самацё́к

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. самацё́к
Р. самацё́ку
Д. самацё́ку
В. самацё́к
Т. самацё́кам
М. самацё́ку

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

самацёк, -у, м.

1. Рух вадкасці або сыпкіх рэчываў сілай свайго цяжару.

С. вады.

2. перан. Ход якой-н. справы, працы без плана, без кіраўніцтва, стыхійнае ажыццяўленне чаго-н.

Пусціць справу на с.

|| прым. самацёчны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Самацёчнае арашэнне.

С. канал.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

самацёк, -ку м., прям., перен. самотёк;

с. вады́ — самотёк воды́;

пусці́ць спра́ву на с. — пусти́ть де́ло на самотёк

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

самацёк, ‑у, м.

1. Рух вадкасці або сыпкіх рэчываў сілай свайго цяжару.

2. перан. Ход якой‑н. справы, працы без плана, без кіраўніцтва; стыхійнае ажыццяўленне чаго‑н. Гэту работу неабходна праводзіць з вялікай актыўнасцю, мэтанакіраванасцю, не дапускаючы ніякага самацёку. Машэраў. Неабходна было ініцыятыву работнікаў завода накіраваць у патрэбнае рэчышча, знішчыць самацёк, унесці ў працоўны працэс пэўную сістэму і планавасць. Кудраўцаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самацёк м.

1. Sélbstfluss m -es;

2. перан. Sélbstlauf m -(e)s, Spontane¦ität [ʃp- і sp-] f;

пусці́ць што-н. на самацёк den Díngen íhren Lauf lássen*, etw. dem Sélbstlauf überlássen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

самацёк, стыхійнасць

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

Sélbstlauf

m -(e)s самацёк

dem ~ überlássen* — пусці́ць на самацёк

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

самотёк прям., перен. самацёк, -ку м.;

в поря́дке самотёка неодобр. у пара́дку самацёку;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

hang​2 [hæŋ] v.

1. (hung) вісе́ць

2. (hung) ве́шаць

3. (hanged) паве́сіць, пакара́ць

♦

hang a left/right AmE павярну́ць нале́ва/напра́ва;

hang by a hair/thread ліпе́ць на валаску́ (пра жыццё чалавека);

hang (on) in there infml трыма́цца з усяе́ сі́лы; упа́рціцца, упіра́цца;

hang on smb.’s words/on smb.’s every word ува́жліва слу́хаць каго́-н., лаві́ць ко́жнае сло́ва каго́-н.;

hang tough AmE упа́рціцца, упіра́цца

hang about [ˌhæŋəˈbaʊt] phr. v. BrE, infml

1. швэ́ндацца, сно́ўдацца, бадзя́цца, валэ́ндацца без спра́вы

2. мару́дзіць

3. чака́ць (пэўны час);

Hang about! I’ve got something to tell you. Пачакай! Мне трэба нешта табе сказаць;

hang about with smb. право́дзіць шмат ча́су з кім-н.

hang around [ˌhæŋəˈraʊnd] phr. v. infml быць, застава́цца непадалёку/недалёка; трыма́цца паблі́зу;

You hang around here in case you are needed. Будзь непадалёку на той выпадак, калі ты спатрэбішся;

hang around with smb. infml право́дзіць шмат ча́су з кім-н.

hang back [ˌhæŋˈbæk] phr. v. заста́цца на ме́сцы, калі́ і́ншыя пайшлі́;

hang back from smth. не адва́жвацца, не асме́львацца на што-н.; бая́цца чаго́-н.

hang on [ˌhæŋˈɒn] phr. v.

1. трыма́цца; учапі́цца

2. чака́ць (пэўны час);

Hang on, I’ll be back in a minute. Пачакай, я вярнуся праз хвіліну.

3. чака́ць каля́ тэлефо́на, не ве́шаць тру́бку

4. насто́йліва праця́гваць рабі́ць (што-н.) у склада́ных абста́вінах;

hang on smth. зале́жаць ад чаго́-н.;

hang on to smth.

1) мо́цна трыма́цца за што-н.

2) infml трыма́ць, не прадава́ць ці не аддава́ць што-н.

hang out [ˌhæŋˈaʊt] phr. v. infml пастая́нна быва́ць (дзе-н.), ба́віць час (у якім-н. месцы)

♦

let it all hang out infml пуска́ць усё на самацёк; расказа́ць усё не то́ячыся

hang over [ˌhæŋˈəʊvə] phr. v. застава́цца, праця́гвацца (пра што-н. непрыемнае, пагрозу і да т.п.)

hang together [ˌhæŋtəˈgeðə] phr. v.

1. до́бра падыхо́дзіць, пасава́ць, адпавяда́ць

2. трыма́цца ра́зам, падтры́мліваць адзі́н аднаго́ (пра людзей)

hang up [ˌhæŋˈʌp] phr. v. пакла́сці тэлефо́нную тру́бку, спыні́ць тэлефо́нную размо́ву;

hang smth. up infml пераста́ць рабі́ць што-н.;

hang up on smb. infml кі́нуць тэлефо́нную тру́бку, перарва́ць размо́ву рапто́ўна

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

пусці́ць сов.

1. в разн. знач. пусти́ть;

п. пту́шку на во́лю — пусти́ть пти́цу на во́лю;

п. у адпачы́нак — пусти́ть в о́тпуск;

п. ко́ней ступо́ю — пусти́ть лошаде́й ша́гом;

п. у ха́ту — пусти́ть в дом;

п. кватара́нтаў — пусти́ть квартира́нтов;

п. пі́льню на по́ўны ход — пусти́ть лесопи́лку на по́лный ход;

п. раке́ту — пусти́ть раке́ту;

п. ка́мень — пусти́ть ка́мень;

п. па́расткі — пусти́ть ростки́;

п. у ход кулакі́ — пусти́ть в ход кулаки́;

п. цягні́к пад адхо́н — пусти́ть по́езд под отко́с;

2. (воду, газ) пусти́ть, откры́ть;

3. вы́делить, пусти́ть;

п. сок — вы́делить (пусти́ть) сок;

п. слі́ну — пусти́ть слюну́;

4. с.-х. пусти́ть, оста́вить;

п. на пле́мя — пусти́ть (оста́вить) на пле́мя;

◊ п. карані́ — пусти́ть ко́рни;

п. слязу́ — пусти́ть слезу́;

п. з (агнём) ды́мам — сжечь, спали́ть;

п. на ве́цер — пусти́ть на ве́тер;

п. на самацёк — пусти́ть на самотёк;

п. з то́рбай — пусти́ть по́ миру;

п. пагало́скі — разнести́ молву́;

п. на свет — произвести́ на свет;

не п. на паро́г (на во́чы) — не пусти́ть на поро́г (на глаза́);

п. пыл у во́чы — пусти́ть пыль в глаза́;

п. (сабе́) ку́лю ў лоб — пусти́ть (себе́) пу́лю в лоб;

п. у паве́тра — взорва́ть;

п. у расхо́д — пусти́ть в расхо́д;

п. у ход — пусти́ть в ход;

п. чырво́нага пе́ўня — пусти́ть кра́сного петуха́;

п. ю́шку — пусти́ть кровь; уда́рить до кро́ви;

п. казла́ ў агаро́д — погов. пусти́ть козла́ в огоро́д

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)