны маршал авіяцыі А. А. Новікаў, маршал артылерыі Н. Д. Якаўлеў. «Звязда».

•••

Стаўка Вярхоўнага Галоўнакамандавання — вышэйшы орган кіраўніцтва ўзброенымі сіламі ў гады Вялікай Айчыннай вайны.

ста́ўка ​3, ‑і, ДМ стаўцы; Р мн. ставак; ж.

У выразе: вочная стаўка — адначасовы перакрыжаваны допыт асоб, якія прыцягваюцца па адной справе, для праверкі паказанняў. Аднойчы Банду павялі на вочную стаўку з Іванам Фёдаравічам Субачавым. Мяжэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стаўка

т. 15, с. 178

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ста́ўка​II ж юрыд:

во́чная ста́ўка Konfrontatión f -, -en, Gegenüberstellung f -, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ста́ўка​III ж вайск

1. (месцазнаходжанне камандавання) Háuptquartier n -s, -e;

ста́ўка гало́ўнага кама́ндавання Gróßes Háuptquartier;

2. (найвышэйшы орган кіраўніцтва на час вайны) Óberkommando n -s

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ста́ўка І ж

1. (у гульні) Éinsatz m -es, -sätze; Spíel¦einsatz m, Wétte¦einsatz m;

2. перан:

рабі́ць ста́ўку на што-н auf etw. (A) sétzen; séine Hóffnung auf [in] etw. (A) sétzen;

рабі́ць ста́ўку на каго-н sein Vertráuen [séine Hóffnung] auf [in] j-n sétzen;

3. эк (норма) Satz m -es, Sätze, Ráte f -, -n;

максіма́льная ста́ўка Höchstsatz m, Höchstrate f;

мініма́льная ста́ўка Míndestsatz m, Míndestrate f;

ста́ўк зарабо́тнай пла́ты Lóhnsatz m;

паво́дле са́май высо́кай ста́ўкі nach dem höchsten Satz

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Ста́ўка дыял. ‘невялікі вулей для прываблівання пчол’ (ЛА, 1), ‘памост пад вулей на дрэве’ (ЛА, 1). Да ставіць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)