праці́ ўны разм. ).
Вельмі непрыемны, агідны.
Праціўная істота.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
праці́ ўны
прыметнік, якасны
адз. мн.
м. ж. н. -
Н. праці́ ўны праці́ ўная
праці́ ўнае
праці́ ўныя
Р. праці́ ўнага
праці́ ўнайі́ ўнае
праці́ ўнага
праці́ ўных
Д. праці́ ўнаму
праці́ ўнай
праці́ ўнаму
праці́ ўным
В. праці́ ўны (неадуш. )і́ ўнага (адуш. )праці́ ўную
праці́ ўнае
праці́ ўныя (неадуш. )і́ ўных (адуш. )
Т. праці́ ўным
праці́ ўнайі́ ўнаю
праці́ ўным
праці́ ўнымі
М. праці́ ўным
праці́ ўнай
праці́ ўным
праці́ ўных
Крыніцы:
krapivabr2012 ,
piskunou2012 ,
prym2009 ,
sbm2012 ,
tsblm1996 ,
tsbm1984 .
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
праці́ ўны
1. разг. и́ вный; га́ дкий; отврати́ тельный;
2. обл. я́ мый, стропти́ вый
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
праці́ ўны ‑ая, ‑ае.
Разм. Непрыемны, агідны, брыдкі. — І вось жа ведаеш, усведамляеш усё гэта і тым не меней робіш тое, ад чаго потым становішся праціўным сам сабе. Колас . Чорныя кропкі пылу ў гэтай шчэці рабілі яго яшчэ больш праціўным. Ермаловіч .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праці́ ўны разм. í derlich, é kelhaft, wí derwärtig
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Праці́ ўны Нас. , Ян. ), ’хітры, брыдкі’ (віл. , Сл. ПЗБ ), проці́ ўны ’ўпарты’ (ТС ), проціўно́ та ’ўпіра’ (ТС ). Рус. проти́ вный ’супрацьлеглы; непрыемны; брыдкі; упарты’, укр. проти́ вний ’тс’, польск. przeciwny ’супрацьлеглы; той, хто працівіцца’, чэш. protivný , славац. protivný ’супрацьлеглы’, серб.-харв. про̏тиван ’супрацьлеглы; той, хто працівіцца’, славен. protíven ’тс’, балг. проти́ вен ’тс’, макед. противен ’супрацьлеглы; непрыемны’. Прасл. *protivъnъ , дэрыват з суф. ‑ъnъ ад прасл. *protivъ (гл. проці ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
то́ шный разг.
1. мо́ ташны; ну́ дны, нудлі́ вы;
2. перен. праці́ ўны , агі́ дны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Праціве́ нь ’ток у гумне’ (віл. , паст. , Сл. ПЗБ ). Рус. наўг. про́ тивень ’свіран насупраць хаты’. Да проціў ; семантычная матывацыя паводле прасторавай арыентацыі.
Праці́ вень , праці́ ўнік ’непрыяцель’ (ТСБМ , Янк. 3.), ’праціўны ’ (Касп. ). Параўн. рус. проти́ вень ’вецер у твар’, проти́ вник ’непрыяцель’. Дэрываты ад проціў , праціўны
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Gé gnerschaft
f -, -en
1) праці́ ўнік; праці́ ўны бок
2) варо́ жасць, сапе́ рніцтва
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
супроти́ вный
1. уст. прост. (противоположный)е́ глы, супрацьле́ глы; супраці́ ўны;
2. (противоречащий, непокорный) прост. праці́ ўны , супраці́ ўны; непако́ рны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)