Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ру́чка¹, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
1. Частка прадмета, за якую яго трымаюць або бяруцца рукой.
Р. дзвярэй.
Р. партфеля, малатка.
2. Пісьмовая прылада ў выглядзе палачкі, дзяржання, куды ўстаўляецца пяро, стрыжань.
Аўтаматычная р.
Шарыкавая р.
|| прым. ру́чачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ру́чкаII
1. ру́чка, -кі ж.;
дверна́я ру́чка дзвярна́я ру́чка;
ру́чка кофе́йника ру́чка кафе́йніка;
2. (письменная принадлежность) ру́чка, -кі ж.;
автомати́ческая ру́чка аўтаматы́чная ру́чка;
ша́риковая ру́чка ша́рыкавая ру́чка.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
ру́чка ж.
1. (уменьш. к рука́) ру́чка;
2. в разн. знач. ру́чка;
ша́рыкавая р. — ша́риковая ру́чка;
дзвярна́я р. — дверна́я ру́чка;
3. (часть машины, прибора, оружия) рукоя́тка;
◊ дабі́ць да ~кі — доби́ть до ру́чки;
даве́сці да ~кі — довести́ до ру́чки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
ру́чкаI (уменьш. к рука́) ру́чка, -кі ж.;
ру́чка ребёнка ру́чка дзіця́ці.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
ру́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
1. Памянш.-ласк. да рука (у 1 знач.).
2. Частка прадмета, за якую бяруцца рукой пры карыстанні ім. З калідора нехта ўзяўся за ручку дзвярэй. Васілёнак. На куфэрку ручка з медзі, Зверху ручку ўбачыш ледзьве. Дубоўка. // Прыстасаванне ў машынах, апаратах, якое служыць для прывядзення іх у дзеянне шляхам пакручвання рукой. Клімянок пакруціў ручкі прыёмніка. Шыцік.
3. Пісьмовая прылада ў выглядзе палачкі, стрыжня, куды ўстаўляецца пяро. Потым я дастаў з дзедавай шафы чарніліцу, ручку. Бядуля.
•••
Аўтаматычная ручка — тое, што і аўтаручка.
Шарыкавая ручка — аўтаматычная ручка з шарыкам замест пяра для падачы чарнільнай масы.
Дабіць да ручкі гл. дабіць.
Давесці да ручкі гл. давесці.
Дайсці (дабіцца) да ручкі гл. дайсці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ру́чка ж
1. памянш Händchen n -s, -; Pátschhändchen n (дзіцячая);
2. (клямка) Türgriff m -(e)s, -e, Griff m, Klínke f -, -n;
3. (дзяржанне) Griff m, Stiel m -s, -e, Hébel m -s, -; Kúrbel f -, -n (для вярчэння); Hénkel m -s, - (у карзінкі, кубка); Trágbügel m -s, - (у вядра);
4. (асадка для пісання) аўтаматы́чная ру́чка Füll(feder)halter m -s, -; Füller m -s, - (разм);
ша́рыкавая ру́чка Kúgelschreiber m -s, -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ручка
Том: 30, старонка: 490.
Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)
Ру́чка 1 памянш.-ласк. ’рука’, ’дзяржанне’, ’пісьмовая прылада’ (ТСБМ), сюды ж ру́чку звяза́ць ’павянчаць, абручыць’ (брасл., Нар. сл.), ру́чкі ’драбіны ў возе’ (міёр., Нар. сл.; Маслен.), ру́чыца ’ручка, дзяржанне’ (ТС). Усё з метанімічным пераносам да рука (гл.).
Ру́чка 2 ’ручайка’ (Сл. Брэс.). Да рука, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)