зюйд, ‑у, М ‑дзе, м.

Спец.

1. Поўдзень, паўднёвы напрамак. Трымаць курс на зюйд.

2. Паўднёвы вецер.

[Ням. Züd.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расхацець, ‑хачу, ‑хочаш, ‑хоча; зак., чаго і з інф.

Перастаць хацець. Расхацець марожанага. Расхацеў ехаць на поўдзень.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тропік назоўнік | мужчынскі род

  1. Уяўны круг, які праходзіць паралельна экватару на адлегласці 23°27’ на поўнач або на поўдзень ад яго.

    • Т. Казярога.
    • Т. Рака.

  2. Гарачы пояс зямнога шара, размешчаны паміж экватарам і гэтым кругам.

|| прыметнік: трапічны.

  • Трапічная спёка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Паўдзе́нне ’поўдзень’ (Нас., Касп.). Прасл. форма была б роlъ dьnьje. Да паў- і дзень (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Андры́на (Янк. I; ДАБМ карта 236, галоўным чынам на поўдзень ад Мінска) з адрына (устаўное н).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎Паўня́ ’поўдзень’ (гродз., Сл. ПЗБ). З паўдня < прасл. polъ‑сіьпе. Пра выпадзенне ‑д‑ гл. Карскі, 1, 352.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

due​3 [dju:] adv. дакла́дна, пра́ма;

It lies due south from here. Гэта знаходзіцца прама на поўдзень адсюль.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Серадня́ ‘ў поўдзень’ (Сцяшк. Сл.; ашм., Станк.). Відаць, з *сераддня, што да серад (гл. сярод) і дзень (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

southerly [ˈsʌðəli] adj. паўднёвы;

the southerly latitude паўднёвая шырата́;

The room has a southerly aspect. Пакой выходзіць на поўдзень.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

◎Паўдня́ ’поўдзень’ (КЭС, лаг.; Нас., Касп.; паст., смарг., ашм., Сл. ПЗБ). Да паў- і дзень (гл.), які тут у Р. скл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)