скачане́ць
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
скачане́ю |
скачане́ем |
| 2-я ас. |
скачане́еш |
скачане́еце |
| 3-я ас. |
скачане́е |
скачане́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
скачане́ў |
скачане́лі |
| ж. |
скачане́ла |
| н. |
скачане́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
скачане́й |
скачане́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
скачане́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Скачане́ць ‘адубець’ (Сцяшк. Сл ). Да кача́н (гл.), г. зн. ‘зрабіцца цвёрдым, як качан’. Цікавая паралель серб. косава-мятох. скоча̄ни̏т ‘змерзнуць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скале́цкі ‘моцны, пякучы (пра мароз)’ (Сцяшк. Сл.). Ад скале́ць ‘змерзнуць, скачанець’ (гл. калець) па тыпу кі́даць > кі́дкі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Спрышчыцца, спры́шчытысʼ ‘памерці, скачанець’ (Клім.). Гарачава (Этимология–1985, 64) выводзіць з спры́шчыты ‘адмарозіць’ (Клім.); звычайна спры́шчыць ‘спячы’ (Сцяшк. Сл.), ‘спапяліць’ (ТС). Да прышчыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
змерзнуць, перамерзнуць, прастыць, устыць, прастудзіцца, азябнуць, празябнуць, акалець, скалець; застудзіцца, адубець, удубець, адубянець, здубянець, скарчанець (разм.); застыгнуць, азглець, сасклець, скалянець, скачанець (абл.) □ зайсціся ад холаду
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)