старо́нні

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. старо́нні старо́нняя старо́нняе старо́ннія
Р. старо́нняга старо́нняй
старо́нняе		 старо́нняга старо́нніх
Д. старо́нняму старо́нняй старо́нняму старо́ннім
В. старо́нні (неадуш.)
старо́нняга (адуш.)		 старо́ннюю старо́нняе старо́ннія (неадуш.)
старо́нніх (адуш.)
Т. старо́ннім старо́нняй
старо́нняю		 старо́ннім старо́ннімі
М. старо́ннім старо́нняй старо́ннім старо́нніх

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

старо́нні, -яя, -яе.

1. Які не мае адносін да гэтага калектыву, сям’і і пад.; чужы.

Староннія людзі.

2. Не свой, не ўласны, чый-н.

Старонняя падтрымка.

3. Які не мае непасрэдных, прамых адносін да чаго-н.; пабочны.

С. шум.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

старо́нні

1. посторо́нний, сторо́нний;

во́кам ~нняга чалаве́ка — гла́зом посторо́ннего (сторо́ннего) челове́ка;

2. (внутренне чуждый) чужо́й;

ён усяму́ і ўсім с. — он всему́ и всем чужо́й;

3. в знач. сущ. посторо́нний, чужо́й

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

старо́нні, ‑яя, ‑яе.

1. Які не належыць, не мае адносін да гэтага калектыву, сям’і і пад.; чужы. Старонні чалавек. □ Вера Сямёнаўна даручыла .. [Зосі] перадаць прывітанне, падзякаваць за насенне, высветліць сёе-тое па догляду за буракамі. Але дзе ж ты гэта зробіш пры старонніх людзях. Дуброўскі. Гэтая схільнасць упаўнаважанага — не дзіва, бо чалавек ён старонні і па-сапраўднаму не ведае, што гэта за птушка наш Лепятун. Кулакоўскі. / у знач. наз. старо́нні, ‑яга, м. Чалавек пэўна заўважыў старонняга ці не адразу ў той нават момант, як Залуцкі паказаўся на голым месцы. Чыгрынаў.

2. Чый‑н. іншы, не ўласны, не свой. Без будзільніка, без старонняй дапамогі .. [Гукан] мог дакладна ў назначаны час усхапіцца на ногі. Шамякін. Словам, трэба было жыць самастойна, без старонняй падтрымкі. Хведаровіч.

3. Які не мае прамых, непасрэдных адносін да чаго‑н.; пабочны. І раптам у выпраменьванні пульсара ўпляліся на хвалі вадароду староннія сігналы. Шыцік. Зноў .. [следчы] трымаў у сабе нешта прытоенае, асабліва не напіраў з допытам, і ці то думаў, як злавіць .. [Сотнікава], ці можа разважаў аб чымсь, зусім староннім. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

старо́нні

1. únbeteiligt, áußen stéhend, fremd;

2. у знач наз м Frémde (sub) m -n, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Frémdkörper

m -s, - старо́нні прадме́т, даме́шак

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

экстэрна́т

(ад лац. externus = знешні, вонкавы, старонні)

здача экзаменаў у навучальнай установе без навучання ў ёй.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

postronny

postronn|y

пабочны; старонні; чужы;

osoba ~a — старонняя (пабочная) асоба

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

экстэ́рн

(лац. extemus = знешні, вонкавы, старонні)

асоба, якая здае экзамены ў навучальнай установе без навучання ў ёй.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

назіра́льнік, ‑а, м.

Той, хто назірае за кім‑, чым‑н. Тонкі назіральнік. □ Усё, што адбылося далей, Алесь ўспрымаў, як старонні назіральнік. Шыцік. // Той, хто па сваім абавязку, прафесіі, прызначэнню назірае за кім‑, чым‑н. І вось там [у лесе] нехта з хлопцаў насцярожна выхіліўся з гушчару і трапіў на вочы варожаму назіральніку. Брыль. [Старшыня сельсавета і Язэп Каліна] сядзелі ў бункеры, з якога нямецкія назіральнікі, мабыць, карэкціравалі агонь сваіх батарэй, — са столі яшчэ і цяпер тырчала стэрэатруба. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)