разрэ́з

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. разрэ́з разрэ́зы
Р. разрэ́зу разрэ́заў
Д. разрэ́зу разрэ́зам
В. разрэ́з разрэ́зы
Т. разрэ́зам разрэ́замі
М. разрэ́зе разрэ́зах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

разрэ́з, -зу м., в разн. знач. разре́з;

р. на руцэ́ — разре́з на руке́;

р. суке́нкі — разре́з пла́тья;

р. вачэ́й — разре́з глаз;

папяро́чны р. — попере́чный разре́з;

падо́ўжны р. — продо́льный разре́з;

р. пласта́ — разре́з пласта́;

у гэ́тым ~зе — в э́том разре́зе;

ісці́ ў р. — (з чым) идти́ в разре́з (с чем)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разрэ́з, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. разразаць — разрэзаць.

2. Разрэзанае месца, прарэзаная адтуліна ў чым‑н. Пасля прасушкі ніткі здымаюцца і ў верхняй частцы вудзільна вострым нажом робіцца невялікі падоўжны разрэз, у якім будзе замацоўвацца лёска. Матрунёнак. З разрэзу фалдаў форменнага сурдута [настаўніка] тырчаў насавічок. Караткевіч. Асцярожна і хутка сцягвала [Марыя Хведараўна] ніткай разрэз скуры. Марціновіч.

3. Плоскасць сапраўднага або ўяўнага сячэння якога‑н. прадмета. Папярочны разрэз. □ У мурах і вежах зроблены байніцы. У разрэзе яны складаюцца з некалькіх аддзяленняў, якія паступова змяншаюцца. Ліс.

4. Спец. Месца, дзе праводзіцца здабыча карысных выкапняў адкрытым спосабам; адкрытая горная вырабатка. Вугальны разрэз.

•••

У разрэзе чаго — з пункту гледжання чаго‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Разрэз (у горнай справе) 9/75, гл. Кар’ер

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

разрэз

т. 13, с. 264

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

разрэ́з м.

1. Schnitt m -(e)s, -e; inschnitt m;

2. (адзення) usschnitt m -(e)s, -e; Schlitz m -es, -e (вузкі);

3. (у чарцяжы) Schnitt m, Drchschnitt m;

папярэ́чны разрэ́з Qurschnitt m;

прадо́льны разрэ́з Längsschnitt m;

4. горн. Tgebau m -(e)s;

5. мед. Schnitt m;

6. геал. Profl n -s, -e;

у гэ́тым разрэ́зе nter desem Geschtspunkt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Геалагічны разрэз 1/392; 3/402, 467; 10/76

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

разрэ́заць, -рэ́жу, -рэ́жаш, -рэ́жа; -рэ́ж; -рэ́заны; зак.

1. гл. рэзаць.

2. што. Зрабіць рану на чым-н.; парэзаць.

Р. палец.

|| незак. разраза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і разрэ́зваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. разраза́нне, -я, н., разрэ́з, -у, м. і разрэ́званне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ГЕАЛАГІ́ЧНЫ РАЗРЭ́З,

геалагічны профіль, графічнае адлюстраванне геал. будовы тэрыторыі, тэктанічнай структуры, радовішча і інш. аб’ектаў у вертыкальнай плоскасці. Паказвае склад горных парод, іх узрост і ўмовы залягання ўздоўж умоўнай лініі пэўнай працягласці (ад дзесяткаў метраў да соцень і тысяч кіламетраў) на паверхні Зямлі. Складаецца паводле матэрыялаў вывучэння свідравін, выхадаў горных парод на паверхню, горных вырабатак, геафізічных даследаванняў, часам на падставе геал. картаў; паказваецца на геал. картах і ў дакументацыі. На выяве геалагічнага разрэзу вертыкальны маштаб звычайна значна большы за гарызантальны. Геалагічным разрэзам называюць таксама апісанне ці графічны паказ стратыграфічнай паслядоўнасці і літалагічнага складу горных парод у пункце назіранняў.

т. 5, с. 118

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

разре́з м.

1. (действие) разрэ́з, -зу м., разраза́нне, -ння ср., разрэ́званне, -ння ср.;

2. в др. знач. разрэ́з, -зу м.;

разре́з на руке́ разрэ́з на руцэ́;

разре́з пла́тья разрэ́з суке́нкі;

разре́з глаз разрэ́з вачэ́й;

попере́чный разре́з папяро́чны разрэ́з;

вертика́льный разре́з вертыка́льны разрэ́з;

у́гольный разре́з ву́гальны разрэ́з;

в э́том разре́зе у гэ́тым разрэ́зе;

идти́ в разре́з с че́м-л. ісці́ ў разрэ́з з чым-не́будзь.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)