рэйхсве́р

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. рэйхсве́р
Р. рэйхсве́ру
Д. рэйхсве́ру
В. рэйхсве́р
Т. рэйхсве́рам
М. рэйхсве́ры

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

рэйхсве́р, -ру м., воен., ист. рейхсве́р

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Рэйхсвер 9/250

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

рэйхсве́р, ‑у, м.

Гіст. Назва ўзброеных сіл Германіі ў 1919–1935 гадах.

[Ням. Reichswehr.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэйхсвер

т. 13, с. 567

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

рэйхсве́р

(ням. Reichswehr, ад Reich = дзяржава + Wehr = абарона)

узброеныя сілы Германіі ў 1919—1935 гг. (параўн. бундэсвер, вермахт).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

рейхсве́р воен., ист. рэйхсве́р, -ру м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ве́рмахт

(ням. Wehrmacht)

узброеныя сілы фашысцкай Германіі 1935—1945 гг. (параўн. бундэсвер, рэйхсвер).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

бундэсве́р

(ням. Bundeswehr, ад Bund = саюз + Wehr = абарона)

узброеныя сілы Германіі (параўн. вермахт, рэйхсвер).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ВЕ́РМАХТ

(ням. Wehrmacht),

1) у Веймарскай рэспубліцы неафіц. назва ўзбр. сіл (гл. Рэйхсвер).

2) Афіц. назва ўзбр. сіл фаш. Германіі ў 1935—45. Створаны ў парушэнне Версальскага мірнага дагавора 1919 на базе рэйхсвера пасля выдання 16.3.1935 дэкрэта аб увядзенні ў Германіі ўсеагульнай воінскай павіннасці. Вярх. галоўнакамандуючы — рэйхсканцлер А.Гітлер. Вышэйшы орган ваен. кіраўніцтва — галоўнакамандаванне, якое да 1938 узначальваў ваен. міністр В. фон Бломберг, пасля — Гітлер. Складаўся з сухап. войск (галоўнакамандуючыя: у 1935—38 В. фон Фрыч, у 1938—41 В. фон Браўхіч, у 1941—45 Гітлер), ВПС (у 1935—45 Г.Герынг) і ВМФ (у 1935—43 Э.Рэдэр, у 1943—45 К.Дзёніц) на чале з галоўнакамандаваннямі. З 1940 у склад вермахта ўваходзілі таксама палявыя войскі СС. Вермахт быў гал. сілай у здзяйсненні заваёўніцкіх планаў нацыстаў, асабліва вырас у 2-ю сусв. вайну (ад 3 млн. чал. у 1939 да 11 млн. у снеж. 1943).

Літ.:

Messerschmidt M. Die Wehrmacht im NS-Staat. Hamburg, 1969.

т. 4, с. 102

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)