раскіда́цца, -аюся, -аешся, -аецца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць непрыгодным, разбурыцца, разваліцца на часткі.

Печ раскідалася.

2. перан. Разладзіцца, расстроіцца.

Вяселле раскідалася.

3. Размясціцца на вялікай прасторы, далёка адзін ад аднаго.

Рэдкія бярозкі раскідаліся на пагорку.

4. Раскінуць рукі, ногі (у сне).

5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць непрыгодным, немагчымым для язды (пра дарогу напрадвесні і ранняй вясной; разм.).

6. Захапіцца кіданнем чаго-н. (разм.).

7. Нарадзіць дзіця (разм.).

8. Заняцца адначасова многімі справамі, не засяроджваючыся ні на чым.

|| незак. раскіда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і раскі́двацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

раскіда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. гл. раскідацца.

2. Не цэнячы чаго-н., дарэмна траціць, не імкнуцца ўтрымаць што-н. пры сабе (разм.).

Не было магчымасці р. часам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

раскі́дацца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. раскі́даюся раскі́даемся
2-я ас. раскі́даешся раскі́даецеся
3-я ас. раскі́даецца раскі́даюцца
Прошлы час
м. раскі́даўся раскі́даліся
ж. раскі́далася
н. раскі́далася
Загадны лад
2-я ас. раскі́дайся раскі́дайцеся
Дзеепрыслоўе
прош. час раскі́даўшыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

раскіда́цца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. раскіда́юся раскіда́емся
2-я ас. раскіда́ешся раскіда́ецеся
3-я ас. раскіда́ецца раскіда́юцца
Прошлы час
м. раскіда́ўся раскіда́ліся
ж. раскіда́лася
н. раскіда́лася
Загадны лад
2-я ас. раскіда́йся раскіда́йцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час раскіда́ючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

раскіда́цца несов.

1. (рассыпаться на части) разва́ливаться; разруша́ться;

2. (во сне) разбра́сываться;

3. (занимать большое пространство) раски́дываться;

4. (не беречь) швыря́ться; (деньгами — ещё) сори́ть;

5. разг. (о зимней дороге ранней весной) по́ртиться;

6. страд. раски́дываться; разбра́сываться; размётываться, расшвы́риваться; разруша́ться, развора́чиваться; см. раскіда́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

раскі́дацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

1. Стаць непрыгодным, разбурыцца, разваліцца на часткі. — А людзі кажуць так: раскідаецца печ зімою — тое самае, што абрадзініцца жонка ў жніва. Колас. [Сабастыян:] — Раскідаліся жорны, хоць ты што хочаш. А заўтра чуць свет трэба будзе вобмешкі ўмалоць. Чорны. // перан. Разладзіцца, расстроіцца; распасціся. Вяселле раскідалася. □ Кампазітар Сэлецкі браўся напісаць музыку, спыніліся на драматычнай старонцы гісторыі — Мазепе. Але справа раскідалася. Клышка.

2. Размясціцца на вялікай прасторы, далёка адзін ад аднаго. Нізенькія кусцікі.. уперамежку з ядлоўцамі кучкамі раскідаліся па балоце. Колас. // Разм. Раз’ехацца, разысціся, перастаўшы быць разам. Раскідаліся Шэметы па свеце: Мацвей у Некрашах, у калгасе, Лукаш у Мінску, у аспірантуры. Лобан.

3. Раскінуць рукі, ногі (у сне). Алёшка павярнуўся, раскідаўся, спаўзла коўдрачка. Гурскі.

4. Разм. Стаць непрыгодным, немагчымым для язды (пра дарогу напрадвесні і ранняй вясной). — Раскідаецца дарога, тады ні ў санях, ні ў калёсах нікуды не дабярэшся. С. Александровіч.

5. Разм. Захапіцца кіданнем чаго‑н.

6. Разм. Нарадзіць дзіця. І толькі тады ў галаву мне цюкнула: жонка ж мая цяжарная, не сёння — заўтра раскідацца павінна. Сачанка.

7. Заняцца адначасова многімі справамі, не засяроджваючыся ні на чым. [Алесь:] — Мяркую за паўтара года падрыхтавацца і здаць іспыты за славесны і гістарычны факультэты. — Ну, а потым? — Потым, мяркую, філасофію, натуральныя навукі. — Не баіцеся раскідацца? Караткевіч.

раскіда́цца, ‑а́юся, ‑а́ешся, ‑а́ецца; незак.

1. Незак. да раскі́дацца.

2. Разм. Не цэнячы чаго‑н., дарэмна траціць, не імкнуцца ўтрымаць што‑н. пры сабе; раскідвацца. — Не з беднага краю, — паглядзела на.. [Зіну] Таня. — Дзесяткамі раскідаешся. Мыслівец. Пасада першага сакратара ЦК камсамола Беларусі не давала магчымасці [Платону Галавачу] надта раскідацца часам. Скрыган. — Цяпер вельмі разбірацца і раскідацца няма кім. Усё лепей, чым нікога... Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раскіда́цца, раскі́дацца

1. (разваліцца) zerfállen* vi (s); aus¦einánder fállen*; zerbröckeln vi (s) (на кавалкі);

2. (у сне) sich áufdecken;

3. разм. (заняцца адначасова шматлікімі справамі) víeles zu gléicher Zeit [auf éinmal] begínnen*; sich gléichzeitig auf víeles wérfen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

раскі́двацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.

1. гл. раскідацца.

2. Дарэмна траціць, не імкнуцца ўтрымаць што-н. пры сабе; раскідацца.

Р. грашыма.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

раскі́двацца несов., см. раскіда́цца

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разля́пацца, -аюся, -аешся, -аецца: зак. (разм.).

1. Пачаць моцна і доўга ляпаць.

Р. на ўсю ваколіцу.

2. Распырскацца. раскідацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)