Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
прыва́тны, -ая, -ае.
1. Які з’яўляецца асобнай часткай чаго-н., не агульны, не тыповы.
П. вывад.
Заключэнне ад агульнага да прыватнага (наз.). П. факт.
2. Асабісты, не грамадскі, не дзяржаўны.
Прыватная тэлеграма.
Прыватная справа.
3. Які належыць пэўнай асобе, не грамадству, не дзяржаве.
Прыватная ўласнасць.
П. заказ.
4. Які мае адносіны да асабістага, індывідуальнага валодання, дзейнасці, гаспадаркі і адносін, якія адсюль вынікаюць.
Прыватнае жыццё.
○
Прыватная пастанова (спец.) — пастанова, якая выносіцца судом па пытанні, што не падлягае яго кампетэнцыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыва́тныв разн. знач. ча́стный;
заключэ́нне ад ~нага да агу́льнага — заключе́ние от ча́стного к о́бщему;
~ная ўла́снасць — ча́стная со́бственность;
~ная асо́ба — ча́стное лицо́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыва́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які належыць пэўнай асобе, з’яўляецца чыёй‑н. уласнасцю; не грамадскі, не калектыўны. Прыватная кватэра. □ На гэты дзень было намечана перасяленне многіх будаўнікоў з прыватных кватэр у гарадскія дамы.Кулакоўскі.У Залкінда на панадворку часта гуляла дванаццацігадовая дачка Вета — вучаніца прыватнай гімназіі.Карпюк.// Не звязаны з якім‑н. прадпрыемствам, дзяржаўнай або грамадскае службай; які выконваецца для індывідуальнай асобы. Прыватная краўчыха. Прыватны заказ. □ [Эльза] ўжо знайшла некалькі прыватных урокаў у багатых сем’ях і цяпер жыве на сваім хлебе.Чарнышэвіч.// Які займаецца індывідуальным гаспадараннем. Прыватны ўласнік.
2. Які датычыцца каго‑н. асабіста, чыіх‑н. асабістых спраў; асабісты. Прыватная перапіска. Прыватная размова. □ Усе прыватныя тэлеграмы залежваліся, потым адпраўляліся поштай.Шынклер.// Які знаходзіцца за межамі грамадскай, вытворчай і інш. дзейнасці, не звязаны з ёй. Прыватнае жыццё. □ [Дзянісаў] тут не прыватная асоба, а кіраўнік экспедыцыі, і ён не мае права паддавацца сваім асабістым антыпатыям.Гамолка.
3. Які з’яўляецца часткай, дэталлю чаго‑н., адносіцца да частак чаго‑н.; не агульны. Ісці ў суджэнні ад прыватных з’яў да агульнага заключэння. □ Байка павінна даваць абагульненні, адлюстроўваць не які-небудзь прыватны факт, адзінкавае здарэнне.Казека.// Не характэрны, асобны, выключны. Прыватны выпадак. □ Гэта толькі прыватны, хоць і важны эпізод.Бугаёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыва́тны
1. privat [-´vɑ:t], Privat- [-´vɑ:t-];
прыва́тная ўла́снасць Priváteigentum n -s;
прыва́тны капіта́л Privátkapital n -s;
гэ́та яго́ прыва́тная спра́ва das ist séine Privátangelegenheit;
прыва́тны вы́падак ein speziéller Fall, Sónderfall m -(e)s, -fälle;
прыва́тнае пыта́ннеÉinzelfrage f, Téilfrage f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
прыва́тны
(польск. prywatny, ад лац. privatus)
1) які належыць пэўнай асобе, не грамадскі, не калектыўны;
2) які датычыць каго-н. асабіста, асабісты (напр. п-ая перапіска);
3) адзінкавы, не агульны, не тыповы (напр. п. выпадак).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Прыва́тны ’які належыць пэўнай асобе’ (Гарэц., Байк. і Некр., ТСБМ), прыва́тны, права́тны ’ўласны’, прыва́тне ’ўласна’ (смарг., паст., брасл., Сл. ПЗБ); ст.-бел.приватный, прыватный (з 1595 г.) са ст.-польск.prywatny (XVI ст.), якое, у сваю чаргу, з лац.prīvātus (Булыка, Лекс. запазыч., 33). Сюды ж прыва́та ’пабочны даход, асабліва за прыватныя ўрокі’ (Нас.), якое працягвае таксама запазычанае са ст.-польск.prywata < лац.privata; Булыка (Лекс. запазыч., 262) лічыць лацінскае слова непасрэднай крыніцай запазычання ст.-бел.прива́та ’асабістая выгада, прыватнасць’; параўн. таксама чэш.privát ’прыватная кватэра; прыватныя ўрокі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прыва́тны
(польск. prywatny, ад лац. privatus)
1) асабісты, не грамадскі, не калектыўны (напр. п-ая ўласнасць);
2) не агульны, не тыповы (напр. п. выпадак);
3) які датычыць каго-н. асабіста (напр. п-ая перапіска).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)