Сіцылійскія паўстанні рабоў 8/671; 9/12, 214, 540

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

сіцылійскія паўстанні рабоў

т. 14, с. 427

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ра́б

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ра́б рабы́
Р. раба́ рабо́ў
Д. рабу́ раба́м
В. раба́ рабо́ў
Т. рабо́м раба́мі
М. рабе́ раба́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

emancipate [ɪˈmænsɪpeɪt] v. вызваля́ць; эмансіпі́раваць;

emancipate slaves вызваля́ць рабо́ў, няво́льнікаў

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

раб, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. У рабаўладальніцкім грамадстве: чалавек, які з’яўляўся поўнай уласнасцю гаспадара-рабаўладальніка і быў пазбаўлены правоў і сродкаў вытворчасці.

Гандаль рабамі.

Цяжкая праца рабоў.

Паўстанне рабоў.

2. Пра бяспраўнага, паднявольнага чалавека, які знаходзіцца ў поўнай эканамічнай, палітычнай і пад. залежнасці ад каго-н.

3. перан., чаго. Чалавек, які поўнасцю падпарадкаваў чаму-н. сваю волю, свае ўчынкі.

Р. моды.

Р. сваіх прывычак.

|| ж. рабы́ня, -і, мн. -і, -бы́нь іраба́, -ы́ (толькі адз.).

|| прым. ра́бскі, -ая, -ае.

Рабская псіхалогія.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гладыя́тар, ‑а, м.

У Старажытных Рыме — узброены барэц, звычайна з абучаных рабоў або ваеннапалонных, які змагаўся на арэне цырка з другім такім барцом або дзікімі звярамі.

[Лац. gladiator.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паніхі́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

Царкоўная служба па нябожчыку. Мясцоваму папу прапанавалі справіць паніхіду.. Гугнявы поп пачаў маліцца за рабоў божых. Новікаў.

•••

Грамадзянская паніхіда — жалобны мітынг.

[Ад грэч. pannychis — усяночная.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Спартак,

правадыр паўстання рабоў у Старажытным Рыме.

т. 15, с. 99

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

dozorować

незак. пільнаваць; ахоўваць;

dozorować niewolników — пільнаваць рабоў

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

раб м., прям., перен. раб;

паўста́нне рабо́ў — восста́ние рабо́в;

рабы́ капіта́лу — рабы́ капита́ла;

◊ р. бо́жы — уст. раб бо́жий

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)