прыда́ць, -да́м, -дасі, -да́сць; -дадзім, -дасце́, -даду́ць; -да́ў, -дала́, -ло́; -да́й; -да́дзены; зак.

1. каго-што. Даць дадаткова.

П. у дапамогу брыгадзе пяць чалавек.

2. чаго. Узмацніць, павялічыць.

П. бадзёрасці.

3. што. Зрабіць якім-н. з выгляду, па характары (са словамі «выгляд», «форма», «аблічча» і інш.).

П. сур’ёзны выраз твару.

4. перан., што. Аднесціся да чаго-н. так або іначай, асэнсаваць (са словамі «значэнне», «сэнс», «увага» і некаторымі інш.).

П. значэнне чыім-н. словам.

Не п. увагі чаму-н.

|| незак. прыдава́ць, -даю́, -дае́ш, -дае́; -даём, -даяце́, -даю́ць.

|| наз. прыдава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыда́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. прыда́м прыдадзі́м
2-я ас. прыдасі́ прыдасце́
3-я ас. прыда́сць прыдаду́ць
Прошлы час
м. прыда́ў прыдалі́
ж. прыдала́
н. прыдало́
Загадны лад
2-я ас. прыда́й прыда́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час прыда́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прыда́ць (каго, што) сов.

1. в разн. знач. прида́ть; (добавить — ещё) приба́вить;

гэ́та ~дало́ яму́ сі́лы — э́то при́дало (приба́вило) ему́ сил;

п. атра́ду артыле́рыю — прида́ть отря́ду артилле́рию;

п. значэ́нне — прида́ть значе́ние;

п. зако́нную сі́лу пастано́ве — прида́ть зако́нную си́лу постановле́нию;

п. сур’ёзны вы́раз тва́ру — прида́ть серьёзное выраже́ние лицу́;

2. (выразить в какой-л. форме) прида́ть, обле́чь (во что);

п. фо́рму — прида́ть (обле́чь в) фо́рму

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыда́ць, ‑дам, ‑дасі, ‑дасць, ‑дадзім, ‑дасца, ‑дадуць; пр. прыдаў, ‑дала, ‑дало; заг. прыдай; зак.

1. каго-што. Дадаць да чаго‑н. дадаткова, звыш чаго‑н. У дапамогу танкістам [Сцяпан Фёдаравіч] прыдаў аўтаматчыкаў. Мележ. // што і чаго. Узмацніць, павялічыць у кім‑н. якую‑н. якасць, уласцівасць і пад. Свежая асенняя раніца прыдала бадзёрасці. Пальчэўскі. Малю й гукаю У няўхільную сінь: — З тугой адчаю Мяне не пакінь! У баі жыццёвым Адвагі прыдай, Надзеі словам Мяне прывітай. Жылка.

2. што. Надаць якую‑н. якасць, уласцівасць, стан чаму‑н. На чале груп стаялі спрактыкаваныя ў ваенных справах людзі. Яны стараліся прыдаць сваім падначаленым выпраўку і ваенны выгляд. Колас. Поўзаючы па пярыне, Юля спрабавала прыдаць ёй пышнасць. Гарбук.

3. што. Прыпісаць, надаць каму‑, чаму‑н. якое‑н. значэнне, каштоўнасць і пад.; укласці які‑н. сэнс у што‑н. Прыдаць значэнне. Не прыдаць увагі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыда́ць канц.

1. zúgeben* vt, hinzúfügen vt, zúlegen vt; zúteilen vt, unterstéllen vt (вайск.);

2. (сэнс і г. д.) verléihen* vt, gében* vt;

прыда́ць другі́ сэнс éinen ánderen Sinn verléihen*;

прыда́ць значэ́нне Bedéutung béimessen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Прыда́ць ’зрабіць’: сам собе смерць прыдаў (ТС). Улічваючы кантэкст, трэба лічыць культурным (кніжным) запазычаннем з рус. предать смерти з дыялектнай трансфармацыяй прэфікса.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прыдава́ць, ‑даю, ‑даеш, ‑дае.

Незак. да прыдаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прида́ть сов.

1. (усилить, прибавить) дада́ць, прыда́ць;

2. (сообщить качество, свойство, вложить какой-л. смысл) нада́ць, прыда́ць; см. придава́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыда́дзены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад прыдаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абхарашы́ць, ‑рашу, ‑рошыш, ‑рошыць; зак., каго-што.

Прыдаць каму‑, чаму‑н. належны выгляд, упрыгожыць; паправіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)