Руча́ й
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
адз.
Н. Руча́ й
Р. Ручая́
Д. Ручаю́
В. Руча́ й
Т. Ручаё́ м
М. Ручаі́
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
руча́ й я́ , мн. і́ , -ёў, м.
Невялікі натуральны вадзяны паток, які цячэ струменем.
Горны р.
Бягуць вясеннія ручаі.
Ручаі слёз (перан. ).
|| памянш. ручаёк , -чайка́ , мн. і́ , -чайко́ ў, м. прым. ручайко́ вы , -ая, -ае.
|| прым. ручаёвы , -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
руча́ й
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
адз. мн.
Н. руча́ й ручаі́
Р. ручая́
ручаёў
Д. ручаю́
ручая́ м
В. руча́ й ручаі́
Т. ручаём
ручая́ мі
М. ручаі́
ручая́ х
Крыніцы:
krapivabr2012 ,
nazounik2008 ,
sbm2012 ,
tsblm1996 ,
tsbm1984 .
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
руча́ й ‑я, м.
Невялікі, утвораны выхадам на паверхню падземных вод або сцёкам снегавых ці дажджавых вод, вадзяны паток. Наперадзе, пад навіссю альховых галін, булькатаў лясны ручай . Гамолка . Разгневаны паток вады дыбіўся, лез на [камяні], прасочваўся паміж імі дзесяткамі ручаёў. Шамякін . Трэба нахіліцца, каб з ручая напіцца. Прымаўка . // З маіх вачэй ліліся ручаі слёз. Бядуля .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ручай
Том: 30, старонка: 489.
Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)
Руча́ й ТСБМ , ТС ), руча́ й ручэ́ й ’тс’ (Нас. , Сл. ПЗБ , Бяльк. ). Сюды ж ручаі́ на ’невялікі ручай ’ (ТСБМ ), ст.-бел. ручавина ’невялікі ручай , раўчук’ (Ст.-бел. лексікон ). Укр. руча́ й ручай ’, рус. руче́ й ’тс’, польск. ruczaj ’тс’, чэш. паэтычнае ručej ’горная ручаіна, ручай ’ (пры звычайным potok ’ручай ’), славац. ručej , ručaj ’ручай ’, в.-луж. ručej ’тс’, балг. ру́ чей ’тс’. Стараж.-рус. ручаи (Аповесць мінулых гадоў), ручии , ручьи > ручей (Сразн., 3, 199–200). Прасл. *rečajь < *rukējь , дзе ‑ēj(ь) — суфікс (як у *lišajь , *obyčajь і інш.) і той жа корань, што ў прасл. *rykati/*ryčati ’рыкаць’. Параўн. славен. rukati (пра аленя) ’раўці ў час цечкі’; славац. ručať ’мычаць’, в.-луж. ryčeč ’рыкаць’ (Чарных , 2, 129) і асабліва балг. руча́ ’бурчаць, булькатаць’, ру́ квам ’раптоўна пацячы’ < прасл. *ruk‑ (гл. БЕР , 6, 341, 357; Фасмер , 3, 524).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ручаі́ на ж руча́ й м m í ldbach m бурны )
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
