прыгрэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е; -э́ты; зак.

1. каго-што. Абагрэць крыху, злёгку або зверху.

Прыгрэла сонца.

2. перан., каго (што). Прылашчыўшы, прытуліць (у 2 знач.; разм.).

П. сірату.

◊

Прыгрэць змяю (гадзюку) на сваіх грудзях (разм.) — зрабіць дабро чалавеку, які пасля адплачвае няўдзячнасцю.

|| незак. прыграва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. прыгрэ́ў, -рэ́ву, м. (да 1 знач.) і прыграва́нне, -я, н. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыгрэ́ць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. прыгрэ́ю прыгрэ́ем
2-я ас. прыгрэ́еш прыгрэ́еце
3-я ас. прыгрэ́е прыгрэ́юць
Прошлы час
м. прыгрэ́ў прыгрэ́лі
ж. прыгрэ́ла
н. прыгрэ́ла
Загадны лад
2-я ас. прыгрэ́й прыгрэ́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час прыгрэ́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прыгрэ́ць сов., прям., перен. пригре́ть;

пад паўдня́ ~рэ́ла со́нца — к полу́дню пригре́ло со́лнце;

п. сірату́ — пригре́ть сироту́;

◊ п. змяю́ на (сваі́х) грудзя́х — пригре́ть змею́ на (свое́й) груди́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыгрэ́ць, ‑грэю, ‑грэеш, ‑грэе; зак.

1. Пачаць грэць. Падзьмуў паўднёвы вецер, прыгрэла сонца і ўвачавідкі пастракаціла поле на чорныя плямы. Пальчэўскі. Па-вясноваму прыгрэла сонца. Васілеўская.

2. каго-што. Нагрэць, сагрэць каго‑, што‑н. Красавік прыйшоў. Палі Сонейка прыгрэла, І на леташняй раллі Жыта зарунела. Грахоўскі. — Пакінь, Пакінь мне дачушку маю, Я ў салому яе спавію, Я прыгрэю яе сваім целам. Глебка.

3. перан.; каго. Разм. Аказаць прытулак каму‑н., праявіць чулыя адносіны да каго‑н., паклапаціцца аб кім‑н. Прыгрэць сірату. □ [Шота:] Ну, чаго ты прычапіўся: я, я! І я! Абодва добрыя цацы! Рады, што добрыя людзі прыгрэлі, даглядаюць. Губарэвіч. Мы свой кут у слязах пакідалі, Да цябе нас твой голас пазваў, Ты ўсіх нас прыгрэла, Масква! Броўка.

•••

Прыгрэць змяю (гадзюку) на (сваіх) грудзях — зрабіць дабро чалавеку, які пазней адплачвае няўдзячнасцю.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыгрэ́ць ein wénig wärmen, erwärmen vt; перан. beschützen vt, bemúttern vt;

◊

прыгрэ́ць змяю́ за па́зухай éine Schlánge am Búsen nähren

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

прыгрэ́ў, -рэ́ву, м.

1. гл. прыгрэць.

2. мн. -рэ́вы, -рэ́ваў. Месца, дзе прыгравае сонца.

На прыгрэвах чарнела зямля.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пригре́ть сов., прям., перен. прыгрэ́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыгрэ́ты прям., перен. пригре́тый; см. прыгрэ́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыграва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да прыгрэць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыгрэ́ты, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад прыгрэць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)