про́за

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. про́за
Р. про́зы
Д. про́зе
В. про́зу
Т. про́зай
про́заю
М. про́зе

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

про́за, -ы, ж.

1. Невершаваная літаратура ў адрозненне ад паэзіі.

Мастацкая п.

Пісаць прозу.

2. перан. Будзённасць, паўсядзённасць жыцця.

П. жыцця.

|| прым. празаі́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

про́за ж., прям., перен. про́за;

суча́сная п. — совреме́нная про́за;

п. жыцця́ — про́за жи́зни

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

про́за прям., перен. про́за, -зы ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

про́за, ‑ы, ж.

1. Невершаваная мова. Пісаць прозай. □ [Васіль:] — Пішы летапіс нашага калгаса — і стары, і новы. Вершамі ці прозай — усё роўна. Якімовіч. // Невершаваная літаратура, сукупнасць невершаваных мастацкіх твораў. Беларуская савецкая праза. Асаблівасці прозы Я. Коласа. □ Проза К. Чорнага ў канцы 20‑х гадоў набывала эпічны характар. Луфераў.

2. перан. Будзённасць, штодзённасць; звычайнасць. Проза жыцця. □ Прызнацца, мяне спачатку здзівіла і нават расчаравала ажно такая прастата і проза. Брыль. Гэта проза сялянскай сям’і, але адначасна гэта яе найглыбейшая паэзія. Клімковіч.

•••

Верш у прозе гл. верш.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Проза 8/361, 578

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

проза

т. 13, с. 38

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

про́за ж. літ. Prósa f -; Prósaschriften pl (зборн. – пра працы аднаго пісьменніка);

про́за жыцця́ перан. der Álltag, das Grau des Lébens

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

про́за

[лац. prosa (oratio) = невершаваная мова]

1) невершаваная мова, невершаваныя мастацкія творы;

2) перан. будзённасць, звычайнасць, аднастайнасць (напр. п. жыцця).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Про́за ’невершаваная мова’, ’будзённасць’ (ТСБМ). Замацавалася, таксама як і празаік, у пачатку XX ст. (Гіст. лекс., 251). З рус. про́за (Крукоўскі, Уплыў, 85), што, у сваю чаргу, з ням., італ. prosa ’невершаваная мова’, штучны тэрмін на базе першаснага лац. ōrātiō ’простая гаворка’, pro(r)sa < prōrsus ’галавой наперад (ляжаць, бегчы)’ (Банькоўскі, 2, 797; Сной₂, 588).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)