прыжы́ ць у́ , -ыве́ ш, -ыве́ ; -ывём, -ывяце́ , -ыву́ ць; -ы́ ў, -ыла́ , -ло́ ; -ы́ ты; зак. разм. ).
1. (1 і 2 ас. не ўжыв. ). Прыняцца, укараніцца.
Саджанцы добра прыжылі на новым месцы.
2. каго (што ). Нарадзіць, даць жыццё дзіцяці (ад пазашлюбнай сувязі).
П. дзіця з кім-н.
|| незак. прыжыва́ ць , -а́ ю, -а́ еш, -а́ е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыжы́ ць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
Будучы час
адз. мн.
1-я ас. прыжыву́
прыжывё́ м
2-я ас. прыжыве́ ш
прыжывяце́
3-я ас. прыжыве́
прыжыву́ ць
Прошлы час
м. прыжы́ ў
прыжылі́
ж. прыжыла́
н. прыжыло́
Загадны лад
2-я ас. прыжыві́
прыжыві́ це
Дзеепрыслоўе
прош. час прыжы́ ўшы
Крыніцы:
dzsl2007 ,
krapivabr2012 ,
piskunou2012 ,
sbm2012 ,
tsblm1996 ,
tsbm1984 .
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прыжы́ ць сов.
1. прижи́ ть;
2. (о растениях ) прижи́ ться, приня́ ться; (прирасти ) приживи́ ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыжы́ ць ‑жыву, ‑жывеш, ‑жыве; ‑жывём, ‑жывяце; зак.
Разм.
1. Тое, што і прыжыцца (у 2 знач.). «Прыжыве — зраблю прышчэп, — падумаў .. [Андрэй]. — Не прыжыве — за верх і вон з гародчыка.. Што іх — есці калі будзеш, грушы тыя?» Пташнікаў .
2. каго . Нарадзіць, даць жыццё дзіцяці (звычайна ад пазашлюбнай сувязі). — Бач, што ён зрабіў: прыжыў дзіця, кінуў-рынуў, і памінай як яго звалі. Сабаленка . З дачкой Барабанчыкавай ветэрынар прыжыў сабе сына, Паўла Будніка. Галавач .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыжы́ ць
прыжы́ ць дзяце́ йразм. D í nder á nschaffen; Kí nder erzé ugen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Пры́ жыць пры́ жыці ’прэгчы, пражыць; прэгчы (гарох)’ (пруж. , шчуч. , лях. , ганц. , Сл. ПЗБ ; карэліц. , Жыв. НС ; зэльв. , стаўб. , лях. , клец. , капыл. , ЛА , 4), ’падсмажваць, сушыць’ (Мал. ), пры́ жаны ’пражаны’ (круп. , Сл. ПЗБ ). Да пра́ жыць (гл.) з нерэгулярнай зменай націскной галоснай. Спецыяльна гл. Курціна, Этимология –1975, 31.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прижи́ ть сов. разг. прыжы́ ць ;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыжыва́ ць , ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да прыжыць .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыжы́ ты , ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад прыжыць .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыжэ́ ніна ’верашчака’ (шуміл. , Сл. ПЗБ ). Суф. да пры́ жыць
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)