пільнава́цца, -ну́юся, -ну́ешся, -ну́ецца; -ну́йся; незак.

1. чаго. Знаходзіцца паблізу чаго-н., не адыходзіцца.

П. хаты.

2. каго. Хадзіць следам за кім-н., трымацца каго-н.

П. бацькі.

3. чаго. Удзяляць увагу чаму-н.

П. гаспадаркі.

4. чаго. Прытрымлівацца чаго-н., кіравацца чым-н.

П. правіл, дысцыпліны.

5. Асцерагацца, быць уважлівым.

Пераходзячы дарогу, трэба п.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пільнава́цца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. пільну́юся пільну́емся
2-я ас. пільну́ешся пільну́ецеся
3-я ас. пільну́ецца пільну́юцца
Прошлы час
м. пільнава́ўся пільнава́ліся
ж. пільнава́лася
н. пільнава́лася
Загадны лад
2-я ас. пільну́йся пільну́йцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час пільну́ючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пільнава́цца (каго, чаго) несов.

1. не отходи́ть;

п. ха́ты — не отходи́ть от до́ма;

2. (не упускать из виду) сле́довать; держа́ться, приде́рживаться;

п. даро́гі — держа́ться доро́ги;

п. ба́цькі — сле́довать за отцо́м;

3. сле́довать (чему), приде́рживаться; соблюда́ть, блюсти́;

4. не оставля́ть без внима́ния, без забо́ты;

п. гаспада́ркі — не оставля́ть без внима́ния хозя́йства;

5. (и без доп.) бере́чься, остерега́ться;

каб пільнава́ўся, то не захварэ́ў бые́сли бы берёгся (остерега́лся), то не заболе́л бы;

6. страд. охраня́ться, стере́чься, сторожи́ться; подстерега́ться; см. пільнава́ць 1, 2

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пільнава́цца, ‑ну́юся, ‑ну́ешся, ‑ну́ецца; незак.

1. Знаходзіцца паблізу чаго‑н., не адыходзіцца. Коні ішлі паціху, а мужчыны ззаду пільнаваліся вазоў. Чарнышэвіч. Ужо вось з тыдзень, як пан Богут Свайго пільнуецца двара І толькі выйдзе на дарогу, Калі надарыцца пара. Колас.

2. Хадзіць следам за кім‑н., не выпускаць з поля зроку; трымацца каго‑н. Дарэмна .. [Лісавета] старалася не хадзіць адна з вячорак або з вечарынак і заўсёды пільнавалася Алены Сташэвічавай. Чарнышэвіч. Вера ўжо раней, як толькі яе разлучылі з Нінай, вырашыла пільнавацца гэтай жанчыны. Мікуліч.

3. Удзяляць увагу чаму‑н. [Ціток:] — [Кандрат] толькі п’е ды ў карты гуляе, а гаспадаркі не пільнуецца. Лобан.

4. Прытрымлівацца чаго‑н., кіравацца чым‑н. — Мы больш за вас на свеце пражылі і ніякіх гэтых правілаў надта не пільнаваліся. Кулакоўскі. [Мірон:] — Як партызанам, так і падпольшчыкам трэба асабліва пільнавацца дысцыпліны, і не звычайнай дысцыпліны, а жалезнай. Лынькоў.

5. Асцерагацца, быць уважлівым. На станцыі трэба пільнавацца, каб не трапіць на вока гаспадару. Лынькоў. — Хіба ж бо гэта канечне трэба было яму пад тое дрэва лезці? Каб пільнаваўся, дык і не папаў бы, во што я вам скажу. Галавач.

6. Зал. да пільнаваць (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пільнава́цца

1. nicht weit ghen* vi (s), nicht wggehen* vi (s) (каго-н., чаго-н. von D);

2. (прытрымлівацца) sich hlten* (чаго-н. an A);

пільнава́цца пра́вага [ле́вага] бо́ку sich rechts [lnks] hlten*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

прыгразі́цца, ‑гражуся, ‑грозішся, ‑грозіцца; зак.

Разм. Тое, што і прыгразіць. Пільнавацца трэба, калі Яўхім прыгразіўся!.. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

охраня́ться страд.

1. ахо́ўвацца, засцерага́цца;

2. ахо́ўвацца, вартава́цца, пільнава́цца; см. охраня́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

стере́чься

1. прост. сцерагчы́ся; (остерегаться) асцерага́цца; (беречься) берагчы́ся;

2. страд. сцерагчы́ся, пільнава́цца; см. стере́чь.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прытрымлівацца, трымацца, трымаць, пільнавацца

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

whrnehmen

* vt аддз.

1) заўважа́ць, успрыма́ць, адчува́ць, адро́зніваць

2) прытры́млівацца, пільнава́цца (інтарэсаў, тэрмінаў); скарыста́ць, вы́карыстаць (што-н.)

ine Gelgenheit ~ — скарыста́ць вы́падак

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)