ро́дина в разн. знач. радзі́ма, -мы ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
родина
Том: 30, старонка: 140.
Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)
радзі́ма ж., в разн. знач. ро́дина;
любо́ў да ~мы — любо́вь к ро́дине;
вёска Вя́зынка — р. Я́нкі Купа́лы — дере́вня Вя́зынка — ро́дина Я́нки Купа́лы;
друга́я р. — втора́я ро́дина;
стая́ць грудзьмі́ за ~му — стоя́ть гру́дью за ро́дину
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Радзі́на ’сям’я’, ’радня’, ’родзічы і сваякі’ (ТСБМ, Касп., Шн. 3, Ян., Янк., Мат. Гом.), родзі́на ’радня; нешта блізкае, падобнае’ (ТС), ’сям’я і сваякі’ (Варл.). Даўняе запазычанне з польскай мовы, фіксуецца ў Скарыны (Цвяткоў, Запіскі, 2, 63), параўн. польск. rodzina ’тс’ (< чэш. rodina), ст.-бел. родина.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ба́цькаўшчына ж.
1. оте́чество ср., отчи́зна;
2. (место, где родился и вырос кто-л.) ро́дина;
3. отцо́вское насле́дство
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ро́дзіна 1 ’радня’ (Нас., Касп.; ганц., лун., ЛА, 3), ро́дзічка ’тс’ (віц., Хрэст. бел. дыял.). Да радзі́на, род (гл.).
Ро́дзіна 2 ’сям’я, род’ (Жд. 3; беласт., віл., воран., Сл. ПЗБ) пад уплывам польск. rodzina ’сям’я’.
Ро́дзіна 3 ’радзіма, бацькаўшчына, роднае месца’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ; ТС). Відавочна з рускай мовы, у якой ро́дина ’родная старонка’ упершыню сустракаецца ў Дзяржавіна. Параўн. радзіма (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ВІНАГРА́ДАЎ Дзмітрый Іванавіч
(1729? — 5.9.1758),
стваральнік рускага фарфору. У 1736 пасланы за мяжу, дзе вывучаў хімію, металургію і горную справу. Пасля вяртання ў Расію ў 1744 быў накіраваны ў Пецярбург на Парцэлінавую мануфактуру (цяпер фарфоравы з-д імя М.В.Ламаносава). У 1752 Вінаградаў атрымаў першы фарфор з айч. сыравіны.
Літ.:
Никифорова Л.Р. Родина русского фарфора. Л., 1979.
т. 4, с. 181
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
наш
1. (ж. и ср. на́ша) мест. притяж., м. наш;
н. край — наш край;
на́ша магу́тная радзі́ма — на́ша могу́чая ро́дина;
на́ша дабро́ — на́ше добро́;
2. в знач. сущ., разг. (начальник, хозяин) наш
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Sua cuique patria jucundissima est
Кожнаму свая радзіма самая лепшая.
Каждому своя родина самая лучшая.
бел. У родным краю, як у раю. Дарагая тая хатка, дзе радзіла мяне матка. Родная зямелька як зморанаму пасцелька. Лепш нічога няма свайго роднага вугла. Мілей свая хата, як чужая вёска.
рус. Своя земля и в горсти мила. Всякому мила своя сторона. Любит и нищий своё хламовище. Своя хижина лучше чужих палат. Мила та сторона, где пупок резан. Своя хат ка ‒ родная матка. Всякая птица своё гнездо любит. Роди мая сторона ‒ мать, чужая ‒ мачеха. Своя сторонушка и собаке мила.
фр. Il n’est rien tel que d’avoir un chez soi (Нет ничего лучше, чем свой дом).
англ. There is no place like home (Нет места лучше дома). Home is home though it be never so homely (Дом есть дом, пусть даже не самый уютный).
нем. Eigener Herd ist Goldes wert (Собственный очаг стоит золота).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)